FATJON CUKA

Filatelia shqiptare i ka fillesat e saj që në vitet e para të shtetit shqiptar, ku nga 5 maji i vitit 1913, u emetua dhe u vendos në qarkullim pulla e parë kombëtare shqiptare, duke nisur rrugëtimin e gjatë të saj historik.

Pas krijimit të shtetit të pavarur shqiptar, fillimisht vazhduan të ekzistojnë dhe funksionojnë edhe postat osmane, duke u përdorur edhe vulat dhe pullat e periudhës osmane.

Filatelia dhe numizmatika në Shqipëri aktualisht përfaqësohet nga shumë koleksionistë të cilët mes pasionit, profesionit apo edhe hulumtimeve kanë arritur të grumbullojnë dhe ruajnë pulla postare apo kartëmonedha me vlera të rralla historike.

Në mesin e koleksionistëve shqiptarë të pullave postare, por edhe kartëmonedhave është edhe Julian Demeti, i cili aktualisht drejton Shoqatën e Koleksionistëve të Shqipërisë, ndërkohë ai për Anadolu Agency (AA) tregon rreth pasionit të tij si koleksionit, si dhe koleksioneve që posedon.

Demeti aktualisht posedon pulla postare të periudha të ndryshme historike, duke përfshira pulla nga periudha e Shtetit Osman, pas shpalljes së pavarësisë së Shqipërisë, gjatë periudhës së Mbretit Zog (1928-1939), pushtimit nazi-fashist (1939-1944), periudhës së komunizmit (1944-1991) dhe të dekadave të fundit të periudhës post-komuniste.

Gjithashtu pjesë e koleksionit të tij janë edhe kartëmonedhat që i përkasin periudhave të ndryshme historike, që pas shpalljes së pavarësisë së Shqipërisë dhe deri në ditët e sotme, që mbartin vlera unike historike.

Demeti tregon se pasioni i tij për koleksionimin e pullave dhe kartëmonedha ka lindur që në fëmijëri. "Pastaj është kultivuar si pasion, si hobi dhe po bëj gati 12-13 vjet ku jam një koleksionit profesionist, ku dhe filatelia vjen edhe ka një mënyrë tjetër organizimi, investimi, kërkimi dhe hulumtimi", tregon ai.

"Ka një shprehje, 'filatelia është hobi i mbretërve dhe mbreti i hobëve'. Edhe nga statistikat është cilësuar dhe vazhdon të mbetet edhe sot e kësaj dite si hobi më i përhapur në botë", shprehet Demeti.

Në koleksionin e tij bëjnë pjesë edhe pullat postare të periudhës osmane, të lëshuara para vitit 1912, që iu përkasin qyteteve shqiptare si Tiranë, Shkodër, Durrës, Vlorë, Elbasan, Gjirokastër, Korçë, Fier, Berat, si dhe Peja, Prizren dhe Gjilan.

"Pullat tregojnë emrin e qytetit, datën, si dhe janë të shkruara në osmanisht", tregon Demeti, duke shtuar se postat gjatë periudhës osmane qarkullonin lehtësisht letra dhe korrespondenca të ndryshme. Vulat në atë kohë tregon ai ka qenë si në alfabetin osmanisht ashtu edhe atë latin.

Në fund Demeti shton se çdo periudhë ka tematikat e saj të veçanta sa i përket pasqyrimit në pulla. Sipas tij, në përgjithësi pullat në tematikat e saj me të veçanta pasqyron trashëgiminë kulturore të një vendi, faunën, florën dhe pasqyron imazhet e heronjve.

Demeti tregon se janë rreth 200 koleksionistë që janë në Shqipëri, por edhe jashtë saj, konkretisht që janë nga Shqipëria apo dhe Kosova, që koleksionojnë pulla shqiptare apo edhe kartëmonedha.

"Kemi koleksionit të huaj të cilët aderojnë në shoqatën tonë pasi koleksionojnë objekte në filateli, numizmatikë apo klasa tjera shqiptare. Koleksionistët kanë marrëdhënie personale me koleksionistë nga të gjithë vendet e botës, por pa dyshim marrëdhëniet më të ngushta janë me vendet fqinje në përgjithësi, me Italinë, Greqinë, Turqinë. Me Turqinë pa dyshim ka një numër të lartë koleksionistësh turq dhe shqiptarë të cilët mbajnë një marrëdhënie mes koleksioneve të tyre", tregon ndër të tjera Demeti.