БРИСЕЛ (АА) – Данска денес ја презеде шестмесечната ротирачка претседателска функција со Советот на Европската Унија, ветувајќи дека ќе ја води Унијата низ турбулентната глобална сцена преку зајакнување на безбедноста, конкурентноста и стратешката автономија, јавува Анадолу.

Преземајќи ја улогата по осми пат, Данска ќе претседава со Советот до 31 декември, во критичен момент обележан со меѓународна нестабилност, економска конкуренција и тековни конфликти. Под мотото „Силна Европа во свет што се менува“, данското претседателство има за цел да ја зголеми способноста на ЕУ за независно делување, додека истовремено ги промовира демократските вредности и внатрешните реформи.

Во официјалната програма на претседателството се нагласува потребата од зајакнување на одбранбените капацитети на ЕУ, напредување во зелената транзиција и продолжување со воената и финансиска поддршка за Украина.

„Европа мора да биде способна да дејствува самостојно“, се наведува во програмата, со повик за проширување на европската одбранбена индустрија и одржување на притисокот врз Русија.

Како еден од најголемите донатори за Украина, се очекува Данска да се залага за забрзана испорака на оружје низ ЕУ, иако постојат внатрешни поделби. Словачка неодамна го блокираше 18-тиот пакет санкции кон Русија, а Унгарија сè уште го одолговлекува отворањето на пристапните преговори со Украина, и покрај зеленото светло од Европската комисија.

Политиката на проширување е исто така високо на агендата на Данска, со фокус на Украина, Молдавија и Западен Балкан. Данска се залага за „проширување базирано на заслуги“, со подготвување на ЕУ за идни пристапувања преку зајакнување на владеењето на правото и спроведување институционални реформи.

Во економската сфера, Данска ќе ги води разговорите за следниот долгорочен буџет на ЕУ, додека ќе се залага за поедноставување на регулативите, индустриска иновација и развој на зелениот сектор. Финансирањето на одбраната и иницијативата „Риарм Јуроп“ („ReArm Europe“) ќе останат врвен приоритет.

Кога станува збор за трансатлантските односи, неизвесноста расте поради можните нови тарифи од страна на американскиот претседател Доналд Трамп, кои би можеле да ги загрозат трговските врски меѓу ЕУ и САД. Клучниот рок е 9 јули, а Данска, која традиционално поддржува отворени пазари, ќе треба да помогне во усогласување на ставот на Унијата за можни реципрочни мерки доколку не се постигне договор.

Во областа на миграцијата, се очекува Данска да се залага за построги правила за азил во ЕУ, рефлектирајќи го својот рестриктивен национален модел, вклучувајќи предлози за префрлање на обработката на барањата за азил во трети земји.

Претседателот на Европскиот совет, Антонио Коста, ја поздрави новата претседавачка земја преку платформата X:

„Добре дојде за данското претседателство @eu2025dk. Ви посакувам успех во претстојните шест месеци. Драга Мете @statsmin, со нетрпение очекувам блиска соработка и се гледаме на официјалното отворање на претседателството во Архус оваа недела!“

Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, исто така испрати порака со поддршка:
„Топло добре дојде до Данска по повод започнувањето на нејзиното претседателство со Советот на ЕУ. Со нетрпение очекувам заедничка работа за безбедна и конкурентна Европа. Со данскиот прагматизам и лидерство, Европа е во сигурни раце.“

Како дел од официјалниот почеток на мандатот, Фон дер Лајен ќе ја предводи Европската комисија во Архус в четврток, каде ќе ѝ се придружи и Коста на свечената церемонија по повод отворањето на данското претседателство.