Cumhurbaşkanı seçiminde günün özeti

ANKARA

10 Ağustos'ta yapılacak cumhurbaşkanı seçimi için yurtdışı temsilciliklerde 31 Temmuz'da başlayan oy verme işlemi sona erdi.

ABD’nin başkenti Washington’da, cumhurbaşkanı seçiminde oy verme işlemi sorunsuz tamamlandı.  

Seçimin son gününde oy verme işleminin tamamlanmasının ardından başkent Washington’da büyükelçilikte kurulan 6 sandıktaki oy pusulalarının içinde bulunduğu zarflar, Yüksek Seçim Kurulu (YSK) talimatları çerçevesinde parti temsilcilerinin ve bazı vatandaşların nezaretinde sayılarak, mühürlü çuvallarda Sandık Saklama ve Ulaştırma Komisyonu’na teslim edildi. Komisyon da oy pusulalarını, büyükelçilik binasında hazırlanan ve anahtarları Büyükelçi Serdar Kılıç ve iki parti temsilcisinde olan üç kilide sahip güvenli odaya koydu. 14 bin 109 kayıtlı seçmenin bulunduğu Washington’da, yaklaşık bin 350 oyun kullanıldığı tahmin edilirken, kesin rakamların YSK tarafından açıklanacağı belirtildi.

Toplam 85 bin 683 seçmenin bulunduğu ABD’de kullanılan oylar, mühürlü şekilde kuryeler tarafından 5 Ağustos Salı günü Türk Hava Yolları'nın (THY) tarifeli uçağıyla, yolcu koltuğunda Türkiye'ye ulaştırılacak. Uçakta her bir torba için koltuk ayrıldı.

New York

New York'ta, bazı vatandaşların zarf sayım işlemlerine nezaret ettiği cumhurbaşkanı seçimi, sorunsuz tamamlandı.

Seçimlerin son gününde oy verme işleminin tamamlanmasının ardından New York’ta kurulan 15 sandıktaki oy pusulalarının içinde bulunduğu zarflar, Yüksek Seçim Kurulu (YSK) talimatları çerçevesinde parti temsilcilerinin ve bazı vatandaşların nezaretinde sayılarak, mühürlü çuvallarda Sandık Saklama ve Ulaştırma Komisyonu’na teslim edildi. 

Komisyon da oy pusulalarını, Türkevi’nde hazırlanan ve anahtarları New York Başkonsolosu Levent Bilgen ve iki parti temsilcisinde olan üç asma kilitli ve bir de şifreli kilit sistemine sahip güvenli odaya koydu. 39 bin 220 kayıtlı seçmenin bulunduğu New York'ta, oy kullanımının yüzde 10 oranında gerçekleştiği tahmin edilirken, kesin rakamların YSK tarafından açıklanacağı belirtildi.

Toplam 85 bin 683 seçmenin bulunduğu ABD’de kullanılan oylar, mühürlü şekilde kuryeler tarafından 5 Ağustos Salı günü Türk Hava Yolları'nın (THY) tarifeli uçağıyla, yolcu koltuğunda Türkiye'ye ulaştırılacak.

Kırgızistan'da Türkiye'nin Bişkek Büyükelçiliği binasında Türk vatandaşları için kurulan oy sandığında oy verme işlemi dün yerel saatle 17.00'de bitti. Bişkek'te, 263 Türk vatandaşı oyunu kullandı. Oy verme işleminin tamamlanmasının ardından Türkiye'nin Bişkek Büyükelçisi ve Seçim Komisyonu Başkanı Metin Kılıç'ın gözetiminde sandık açıldı. Oy zarfları, sandık kurulu başkanı tarafından sayıldıktan sonra bin 400 seçmeden 263'ünün oy kullandığı açıklandı.

Kazakistan'da yaşayan Türk vatandaşları da cumhurbaşkanı seçimi için oy kullandı. Başkent Astana'da seçime katılım oranı düşük kaldı. Kayıtlı yaklaşık bin 900 Türk seçmenden 230'u oy kullandı. Benzer durum Almatı'da da yaşandı ve 2 bin 100 dolayındaki kayıtlı seçmenden yaklaşık 290'ı oy kullandı. 

Ürdün, Azerbaycan, Mısır, İspanya, İran, Bosna Hersek, Arnavutluk, Kosova, Makedonya, Polonya ve Tunus'ta yaşayan Türk vatandaşları da cumhurbaşkanı seçimi için bugün sandık başına gitti. Yurtdışı seçmen kütüğüne kayıt yaptıran ve oy kullanmak için randevu alan seçmenlerin oy verme işlemleri yerel saate göre 17.00'de sona erecek. 

Yurt dışındaki seçmenler, randevu aldığı ya da kendisi için belirlenen günde oy kullanamadığı takdirde 10 Ağustos'a kadar gümrük kapılarında oy verebilecek.

KKTC'de katılım yüzde 12

Türkiye'nin Lefkoşa Büyükelçisi Halil İbrahim Akça, cumhurbaşkanı seçimine ilişkin, KKTC’deki seçime katılım oranın yüzde 12 olduğunu belirterek "Bunun yüksek ya da düşük olduğuyla ilgili bir değerlendirme için dünyanın diğer yerlerindeki sonuçları da görmek gerekir" dedi. 

Oy verme işlemi Azerbaycan, Yunanistan, Danimarka, Katar, İspanya ve Bulgaristan'da tamamlandı.

Azerbaycan da seçmenler, Türkiye'nin Bakü Büyükelçiliği ile Nahçıvan ve Gence başkonsolosluklarında saat 08.00'de açılan sandıklarda oylarını kullandı. 

