РИМ/ИСТАНБУЛ (АА) - Турскиот министер за надворешни работи, Хакан Фидан, во петокот ја повика меѓународната заедница да ги признае реалностите во Појасот Газа и да го смета Израел за одговорен за злосторствата против човештвото како „прв чекор кон пофер свет“, известува Анадолу.

Министерот Фидан го даде овој коментар на конференцијата организирана од Институтот за меѓународни односи (IAI) со седиште во Рим, еден од водечките италијански тинк-тенкови, каде што ги оцени актуелните меѓународни случувања и одговараше на прашања.

Фидан посочи дека Турција и Италија не се само соседи во Медитеранот, туку и сојузници на НАТО и партнери на Г20, нагласувајќи дека обете земји придонесуваат за стабилноста во Медитеранот и Африка.

„Партнерството на Турција со Италија се шири како крилја на орел низ Медитеранот и Северна Африка... Тоа не е сојуз од погодност. Тоа е стратешки ентитет роден од заедничка историја, заедничка географија и заедничка иднина“, рече Фидан.

Фидан нагласи дека во време на глобални промени, соработката меѓу Турција и Италија е поважна од кога било, истакнувајќи дека двете страни имаат капацитет да ги обликуваат случувањата во регионот и пошироко.

Тој ја истакна Италија како еден од главните економски партнери на Турција со потенцијал за проширување на соработката во одбраната, индустријата, енергетиката, науката и конекцијата.

Врховниот турски дипломат ја истакна улогата на Турција во НАТО и заедничките вежби со Италија, вклучително и борбата против тероризмот и споделувањето разузнавачки информации, и додаде дека според визијата на турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган и италијанската премиерка Џорџија Мелони, може да се зајакне соработката во Африка.

Фидан ја пофали поддршката на Италија за кандидатурата на Турција за ЕУ, истакнувајќи ги предизвиците на надворешната политика на блокот и улогата на Рим во обновувањето на врските меѓу ЕУ и Турција.

Тој нагласи дека присуството на Турција на масата на ЕУ е клучно за стабилноста на Европа и повика на заедничко проактивно водство со Италија во Медитеранот и Северна Африка, справувајќи се со миграцијата, инвестирајќи во Африка и реформирајќи го меѓународниот систем заедно со владите и граѓанското општество.

-„Препознавањето на реалноста во Газа и разоткривањето на злосторствата на Израел против човештвото се првите чекори кон пофер свет“

Фидан рече дека Газа ќе биде на дневен ред и за време на неделата на високо ниво на Генералното собрание на ОН кон крајот на овој месец.

„Газа е вистинскиот тест за меѓународната заедница да разликува добро од лошо. Препознавањето на реалноста во Газа и разоткривањето на злосторствата на Израел против човештвото се првите чекори кон пофер свет“, рече тој и додаде:

„Нема потреба да ги штедиме зборовите. Израел врши геноцид во Газа. Ги обединуваме сите земји со совест на страната на човештвото. Во тој поглед, гласната поддршка на Италија ќе биде поважна од кога било.“

Како одговор на едно прашање, Фидан рече дека Израел не бара решение, туку територија, и додаде дека доколку на Израел е загрижен за безбедноста, решението за две држави веќе би постоело.

Тој ја опиша ситуацијата како „илузија создадена од Израел... всушност, стана јасно дека на долг рок, тие бараат повеќе земја и никогаш не се откажале од таа цел“.

- „Израел би сакал да види поделени, фрагментирани, слаби соседи“

Фидан рече дека безбедносната динамика на Заливот може да се промени, истакнувајќи дека дури и САД не можат целосно да ја гарантираат безбедноста во однос на Израел, бидејќи нивните политики се изземени од американските цели, што поттикнува стравот во земјите од Персискиот залив.

Тој истакна дека по нападите на Израел врз Катар оваа недела „не треба да биде изненадување да се види нова дискусија што се води во Заливот во однос на тоа како да се редефинира регионалната безбедност“ и за тоа како да се преиспита соработката и целите, и поврзување на регионалната безбедност со пошироките геостратешки приоритети.

