ИСТАНБУЛ (АА) – Турскиот министер за надворешни работи, Хакан Фидан, во врска со евентуалното вклучување на Турција во планираните меѓународни стабилизациски сили во Газа, рече дека земјите ќе одлучат за распоредувањето на трупи во зависност од формулацијата на очекуваната резолуција на Советот за безбедност на Обединетите нации (СБОН), јавува Анадолу.

„Она што го кажаа земјите со кои разговаравме е следново: тие ќе одлучат дали да испратат трупи врз основа на содржината на дефиницијата во резолуцијата што се очекува од Советот за безбедност на ОН“, изјави Фидан на прес-конференцијата по состанокот за Газа во Истанбул, на кој присуствуваа министрите за надворешни работи на Индонезија, Пакистан, Саудиска Арабија и Јордан, како и претставници од Обединетите Арапски Емирати и Катар.

Истакнувајќи дека разговорите и разните напори се во тек, Фидан рече дека клучно прашање што го нагласуваат земјите е воспоставувањето сили чиј мандат и легитимитет се дефинирани во рамките на резолуцијата на Советот за безбедност на ОН.

„Земјите во голема мера ќе одлучат врз основа на мандатот и овластувањата на меѓународните стабилизациски сили. Верувам дека би им било тешко да испратат трупи ако мандатот е во спротивност со нивните сопствени принципи и политики“, додаде тој.

Фидан истакна дека изјавите на турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган за ова прашање „јасно покажуваат“ дека Турција е подготвена да се заложи за мир и да направи какви било потребни жртви.

„Сепак, важно е и добиените документи и рамка, искрено, да бидат од природа што можеме да ја поддржиме. Затоа, нашите дипломатски контакти и напори за ова прашање продолжуваат“, додаде тој.

Нагласи дека во процесот на дефинирање на мандатот на силите, прво мора да се постигне општ консензус за нацрт-документот, а потоа тој мора да биде одобрен од Советот за безбедност на ОН без да биде ставено вето од постојаните земји членки на Советот, додавајќи дека Турција и земјите партнери продолжуваат со своите напори во секоја фаза од процесот.

- „Чувствителен“ процес -

Посочувајќи дека ова е чувствителен процес, Фидан рече: „Треба да бидеме многу внимателни за време на овој процес.

„Секој чекор преземен за решавање на палестинското прашање не треба да создаде структурна основа која, додека решава тековен проблем, може да предизвика нови тешкотии во иднина. Ние обрнуваме големо внимание на тоа.“

На прашањето како ќе се обликува управувањето на Газа и ставовите на меѓународната заедница за ова прашање, Фидан рече: „Во суштина, меѓу нас постои консензус за ова прашање. Ниту ние ниту Палестинците немаме никаков проблем со тоа. Сепак, Израел и другите влијателни меѓународни актери имаат различно видување. Во моментов се во тек дипломатски преговори, спорови и темелни работи за усогласување на овие два различни ставови.“

Фидан ја истакна важноста на текстот што треба да се изготви и системот што треба да се воспостави, вклучително и чии приоритети ќе бидат разгледани.

„Нашиот принцип е дека Палестинците треба самите да управуваат, и дека Палестинците треба да ја осигураат својата безбедност“, додаде тој.

Фидан ја повика меѓународната заедница да обезбеди дипломатска, институционална и економска поддршка за ефикасно спроведување на ова, истакнувајќи дека треба внимателно да се направат некои прилагодувања и дека тие бараат покреативни решенија.

„Моментално, постои прекин на огнот, но кога се обидувате да се движите кон потрајно решение, длабоко спротивставените разлики во сржта на палестинското прашање повторно се појавуваат. Ова се несогласувања што останаа нерешени со години.

„Покрај тоа, по две години геноцид и војна, се формира нов начин на размислување и безбедносна перцепција“, рече Фидан, додавајќи дека за решавањето на овие прашања со нов систем ќе треба време и дека тие ќе продолжат да работат заедно со партнерите.

- Управување според мировниот план за Газа -

Прашан за планираното управување со Газа, Фидан рече: „Без разлика каков документ ќе биде подготвен или каква иницијатива ќе биде преземена, пред сè, долго воспоставената и прифатена дефиниција за палестинското прашање не смее да се промени.

„На крајот на краиштата, палестинска држава во границите од 1967 година и спроведувањето на дводржавното решение е, искрено, меѓународно призната дефиниција за палестинското прашање и според меѓународното право и според практиката.“

Тој рече дека Израел никогаш не го прифатил овој став, ниту покажал подготвеност да го стори тоа, додека огромното мнозинство од меѓународната заедница, вклучително и Турција, го прифаќа.

Фидан истакна дека нивниот прв приоритет е да се стави крај на злосторствата против човештвото во Газа и да се обезбеди продолжување на прекинот на огнот што е можно поскоро.

„Се надеваме дека ова е привремен момент, бидејќи општата дефиниција за палестинското прашање не смее да се измени со користење на оваа ситуација. Затоа, тука е потребна дипломатска претпазливост и внимателност“, додаде тој.

Нагласувајќи ја потребата од обнова во Газа и враќање на жителите, Фидан додаде: „Додека се прави ова, никој не сака да се појави нов систем на туторство. Гледаме дека земјите изразуваат загриженост во врска со преземените чекори за обнова на Газа и осигурување мир и безбедност, од загриженост дека може да се претвори во таков систем“.

- Поддршка од целиот свет -

Турскиот министер рече дека неодамнешните состаноци фокусирани на Газа, вклучувајќи ја и септемвриската сесија во Њујорк со американскиот претседател Доналд Трамп и самитот во Шарм Ел Шеик, Египет, минатиот месец, започнаа нов процес, генерирајќи светска поддршка.

Според договорите, започнаа размени на заложници и затвореници, хуманитарната помош почна да влегува во Газа, израелските сили делумно се повлекоа и се случи враќање на населението во северна Газа.

Тој ги истакна предизвиците во целосното спроведување на договорот, истакнувајќи дека Израел постојано го крши прекинот на огнот и ги блокира испораките на хуманитарна помош, што треба да вклучува 600 камиони и 50 цистерни со гориво дневно. Фидан нагласи дека меѓународната заедница мора да продолжи да врши притисок врз Израел, истакнувајќи дека речиси 250 жители на Газа се убиени од стапувањето на сила на прекинот на огнот.

Во врска со управувањето со Газа, Фидан рече дека Хамас е подготвен да ја предаде власта на комитет предводен од Палестина, дека мора да се заштитат правата на Палестинците, а воедно да останат отпорни.

Фидан нагласи дека обновата на Газа е клучна за оживување на палестинската надеж и единство, зајакнувајќи ја нејзината меѓународна застапеност.

Тој повика на трпение, решителност и меѓународна координација, предупредувајќи дека никакви дејствија не треба да го саботираат прекинот на огнот или патот кон дводржавното решение.