Gence, Mingeçevir ve Naftalan şehirleri ile Şeki, Balaken, Zagatala, Gah, Oğuz, Samuh, Gedebey, Şemkir, Ağcabedi, Terter, Ağstafa, Goranboy, Daşkesen, Hanlar, Ağdaş, Yevlah, Berde, Tovuz ve Gazah illerinde yaşayan Türkler Gence Başkonsolosluğunda; Nahçıvan'da ikamet edenler Nahçıvan Başkonsolosluğunda; diğer illerde kayıtlı bulunan seçmenler ise Bakü Büyükelçiliği Konsolosluk Şubesi'nde oylarını kullandı ve oy verme işlemi saat 17.00'de sona erdi. 

Beş bin 611 seçmenin kayıtlı bulunduğu Bakü'de 838, 403 seçmenin kayıtlı bulunduğu Gence'de 56, 291 seçmenin kayıtlı bulunduğu Nahçıvan'da 53 vatandaş oy kullandı. Bakü'de kurulan sekiz sandıktaki oy pusulalarının bulunduğu zarflar, sayıldıktan sonra torbalara doldurularak mühürlendi ve Bakü Büyükelçisi ve Seçim Komisyonu Başkanı İsmail Alper Coşkun'a teslim edildikten sonra özel bir odaya kilitlendi. Zarfların bulunduğu torbaların  ''diplomatik kurye'' ile Türkiye'ye gönderileceği belirtildi. 

Yunanistan

Türkiye'nin Atina-Pire, Selanik, Gümülcine ve Rodos temsilciliklerinde iki gün süren oylamada,  Yunanistan’ın çeşitli bölgelerinde ikamet eden yaklaşık 10  bin kişiden 412’si sandık başına giderek oy kullandı.

Oy verme işleminin tamamlanmasının ardından oylar diplomatik kuryeler ve parti temsilcileri nezaretinde sayılmak üzere Türkiye’ye gönderilecek. Yunanistan’da 2 ve 3 Ağustos’ta yapılan seçimde oy kullanmayan seçmenler ise 10 Ağustos'a kadar gümrük kapılarında oy verebilecek.

Türkiye’nin Atina Büyükelçisi Kerim Uras seçimlerle ilgili AA’ya yaptığı açıklamada, yurt dışında yaşayan vatandaşların ilk defa oy kullandığını belirterek “İlklerin yaşandığı bu seçimin hayırlara vesile olmasını diliyorum” dedi.

Oyunu Atina-Pire Başkonsolosluğunda kurulan seçim sandığında kullanan Uras, seçimin tatil dönemi olan ağustos ayına denk gelmesi nedeniyle katılımın düşük olduğunu belirtti.

Danimarka

Danimarka'da cumhurbaşkanlığı seçimi için 4 gün süren oy verme işlemleri sona ererken kayıtlı seçmenlerin yaklaşık yüzde 3'ü bu ülkede oylarını kullandı.

Kopenhag'daki Remisen Spor Salonunda kurulan 12 sandıkta Danimarka'da kayıtlı görünen 30 bin seçmenin oy kullanması bekleniyordu ancak sadece 673 kişinin randevu aldığı seçimde 4 gün sonunda sadece bin 60 vatandaş oy kullanmaya gelebildi. 

Kopenhag Büyükelçisi Mehmet Dönmez, tatil dönemi olması nedeniyle vatandaşların önemli bir kısmının Türkiye'de olması, randevu sistemindeki bazı sorunlar, nüfusun ülke genelinde dağınık olması ve buna bağlı olarak Kopenhag'a gelişin maliyetli olması gibi çeşitli nedenlerin katılımın düşük olmasına neden olduğunu söyledi. 

Bu mazeretlerinde vatandaşların haklı olabileceğini ancak dün Kopenhag'da oynanan Fenerbahçe'nin hazırlık maçına 6-7 bin kişinin gittiğine dikkati çeken Dönmez, "Maça 7 bin kişi gitti ancak oy kullanmaya gelenlerin sayısı bin civarında kaldı. Demek ki isteyince gidilebiliyor" dedi.

Büyükelçi Dönmez, randevu alanların da bazılarının oy kullanamadığını ancak 40-50 kadar kişinin de randevu alırken son onayla tuşuna basmadığı için randevu aldığını sandığını ancak işlem bitmediği için başka bir güne verildiğini kaydetti. Her şeye rağmen vatandaşlara bu hakkın tanınmasının güzel bir duygu olduğunu ve isteyenlerin gelip oy kullandığını ifade eden Dönmez, "Dün tekerlekli sandalyede yaşlı bir vatandaşımız geldi ancak oy kullanamadı bugün tekrar geldi ve oyunu kullandı çok mutlu olduk. Seçimin yurt dışında yapılmış olması ve bu hakkın tanınması bir başarıdır" diye konuştu. 

Almanya

Türkiye’de 10 Ağustos’ta yapılacak cumhurbaşkanı seçimiyle ilgili oy verme işlemi Almanya ve Polonya'da tamamlandı.

Polonya'daki seçmenler Türkiye'nin Varşova Büyükelçiliğinde kurulan sandıklarda yerel saatle 08.00'de itibaren oylarını kullandı. Ülkede bin 770 seçmenden 234'ü oyunu kullanırken oy kullanma oranı yüzde 13,2 de kaldı.

Varşova Büyükelçiliğinde kurulan 3 sandıkta gerçekleştirilen seçimlerde en genç seçmen 1996 doğumlu Klaudia Aysu Aydın oldu.

Almanya'da ise vatandaşlar oylarını Berlin, Hannover, Essen, Düsseldorf, Karlsruhe, Frankfurt ve Münih'te kurulan seçim merkezlerinde kullandı.

Almanya'da 1 milyon 400 bin seçmenden 113 bin 606'sı oy verdi.

Berlin'de 4 gün sonunda yaklaşık 140 bin seçmenden 11 bin 297'ü oy kullanırken, Essen ve Münster Başkonsolosluğu görev bölgesindeki 215 bin seçmenden sadece 17 bin 790'ının sandık başına gittiği öğrenildi. Düsseldorf ve Köln bölgesinde 360 bin seçmenden 24 bin 93'ü oy verdi. Münih bölgesinde 13 bin 884 seçmen seçime katıldı. Frankfurt bölgesinde 17 bin 272, Karlsruhe 18 bin 600 ve Hannover seçim merkezinde ise 10 bin 670 seçmen oy kullandı.