За Сирија, тој изјави: „Треба да направиме сè што можеме за да ѝ помогнеме на сириската влада всушност да се состави за да им обезбеди основни услуги на своите луѓе, вклучително безбедност и сигурност“.

„Израел би сакал да види поделени, фрагментирани, слаби соседи“, рече тој и нагласи дека политиката на Израел мора да се промени, тврдејќи дека регионалната стабилност и меѓусебниот просперитет се од суштинско значење за долгорочната безбедност, а искористувањето на нестабилноста на другите може да изгледа корисно на краток рок, но претставува сериозни стратешки ризици.

Тој додаде дека постигнувањето стабилност во Сирија е од суштинско значење за мирот и безбедноста на Европа.

Фидан нагласи дека меѓународната заедница и регионалните држави мора да „се држат до своите првични обврски, а тоа се стабилност, единство и просперитет во Сирија“, предупредувајќи дека во спротивно ќе останат милиони бегалци, а Сирија би можела да стане извор на нестабилност.

Фидан рече дека Турција би го поздравила договорот за ЈПГ со владата во Дамаск. Тој истакна дека иако Анкара не е целосно задоволна од условите на договорот од 10 март, генерално, ако двете страни се придржуваат до него, тоа би било позитивно. Договорот повикува на интеграција на СДС (Сириски демократски сили) во државните институции, потврдувајќи го територијалното единство на земјата и отфрлајќи ги сите обиди за поделба.

Фидан забележа дека ЈПГ во моментов „се воздржува... одолговлекува“ и го забавува напредокот на договорот со владата во Дамаск.

Тој посочи дека групата можеби се надева дека ќе ја искористи кризата што Израел ја создаде во Сирија, верувајќи дека нов бран на нестабилност би можел да им служи на нејзините идни интереси.

Фидан го нагласи цврстиот став на Турција во врска со ЈПГ, наведувајќи ги заканите од ПКК од Ирак и Иран. Тој рече дека Турција очекува Дамаск и ЈПГ да ја поддржат стабилноста на Сирија и да се справат со безбедносните проблеми, користејќи ги „сите алатки за мирно постигнување на оваа цел“, но давајќи ѝ приоритет на националната безбедност доколку ситуацијата се влоши.

- „Единствениот одржлив пат за завршување на конфликтот меѓу Украина и Русија е преку дипломатија“

Шефот на турската дипломатија истакна: „Продолжуваме да нагласуваме дека единствениот одржлив пат за завршување на конфликтот меѓу Украина и Русија е преку дипломатија“, посочувајќи ги разговорите во Истанбул како доказ за таквиот пристап.

Тој рече дека клучното прашање во моментов е Доњецк, истакнувајќи дека двете страни имаат цврсти позиции. Тој изрази надеж дека САД и другите партнери можат да понудат прифатливи решенија, сугерирајќи евентуално, дури и долгорочен прекин на огнот, но нагласи дека САД мора да вложат значителни напори.

Фидан рече дека разговорите со двете страни се во тек и изрази надеж за успех. Тој истакна дека американскиот претседател Доналд Трамп ја сменил политиката на САД кон неутралност во војната во Украина, оставајќи ги европските земји со јаз во лидерството. Тој додаде дека конфликтот останува ограничен на Украина, но Европа се плаши дека може да се прошири регионално.

Тој истакна дека иако европските земји се подготвуваат за различни сценарија, нивната безбедност во голема мера зависи од капацитетот и лидерството на САД. Во негово отсуство, се јавува неизвесност.

Тој нагласи дека Турција под водство на Ердоган е подготвена конструктивно да се вклучи во дискусиите и нагласи дека мирот преку дипломатија е можен доколку двете страни вложат повеќе напори.

- Турција ќе ги нормализира односите со Ерменија

Фидан го пофали ерменскиот премиер Никол Пашинјан за преземањето историски ризици за мирот и односите со Азербејџан по ослободувањето на окупираните области во Карабах.

Тој му се заблагодари на азербејџанскиот претседател Илхам Алиев и истакна дека Трамп помогнал во зацврстувањето на историскиот договор во Вашингтон.

Фидан рече дека конечните потписи се очекуваат во првата половина од следната година и дека Турција брзо ќе ги нормализира односите со Ерменија откако ќе бидат потпишани договорите.