İSTANBUL (AA) - MUSAB TURAN - Medicana International İstanbul Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Tiryaki, 'Kronik can sıkıntısı (Ennui), boşluk anlamsızlık yaşantısı kişiyi sürekli aşağı çeken, hayattan kopartan bir zihinsel konum olması ile ciddi bir konudur. Öte yandan ilişkili boyutlara dair ek işaretlerin varlığında kesinlikle tıbbi bir tedavinin gerekli olduğu klinik depresyonu atlamamak amacı ile bir uzmana danışmak en uygun yaklaşımdır.' dedi.
Tiryaki, AA muhabirine kronik can sıkıntısı ve keyifsizlik anlamına da gelen Ennui hakkında açıklamalarda bulundu.
Ennui'nin kelime anlamı olarak çeşitli sözlüklerde gına getirmek, usanç hali içinde tatminsizlikle yaşanan kronik can sıkıntısı olarak tanımlandığını aktaran Tiryaki, 'Kronik can sıkıntısından muzdarip kişi bir tür künt duygulanım hali içinde hayattaki yapma etmelerin şeylerin ilginç olmadığı, doyurucu olmadığına dair bir sıkıntı hali içindedir.' ifadelerini kullandı.
Bu can sıkıntısının kişinin hayatı ile ilgili yaygın bir durum olabileceği gibi özgül durumlarla sınırlı da olabileceğini anlatan Tiryaki, 'Örneğin iş, uğraşlar, geçmişte ilgi ve zevkle yürüttüğü hobiler ile ilgili bir can sıkıntısı, boşluk, anlamsızlıkla ilgili olabilir. Kişinin geçmişte zevkle uğraştığı ilgileri yaşadığı hayatı artık can sıkıntısının kaynağı haline gelmiş görünmektedir. Bunlarla yapacağı başka bir şey kalmamış gibidir.' diye konuştu.
- 'Keyif veren eylemler, nesneler yığınına dönüşür'
Tiryaki, bu derin kronik can sıkıntısının, sorunlu bir ruh hali olduğunu belirterek, bunun, ardı sıra geçip giden tekdüze günlerin, anların yaratacağı türden bir iç sıkıntısı olduğunu kaydetti.
Ennui'den muzdarip kişilerde iç sıkıntısının hayatta kişinin zevk aldığı bütünün ve parçalarının anlamının kaybı ile doğan bir boşluğun tatminsizliğini içerdiğini söyleyen Tiryaki, şunları kaydetti:
'Hayatımızı dolduran anlam çerçevesini yitirmiş olmakla ilgilidir. Hayat ve ilgiler, kendi estetiğini yitirmiş gibidir. Böylece geriye sadece bir olaylar, edimler, düşünceler yığını kalmış görünür. Zevk doğuran ve anlam dolu edimler sadece eylemler, nesneler yığınına dönüşür. Yaşam sevincini kuran tüm deneyimleri, hayat bilgisini bütünleştiren anlam artık üretilememekte kurgulanamamaktadır.
Kişi artık ilgili bütün yapma etmelerle daha ne kadar gidebileceğini, bunlarla daha fazla ne yapabileceğini bilemez halde can sıkıntısı çekmektedir. Ennui'den muzdarip bir kişi artık hayatı ile ne yapacağını bilemez bir halde derin bir can sıkıntısı çeker. Fark ettiği ve yaşadığı bir usanç dolu sıkıntı halidir. Hayatının genelinde ya da önemli bölümlerinde bu iç sıkıntısı varoluşsal derinlikte, anlamın kaybolması ile beslenen ve çözümü kolayına bulunamaz biçimde belirir.'
- 'Sorunu tarif etmek, dile getirmek değişimin başlangıcı haline gelebilir'
Tiryaki, böyle bir hal ile baş etmek için farklı yöntemleri kullanmak gerektiğini ifade ederek, yenilik arayışını canlandırmak ve çeşitlilik temin edebilmek gerektiğini kaydetti.
Tiryaki, ilk adım olarak hayatta gerçekten ne yapmak istenildiği üzerinde düşünmeye başlamak gerektiğini belirterek, 'Bu sorunun cevabına, kendinize dışarıdan bakarak başka birisine sorular sorarcasına soru sormakla yaklaşılabilir. Kendinize 'Ne yapmak istiyorsun?' türü sorular sorarak kurduğunuz iç konuşmalar ya da yazmak işe yarayabilir.' dedi.
Bunun ötesinde başkaları ile sorun hakkında konuşmanın da işe yarayabileceğini savunan Tiryaki, sorunu tarif etmenin ve dile getirmenin değişimi başlatabileceğini söyledi.
Gündelik akışı değiştirmek, yeni etkinliklere zaman ayırmak, yeni insanlarla tanışmak ve bunlarla gelen yeni deneyime, bilgiye açıklığın Ennui'ye cevap olamasa da cevaba giden yolda kişiyi harekete geçirebileceğini anlatan Tiryaki, şöyle konuştu:
'Ana odaklanmak ve gelen deneyim fırsatlarını ertelememek, sevip sevmeyeceğiniz düşüncesinden bağımsız olarak deneyimlere açıklık kişiye yeni kapılar açabilir. Sadece yeni insanlarla tanışmak değil var olan ilişkileri canlandırmak, yenilemek daha anlamlı, derin ilişkilere çevirmek keşfedilmesi gereken yaklaşımlardan biri olabilir. Sizde bu sıkıntıyı körükleyen örneğin televizyon programlarına takılıp kalmak gibi yineleyip durduğunuz davranışlar yerine yeni heyecanlar veren, yenilenme duygusunu taşıyan etkinliklere yönelmek sağlıklı bir bahşetme yöntemi olabilir.
Şimdi ve burada olmak günü, anı izlemek buna odaklanmak bununla birlikte kendi yaşam deneyimlerinin üzerine düşünerek notlar almak varoluşsal can sıkıntısına cevapları yakalayabilmek için güçlü egzersizler olarak sayılabilir. Tabii tükenmiş bir durumda hissederken gevşemek ve dinlenmek çok işe yarayacaktır.'
- Depresyonla ilişkisi gözlenmeli
Medicana International İstanbul Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Tiryaki, oldukça sorunlu ruh halini dikkatle değerlendirmek gerektiğini ifade ederek, ruh halinin klinik açıdan depresyon ile ilişkisinin de gözlenmesi gerektiğini söyledi.
Tiryaki, 'Kronik can sıkıntısı (Ennui), boşluk anlamsızlık yaşantısı kişiyi sürekli aşağı çeken, hayattan kopartan bir zihinsel konum olması ile ciddi bir konudur. Öte yandan ilişkili boyutlara dair ek işaretlerin varlığında kesinlikle tıbbi bir tedavinin gerekli olduğu klinik depresyonu atlamamak amacı ile bir uzmana danışmak en uygun yaklaşımdır.' yorumunu yaptı.