Kullanılan oylar daha sonra mühürlenerek başkonsolosluklarda bulunan güvenli odalara nakledildi.

Türkiye'nin Berlin Başkonsolosu Ahmet Başar Şen, gazetecilere yaptığı açıklamada  4 gün boyunca seçmenlerin rahat ve güvenli bir şekilde oylarını kullandıklarını, oyların salı günü Türkiye'den gelen kargo uçağına teslim edileceğini anlattı.

CHP Berlin Birliği Başkanı Ekrem Özdemir ise randevu sistemi ve izin dönemi nedeniyle seçimlere katılım oranının düşük olduğunu, gelecek seçimlerde farklı bir yöntem benimsenmesi gerektiğini ifade etti. Özdemir gelecek seçimlerde çiftli randevu sistemi yapılmasını ve oyların Almanya'da sayılmasının daha uygun olacağını bildirdi.

Avrupalı Türk Demokratlar Birli Berlin Şube Başkan Yardımcısı ErtanTaşkıran da seçimlere ilgi olmamasına neden olarak randevu sistemi ve izin dönemi olmasını gösterdi. Taşkıran, bu konunun büyük bir tecrübe olduğunu, gelecek seçimlerde daha farklı hareket edilebileceğini belirtti.

UETD Genel Başkanı Süleyman Çelik de seçim merkezlerinin sayısının artırılması gerektiğini kaydetti. Çelik Almanya'da seçimlere daha fazla ilgi olması için oy kullanma günlerinin arttırılması,  randevu sisteminin kaldırılması ve seçim merkezleri sayısının artması gerektiğini ifade etti.

Belçika 

Cumhurbaşkanı seçiminde Belçika'da 127 bin 518 kayıtlı seçmenden 8 bin 66'sı oy kullandı. 

Brüksel ve Anvers'te kurulan yirmi üçer sandıkta 31 Temmuz-3 Ağustos'ta kullanılan oylar, tutanak tutulmasının ardından siyasi partilerin de üye verdiği seçim komisyonlarının nezaretinde diplomatik misyonlardaki güvenli depolara taşındı. Mühürlü oy çuvallarının 5 Ağustos'ta yine seçim komisyonlarının nezaretinde Almanya'nın Köln kentine götürülerek Türkiye'den gelecek komisyona teslim edileceği belirtildi.

Brüksel Başkonsolosu ve Seçim Komisyonu Başkanı Ali Barış Ulusoy, AA'ya yaptığı açıklamada, "Her ne kadar katılım arzu ettiğimiz ölçüde olmadıysa da birçok vatandaşımız 4 gün boyunca, kendilerine uzun yıllar sonra verilen demokratik haklarını, yurt dışında oy kullanma haklarını kullandılar. Belçika Türk toplumu için önemli bir demokratik sınavdı. Tahmin ediyoruz yaz dönemi olması itibarıyla halihazırda Türkiye'de bulunan veya seyahat halinde olan vatandaşlarımız gümrüklerde oy kullanma fırsatı bulacaktır. Bu vesileyle onlara, 10 Ağustos'a kadar gümrüklere giderek oy kullanma şanslarını değerlendirmeleri için çağrı yapıyorum" dedi.

Bulgaristan

Bulgaristan’da oy verme hakkına sahip yaklaşık 8 bin seçmenin bir bölümü Türkiye’nin diplomatik temsilciliklerinde oylarını kullandı. Ülkenin çeşitli bölgelerinde yaşan Türkiye vatandaşları, randevu alarak sandık başına geldi.

Bulgaristan’da sona  eren birinci tur oy verme işlemleri sonrası,  gözlemciler huzurunda sayılıp koruma altına alınan oy pusulalarını içeren zarflar, diplomatik kargo ile Türkiye’ye ulaştırılacak. 

Katar

Türkiye'nin Doha Büyükelçiliğinde kurulan sandıklardaki oy kullanma işlemi de tamamlandı. Ülkedeki 2 bin 212 seçmenden 308'i oy kullandı.

Türkiye'nin Doha Büyükelçisi Ahmet Demirok AA muhabirine, Katar'da Ramazan Bayramı tatilinin 25 Temmuz Cuma'dan, 5 Ağustos Salı gününe kadar devam etmesinin katılımın düşük olmasındaki etkenler arasında yer aldığını belirtti.

"İlk defa yurtdışında yaşayan vatandaşlarımızın bulundukları ülkede oy kullanması açısından bu tarihi bir seçim olmuştur" diyen Demirok, şunları kaydetti:

"Burada 2 bin 212 kişi oy kullanma hakkına sahipken yaklaşık üç yüz kişi büyükelçiliğimizde oylarını kullandılar ki, Bunda en büyük etkenlerden birisi yaz diğeri de Ramazan Bayramı tatiline denk gelmiş olması. Randevu sistemi nedeniyle gelip de oy kullanamayan vatandaşlarımız da oldu. Randevu sistemimizin bundan sonraki seçimlerde tekrar gözden geçirilmesinin doğru olacağını düşünüyoruz. Zira vatandaşlarımızın demokratik haklarını kullanmaya geldiklerinde, kullanabilmeleri gerektiğini düşünüyorum. Randevu sistemi ciddi şekilde vatandaşlarımızı etkiledi."

Seçimlerin ikinci gününde oy verme işleminin tamamlanmasının ardından Doha'da kurulan toplam iki sandık noktasındaki oylar, Sandık başkanları ve kurul üyeleri, gözlemcilerin önünde şeffaf sandıkları açarak 2 kez sesli sayım gerçekleştirdi.

Yüksek Seçim Kurulu (YSK) talimatları çerçevesinde parti temsilcilerinin de nezaretinde mühürlü çuvallara konulan oylar Büyükelçilik Sandık Saklama ve Ulaştırma Komisyonu’na teslim edildi. Komisyon da teslim aldığı oyları, büyükelçilikte hazırlanan şifreli kilit sistemine sahip güvenli odaya koydu.

YSK'nın kararı uyarınca, ilk tur oylama için alınan randevu tarihinde ya da kendisi için belirlenen günde oy kullanamayanlar 10 Ağustos'a kadar gümrük kapılarında oy verebilecek. 

İspanya

İspanya'da ikametgahı bulunan ve Türkiye Büyükelçiliği'ne resmi adres kaydı yaptıran Türk vatandaşlarının, cumhurbaşkanı seçimi için oy kullanma işlemi sona erdi. 

Madrid'deki Türkiye Büyükelçiliği ve Barselona'daki Türkiye başkonsolosluk binalarında açılan ikişer sandıktaki oy kullanma işlemleri TSİ 09.00-18.00 arasında gerçekleşti. İspanya'nın Katalonya, Valencia ve Balear Adaları bölgelerinde yaşayan Türkler, Barselona'daki Türkiye Başkonsolosluğu'nda, ülkenin diğer bölgelerinde yaşayan Türkler ise Madrid'deki Türkiye Büyükelçiliği'nde oy kullanmaya çağrıldı. 

Alınan bilgiye göre, Madrid'deki bin 400 kadar seçmenden 145'i, Barcelona'daki 750 kadar seçmenden de 150'si oyunu kullanırken, İspanya genelinde Türklerin oy kullanma oranının yaklaşık yüzde 14 olduğu görüldü.

 İspanya'daki oy kullanma işlemleri sakin geçerken, resmi sürenin dolmasından sonra sandıklar açılarak, sayım ve resmi kuryeye vermek üzere tekrardan mühürlenme işlemleri başlatıldı. Oy postaları bu gece Madrid Büyükelçiliği ve Barselona Başkonsolosluğu'ndan bekletildikten sonra Türkiye'ye gönderilecek.

Avusturalya

Türkiye’nin 12. cumhurbaşkanını belirlemek için Avustralya’da 31 Temmuz-2 Ağustos'ta kullanılan 4 bin 255 oy, diplomatik kuryeler ve siyasi parti gözlemcileri ile Türkiye’ye gönderildi.

Melbourne Başkonsolosluğunda özel odada kilit altında tutulan oylar, Başkonsolos Seyit Apak, Konsolos Sinan Yeşildağ, Muavin Konsolos Ersel Özdemir, siyasi parti gözlemcileri ve konsolosluk çalışanları ile özel odadan alınarak diplomatik kurye çantalarına yerleştirildi. Tutanak karşılığında diplomatik taşıma çantalarını teslim alan kuryeler Melbourne Havalimanı'ndan Türkiye'ye hareket etti. 

Diplomatik kuryelere AK Parti adına Emrah Sönmez, CHP adına Cemil Tanrıkulu, eşlik etti.

İngiltere

Birleşik Krallık'ta, cumhurbaşkanı seçimi için iki gün süren oy verme işlemi sona erdi.

İngiltere, Kuzey İrlanda, Galler ve İskoçya'da yaşayan Türk vatandaşları, ilk kez cumhurbaşkanlığı seçiminde oy kullanmak için 2-3 Ağustos'ta sandık başına giderek, oylarını başkent Londra'nın batısında bulunan Olympia fuar ve konferans merkezinde kurulan 57 sandıkta kullandı.

Anadolu Ajansı'na Londra'da iki gün süren seçim sürecini değerlendiren Türkiye'nin Londra Başkonsolosu Emirhan Yorulmazlar, bu süreçte yaşadıkları en önemli sorunun randevu sistemi olduğunu belirterek, "Bu konuda bizim yaptığımız özellikle sosyal medyadan internet, basın ve Anadolu Ajansı aracılığı ile yaptığımız tüm duyurulara rağmen, randevu almadan gelen birçok vatandaşımız oldu" ifadelerini kullandı.

Yorulmazlar, randevu alan vatandaşlarla hiçbir sorun yaşanmadığının altını çizerek, "Randevu almayan vatandaşlarımızdan özellikle aynı günü yakalayamayanlar, eşiyle kendisine farklı gün verilenler, onun dışında kimlik belgeleri olmayanlar, kimlik belgeleri eksik olanlar, yetersiz olanlar, adres beyanı yaptırmamış olanlar vatandaşlarımız oy kullanamadılar. Maalesef bu da seçimin, bu ilk yapılan seçimin eksik yanı olarak kaldı diyebilirim. Ümit ediyorum bundan sonraki seçim süreçlerinde daha sağlıklı bir sistemle, vatandaşlarımızın daha bilinçli bir şekilde gelecekleri bir sistemle, bu sistemin daha da ileri gideceğini düşünüyorum" diye konuştu.

"Önemli bir merhale oldu"

Başkonsolos Yorulmazlar, bunun yurt dışında yapılan ilk seçimler olduğuna dikkati çekerek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Vatandaşlarımızla ilişkilerimizi geliştirilmesi açısından gerçekten çok önemli bir merhale oldu. Yurtdışında bu ilk gerçekleştirilen seçimde vatandaşlarımız büyük bir ilgi ve alakayla buraya gelerek oylarını kullandılar. Bizim açımızdan bu seçimlerin şöyle bir olumlu tarafı var; birincisi teknik altyapı olarak, projelendirme olarak, burada Londra'da gerçeklekleştirdiğimiz sistemin hemen hemen mükemmelen çalıştığını, randevusunu almış, nüfus kağıdı ya da pasaportu olan, seçmen yeterliliğini taşıyan bütün vatandaşlarımız burada gelerek oylarını kullanabildiler. Herhangi bir firemiz olmadı.

İkinci husus ise, bu seçim sürecinde gerek vatandaşlarımızla, gerek toplumuzun farklı kesimleri ile ilişkilerimizin kuvvetlendirilmesi anlamında başkonsolosluk olarak, büyükelçilik olarak, bizim dışımızda ise siyasi partilerimizin, sivil toplum kuruluşlarımızın farklı grupların toplumla ilişkileri bir anlamda gelişti. Birçok vatandaşımızla bir araya geldik. Bu açıdan da bu seçim sürecinin buradaki toplumun bir araraya gelmesi ve kuvvetlenmesi açısından bir anlamı olduğuna inanıyorum."

"Oylar Türkiye'de sayılacak"

Sandıkların kapanmasını takiben izlenecek süreçle ilgili detaylı bilgi de veren Yorulmazlar, oy sayım işleminin Türkiye'de yapılacağını söyledi.

Yorulmazlar, sandıkların kapanmasıyla birlikte oyların 3 siyasi parti, büyükelçilik ve başkonsolosluğun içinde bulunduğu komisyon tarafından Londra Büyükelçiliğimizde güvenli bir odaya kaldırılacağını vurgulayarak, "Daha sonra ise oylar, 5 Ağustos günü içinde siyasi partilerimizin, kamu kuruluşu görevlilerimizin bulunduğu Türkiye'den gelecek bir kargo uçağına, uçağın yanaştığı noktada bizim tarafımızdan teslim edilecek. Siyasi parti temsilcilerimiz o aşamada da bulunacaklar. Daha sonra bu oylar Türkiye'ye giderek, Türkiye'de sayılacak" dedi.

 "İkinci tur için randevu alıp almadıklarını kontrol etsinler"

Cumhurbaşkanlığı seçimi için gerekmesi halinde ikinci turun İngiltere'deki oy verme işlemi 17-18 Ağustos tarihlerinde yapılacağını hatırlatan Başkonsolos Yorulmazlar, vatandaşların yine randevu almaları gerekeceğine dikkati çekti. 

Emirhan Yorulmazlar, ikinci turda yaşanması muhtemel sorunların en aza indirilmesi için birkaç noktaya dikkati çekerek şöyle konuştu:

"Birinci turda randevu alan vatandaşlarımızın, ikinci tur için randevu alıp almadıklarını kontrol etmeleri, almayanların ise kullandıkları oyu tespit ederek, ona göre seçim mahaline gelmeleri, yanlarında geçerli bir kimlik, kimlik derken bir nüfus cüzdanı y ada pasaport bulundurmaları büyük önem taşıyor. Eğer bunları gerçekleştirebilirsek, oy oranlarının da artacağını, vatandaşlarımızın buraya geldiklerinde oy kullanmadan gitmeyeceklerini ümit ediyorum. Sizin aracılığınızla bu mesajı vermek istiyorum. 'www.ysk.gov.tr' adresinden kendilerine verilen randevu tarihini öğrenerek, ikinci tura gelmeleri halinde biz ikinci tur için de gerektiği taktirde hazır olacağız."

Türkiye’de 10 Ağustos’ta yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimi için Mısır, Ürdün, Lübnan, Cezayir ve Tunus'ta bulunan Türk vatandaşları sandık başına gitti.

Mısır'daki Türk vatandaşları, başkent Kahire ve İskenderiye'deki iki merkezde oy kullandı.

Kahire Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Seçim Komisyon Başkanı Alper Bosuter, Kahire'de 826 kayıtlı seçmen bulunduğunu bunlardan 142'sinin oy kullandığını belirtti. 

İskenderiye Başkonsolosu Seçim Komisyon Başkanı Mehmet Akif Özdemir de kendilerine bağlı kayıtlı seçmen sayısının 217 olduğunu bunlardan 45 seçmenin oy kullanmak için konsolosluğa geldiğini söyledi.

Hollanda

Seçmen niteliklerine sahip 240 bin Türk’ün ikamet ettiği Hollanda'da resmi olmayan sonuçlara göre, 13 bin 228 kişi Rotterdam, 4 bin 6 kişi Deventer'de olmak üzere dört gün boyunca 17 bin 295 kişinin oy kullandığı bildirildi.

174 bin seçmen sayısıyla yurt dışındaki en büyük seçim bölgesi olan Rotterdam’da son oyu Rotterdam Başkonsolosu Togan Oral kullandı.

Oyunu kullandıktan sonra gazetecilere açıklamada bulunan Oral, dört gündür devam eden oy verme işleminin bir demokrasi şölenini andırdığını söyledi.

Oy verme işlemi sırasında önemli bir sorun yaşanmadığını kaydeden Oral, başta randevu olmak üzere sistemden kaynaklanan ufak aksaklıkların ilgili mercilere iletildiğini anlattı.

Başkonsolos Oral, seçimin tatil dönemine gelmesinin katılımı olumsuz etkilemiş olabileceğine işaret etti.

Rotterdam ve Deventer Başkonsolosluklarındaki güvenli odalarda 4 gündür saklanan oylar, hafta içinde özel araçlarla Almanya’nın Köln kentine götürülerek oradan uçakla Türkiye’ye nakledilecek. Yurt dışındaki oyların sayımı Türkiye’de yapılacak.

İsviçre

İsviçre'de cumhurbaşkanı seçimi için oy verme işlemleri tamamlandı. İsviçre'deki vatandaşlar Zürih'te 22, Bern'de 7 ve Cenevre'de 4 sandıkta oylarını kullandı. Toplam 87 bin 85 seçmenin bulunduğu ülkede 31 Temmuz'da başlayan seçimler bugün sona erdi.

Seçimlerin son gününde oy kullanan Pınar Ünsur, daha önce oyunu İstanbul'da kullandığını, bu seçimle ilk kez oylarını yurt dışında Cenevre'de kullanmış olduğunu söyledi. 

Oyunu Cenevre'de kullanan Ural Ünsur ise daha önce yurt dışında bulunduğu için bir oyunun ziyan olduğunu ifade etti. Ünsur, "Türkiye'de kullanmaktan daha kolay" diye konuştu. 

İsviçre'deki seçim yerlerinde oy verme işleminin sona erdiği TSİ 18.00’de kapılar kapatılarak, oy sayım işlemlerine geçildi. Sandık başkanları ve kurul üyeleri, gözlemcilerin önünde şeffaf sandıkları açarak 2 kez sesli sayım yaptı.

Oy kullanımına ilişkin tutanaklar hazırlandı ve tutanaklar, kullanılan oylar ve kullanılmayan malzemeler gözlemciler nezaretinde mühürlenerek özel torbalara konuldu.

Oyların salı günü Türkiye'ye gönderilmesi planlanıyor.

İtalya

İtalya’da yaşayan Türklerin cumhurbaşkanlığı seçimi için oy kullanma süresi sona erdi. 

İtalya’da kayıtlı toplam 13 bin kadar seçmen için Türkiye’nin Roma Büyükelçiliği ve Milano Başkonsolosluğu’nda kurulan 6 sandıkta 31 Temmuz Perşembe günü başlayan cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turunda oy kullanma işlemi yerel saatle 17.00’de bitti.

Coğrafi olarak İtalya’nın orta, güney bölgelerindeki seçmenlerin kayıtlı olduğu Roma Büyükelçiliği’nde kurulan 2 sandık ile ülkenin orta ve kuzey bölgelerindeki seçmenlerin kayıtlı olduğu Milano Başkonsolosluğu’ndaki 4 sandıkta seçime katılımın düşüklüğü dikkati çekti.

Türkiye’nin Roma Büyükelçiliği Geçici Maslahatgüzarı Erkan Aytun, AA muhabirine yaptığı açıklamada, seçimin ilk turunu Roma’da sorunsuz şekilde tamamladıklarını belirterek "Çok iyi geçti seçimimiz. Fazla katılım olmadı. Toplam 2 bin 817 seçmenden 177’si oyunu kullandı 4 günde. Saat 5 itibarıyla oy verme bitmiş durumda. Şimdi sonuçlar için oyları biz Türkiye’ye göndereceğiz ve sonuçları bekleyeceğiz" dedi.

İtalya’daki bir diğer oy kullanma noktası olan ve kayıtlı seçmeni Roma’ya göre daha fazla olan Milano Başkonsolosluğunda da 4 gün süren oy verme işlemi boyunca  toplamda 10 bin 382 kayıtlı seçmenden 853’ünün oy kullandığı bildirildi. 

İtalya’da kullanılan oylar bu gece temsilciliklerdeki özel saklama bölümlerinde muhafaza edildikten sonra bugün ve yarın diplomatik kuryeler eşliğinde Türk Hava Yollarının tarifeli seferleriyle Milano ve Roma’dan İstanbul’a gönderilecek. 

Avusturya

Avusturya'da, cumhurbaşkanı seçimi için gerçekleştirilen oy verme işlemi sona erdi.

Kayıtlı seçmen sayısının 107 bin olduğu Avusturya'da, Viyana, Salzburg ve Bregenz'de 77 sandık kuruldu. Messe Fuar Merkezi'nde gerçekleştirilen seçimlere katılan seçmenler, kimlik kontrolünün ardından kendileri için belirlenen sandıklara giderek oylarını kullandı.

Randevu sorunu

Seçimlerde randevu sorunu nedeniyle bazı seçmenler oylarını kullanamadı. Yüksek Seçim Kurulu (YSK) tarafından birinci güne randevu verilen çok sayıda seçmen, ikinci gün oy kullanmaya gelince sorun yaşandı. Randevu gününden haberdar olmayan çok sayıda seçmen, oylarını kullanamadan geri dönmek zorunda kaldı. Oyunu kullanamayan vatandaşlar ile görevliler arasında zaman zaman tartışmalar yaşandı.

AA’ya konuşan Nafi Çelik, 42 yıldır Viyana’da yaşadığını, ilk defa oy kullanma hakkı elde ettiği çok sevindiğini ancak randevu sorunu nedeniyle oyunu kullanamadığını söyledi. Çelik, “Oyumu kullanmak için geldim. Ancak bana dün gelmem gerektiğini söylediler. Bugün geldiğim için oyumu kullanamıyormuşum. Böyle saçma bir şey olmaz” dedi. Mehmet Çelik ise herkesin internetinin olmadığını, bilgisayar kullanamadığını ve herkesin işinin olduğunun göz önünde bulundurulması gerektiğini ifade etti.

Oyunu kullanamayan Feyzullah Karaçayır, Fadime Karaçayır ve oğlu Cem Karaçayır, oy kullanmak için geldiklerini ancak kullanamadan eve döndüklerini aktardı. Feyzullah Karaçayır, "İlk defa oy kullanmak için geldik. Ancak oyumuzu kullanamadan geri dönüyoruz. Ailecek oyumuzu kullanamadık. Böyle sisteme isyan ediyorum" diye konuştu.

Oyunu kullanamayan Sebahattin Güner ve Suna Tuğ da randevu sistemi nedeniyle en temel demokratik haklarından seçme haklarını kullanamadıklarını kaydetti.

Sabah yerel saatle 08.00'da başlayan oy verme işlemi, saat 17.00'de sona erdi.

Avusturya genelinde resmi olmayan rakamlara göre yaklaşık 12 bin seçmen oy kullandı.

Sandıkların kapatılmasından sonra görevliler tarafından oy zarfları sayıldı. Tutanak tutulmasından sonra mühürlü torbalara konulan oylar, başkonsolosluktaki güvenli odaya nakledildi. Oylar Viyana Başkonsolosu Tayyar Kağan Atay başkanlığındaki Sandık Saklama ve Ulaştırma Kurulu tarafından karayolu ile bugün Almanya'nın Münih kentindeki oy toplama merkezine götürülecek. Toplanan oyların, kurye eşliğinde 5 Ağustos Salı günü Türk Hava Yollarına (THY) ait özel uçakla Türkiye'ye gönderileceği öğrenildi. 

Ürdün

Ürdün'de Türkiye'nin Amman Büyükelçiliği'nde yapılan oy verme işlemi sona erdi.

Türkiye'nin Amman Büyükelçisi Sedat Önal, AA muhabirine yaptığı açıklamada, oy verme işleminin sorunsuz bir şekilde sona erdiğini ifade ederek "Medeni toplum olan Türkiye'ye yakışır oy kullanma süreci oldu" dedi.

Önal, oy kullanan sayısının Ürdün için yüksek olduğunu, bin 660 seçmenin oy kullandığını bildirdi. 

Seçmen Farah Ali, Türkiye sınırları dışında yaşadığı ülkede oy kullanmanın mutluluk verici olduğunu ifade ederek, yurt dışındaki Türk vatandaşlarına oy kullanama imkanı verilmesinin demokrasinin göstergesi olduğunu savundu.

Lübnan

Türkiye'nin Beyrut Büyükelçisi İnan Özyıldız, Lübnan'da yaşayan Türk vatandaşları için 31 Temmuz'da başlayan oy kullanma işleminin sona erdiğini söyledi.

Lübnan'da seçimin düşük katılımla gerçekleştiği aktaran Özyıldız şunları kaydetti:

"Vatandaşlarımızın uzakta olması, ilk iki günün hafta içine denk gelmesi gibi nedenlerle katılım beklediğimizden düşük gerçekleşti. Ancak gümrüklerde de 10 Ağustos'a kadar oy kullanılacağını dikkate alırsak Lübnan'da yaşayan ve yaz için Türkiye'ye giden vatandaşlarımızın da önemli bir bölümünün sandıklara gideceğini düşünüyoruz. Bu oranın da beklediğimizin üzerinde olacağını tahmin ediyoruz." 

Cezayir

Cezayir'deki Türk seçmenlerin, Türkiye’nin Cezayir Büyükelçiliğinde kurulan seçim sandıklarında herhangi bir sıkıntı yaşanmadan oylarını kullandığı belirtildi.

Tunus

Türkiye'nin Tunus Büyükelçiliği yetkilileri, Tunus'ta bulunan ve yurt dışı seçmen kütüğüne kayıt yaptıran vatandaşların, Büyükelçiliğin konsolosluk bölümünde oluşturulan merkeze gelerek oylarını kullandıklarını kaydetti. 

Katılım oranlarındaki düşüklüğün kayıtlı seçmenlerin tatil için Türkiye'de olmalarından kaynaklandığı dile getirildi.

Siyasilerin değerlendirmeleri 

Siyasilerin, cumhurbaşkanı seçimiyle ilgili değerlendirmeler ise şöyle:

-Cumhurbaşkanı adayı ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Kocaeli'nde pazar yerinde düzenlenen mitingdeki konuşmasında, "yeni Türkiye" dedikçe ışıktan ve değişimden korkanların taarruz ettiğini belirterek, "Soruyorum size, bu CHP'nin siyasi tarihi boyunca ortaya koyduğu bir eser var mı? Bu MHP'nin siyasi tarihi boyunca ortaya koyduğu bir eser var mı? CHP'nin yavrusu DSP ve MHP, o meşhur Gölcük depreminde iktidar değil miydi? Niye bunlar 5 yıllığına seçildiği halde 3,5 yılda bırakıp kaçtılar? Çünkü Gölcük depreminin altında kaldılar. Düzce depreminin altında kaldılar. Sakarya depreminin altında kaldılar" diye konuştu.

-CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Antalya'nın Konyaaltı Belediyesi tarafından Feslikan Yaylası'nda düzenlenen 19. Konyaaltı Yaz Şenlikleri'ndeki konuşmasında, "Tek istediğim bayrağına sahip çıkan, tek istediğim geçmişi temiz olan, tek istediğim bütün vatandaşlarına eşit mesafede olan, tek istediğim tarafsız birisinin cumhurbaşkanlığı koltuğuna oturmasıdır. Bunu yaptığımız gün demokrasiyi güçlendirmiş olacağız" dedi.

-Kılıçdaroğlu, Malatya'daki Uluslararası Arguvan Türkü Festivali'nde yaptığı konuşmada da "Cumhurbaşkanı makamına tarafsız biri otursun. Hiçbir siyasi partinin üyesi olmasın. Bütün siyasi partilere eşit mesafede olsun. Bütün yurttaşlarına eşit mesafede olsun" ifadesini kullanarak, Türkiye'de çatışma değil huzur olmasını istediklerini söyledi. 

-Cumhurbaşkanı adayı Ekmeleddin İhsanoğlu, Hatay'ın Dörtyol ve İskenderun ilçelerinde halka seslendi. İki köklü partinin ortak önerisiyle aday olduğunu ve 12 siyasi partinin adaylığına destek verdiğini hatırlatan İhsanoğlu, "Bizim adaylığımız bir proje ama bu gerçekten milletin projesi. Bu, Büyük Ortadoğu Projesi falan değil" dedi. İhsanoğlu, ekmeği büyütmek ve paylaşmak için yola çıktıklarını dile getirdi. 

-Cumhurbaşkanı adayı ve HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, Elazığ'ın Karakoçan ilçesinde belediye tarafından bu yıl ilk kez düzenlenen Mazlum Doğan Kültür Sanat ve Doğa Festivali'nde yaptığı konuşmada, "İnşallah, 10 Ağustos'ta ortaya çıkacak sonuçlar, birilerini çok mahcup edecek. Göreceksiniz, oyumuz, herkesi şaşırtacak kadar büyük ve Türkiye siyasetini sarsacak kadar ciddi bir oy olacak" ifadelerini kullandı. 

Demirtaş, Tunceli'de düzenlenen 14. Munzur Kültür ve Doğa Festivali'nde de vatandaşlara "Halkların iktidarını kurmaya Çankaya'dan başlayacağız" diye seslendi. Küçük hesapların ve planların bir tarafa bırakılmasını isteyen Demirtaş, "Onlar provokasyon yapacaklar, birbirimize düşelim, tarihte ilk defa yakaladığımız bu kardeşlik, yoldaşlık bağını bir kenara atalım diye ellerinden geleni yapacaklar. Sanmayın ki Türkiye'nin sadece bir yerinde heyecan var, inanın ki her yerde aynı sevgi seli, aynı coşku, aynı özlem var" şeklinde konuştu.

"10 Ağustos'ta inşallah Tayyip Bey'i Köşk'e göndereceğiz" 

-Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay, Kanal 24'te yayımlanan "Ankara Masası" programında cumhurbaşkanı seçimiyle ilgili değerlendirmelerde bulundu. Milletin ne olup bittiğini bildiğini söyleyen Atalay, "Bu çatı adayın falan AK Parti'den, Tayyip Erdoğan'dan hatta bir anlamda Türkiye'den kurtulma projelerinin de bir parçası olduğunu herkes daha iyi anlıyor şu anda. Yerli bir proje olmadığını da  doğrusu açık açık görüyoruz. Ben, buna tam anlamıyla inanıyorum. Kurgu falan değil, komplo teorisi değil" dedi. 

Seçimin ilk turda sonuçlanacağına inandıklarının altını çizen Atalay, yapılan araştırmaya göre, "oyların daha yükseleceğinin göründüğünü" kaydetti. Atalay, "10 Ağustos'ta inşallah biz liderimizi, Tayyip Bey'i Köşk'e göndereceğiz" diye konuştu.

-Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu, Burdur İmam Lisesi Mezunları ve Mensupları Derneğinin pilav günündeki konuşmasında, Cumhurbaşkanı adayı ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın vatan, millet ve bayrak için gece gündüz çalışan ve cansiperane mücadele eden bir lider olduğunu, cumhurbaşkanı seçiminde Burdur ve ilçelerinden büyük destek beklediğini kaydetti.

Eroğlu, "Biz yeni Türkiye için adım atıyoruz. Allah nasip ederse 10 Ağustos'tan sonra göreceksiniz Türkiye'de çok daha muazzam bir dönüşüm olacak. Artık çünkü borçlarımızı ödedik, yatırımların büyük kısmı yapıldı. Daha büyük Türkiye için hep birlikte gayret edeceğiz" ifadelerini kullandı.  

Bahçeli, Afyonkarahisar'da

-MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, Afyonkarahisar'ın Emirdağ ilçesinde belediye önünde kendisini bekleyenlere hitabında, "Hangi partiye mensup olursak olsak olalım, cumhurbaşkanlığı seçimini, partimizin ötesinde algılayarak değerlendirme yapmak durumundayız" diyerek, Türkiye'yi bütünleştirecek bir şahıs olarak Ekmeleddin İhsanoğlu'nun iyi bir cumhurbaşkanlığı sorumluluğunu taşıyacağına inandıklarını söyledi.

Bahçeli, "Bir taraftan diyorsunuz ki 'Biz bu kişiyi tanımıyoruz'. Bir taraftan, '33 yıldan bu yana Türkiye'ye hiç gelmemiş' ama öbür taraftan son 15-20 gün içinde öyle aşağılayıcı, öyle hakaret edici cümleler kullanıyorsunuz ki lafın nereye vardığının farkında bile değilsiniz. Öyle şey olur mu? Kahire'de doğmak suç mudur" değerlendirmesini yaptı. 

-Afyonkarahisar'ın Çay ilçesinde belediye başkanlığı önündeki konuşmasında ise Bahçeli, "Her tarafta havuz olabilir, her tarafta yolsuzluk olabilir, her tarafta adaletsizlik olabilir, her tarafta ayakkabı kutusu olabilir ama cumhurbaşkanlığı makamında, bunların hiçbirisinin olmaması lazımdır. İşte size bir ölçü, ayakkabısı olacak ancak ayakkabı kutusu Çankaya'da bulunmayacak" dedi. 

"Millet aslı varken faslına oy verir mi"

-AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Numan Kurtulmuş, Kütahya'daki AK Parti il başkanlığı tarafından düzenlenen "Yeni Türkiye ve Cumhurbaşkanlığı Seçimi" başlıklı konferanstaki konuşmasında, cumhurbaşkanı seçiminin Türkiye için bir dönüm noktası olduğunu söyledi. Ekmeleddin İhsanoğlu'nun adaylığının, 150 yıllık siyasi mücadeleyi milletin kazandığının ispatı olduğunu belirten Kurtulmuş, "Çatıda dolaşırken başka aday bulamadınız mı? Bu milletin değerleriyle, inançlarıyla kavgalı, onlara hakaret eden, onları geri unsurlar olarak gören birisini... Bulmuşsunuzdur da cesaret edememişsinizdir. Hiç olmazsa demişsinizdir ki 'Bizim adayımız da dindar, muhafazakar diye çıkalım da üç beş oy alalım' zannettiniz. Orada da yanıldınız. Yine CHP zihniyetiyle yanıldınız. Bu millet aslı varken faslına oy verir mi?" değerlendirmesini yaptı.

-AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Süleyman Soylu, partisinin Mersin il başkanlığını ziyaretinde yaptığı konuşmada, "Hani Kılıçdaroğlu 'tıpış tıpış sandığa gideceksiniz' demişti ya. Bu büyük millet, CHP ve MHP'li kardeşlerimiz de sandığa hür iradeleriyle gidecek. Ama cumhurbaşkanı seçimi bittikten sonra Bahçeli de Kılıçdaroğlu da siyasetten tıpış tıpış çekilecek. Tıpış tıpış gidecekler" dedi.