Ömrünü kitaba ve eğitime adayan İz, Medine-i Münevvere, Midilli, Balıkesir ve Ankara'da kadılık yapan Külahizade es-Seyyid İsmail Abdulhalim Efendi ile Şerife Raife Hanım'ın oğlu olarak 28 Ocak 1895'te İstanbul'da doğdu.

Tam adı Abdullah Mahir İz olan yazar, babasının görevi dolayısıyla ilk ve ortaokulu Midilli, Balıkesir ve Isparta'da tamamladı, ardından İstanbul'da Vefa Lisesine devam etti.

Ankara Sultanisinin edebiyat bölümünü 1916'da bitiren İz, aynı okulda Türkçe öğretmenliği yaptı.

Edebiyat tarihçisi Fahir İz'in de ağabeyi olan usta yazar, ailesinin yakın ilgisi dolayısıyla önemli isimlerden özel dersler alma fırsatı buldu.

Fars ve Fransız edebiyatı üzerine çalışmalar yaptı

Ankara'da Milli Mücadele yıllarında Mehmet Akif Ersoy ile Fars ve Fransız edebiyatı üzerine çalışmalar yapan yazarın gençliğinde yazdığı şiirleri, Ankara'da çıkan Say dergisinde Maksud Kamuran adıyla edebi ve sosyal konulu yazıları Namık Yaz, bilim konulu makaleleri ise Abdullah Söğüt adıyla yayımlandı.

Mahir İz'in kaleme aldığı yazılar Sebilürreşad, Yeni İstiklal, İslam Düşüncesi, Bugün, Yeni Asya, Sabah, Yeni İstanbul ve Diyanet Dergisi gibi gazete ve dergilerde yer buldu.

Nişantaşı Ortaokulu ile Kuleli Askeri, Haydarpaşa ve Çamlıca Kız liselerinin de aralarında bulunduğu birçok okulda görev yapan İz, 1924'te başladığı İstanbul İmam Hatip Okulu'nda bir yıl müdürlük yaptı ve bu okuldan emekli oldu.

Aynı dönemde İstanbul Üniversitesi Kimya Bölümü ile Hukuk Fakültesine de devam eden İz, emekli olduktan sonra Taksim'de Yeni Kolejin müdürü olarak yeniden eğitimciliğe döndü.

İstanbul Yüksek İslam Enstitüsü'nde edebiyat, tasavvuf tarihi, hitabet ve irşat dersleri veren, İslam bilimi ve tasavvuf alanında araştırmalar yapan ve bu alanda da dersler veren İz, Hz. Adem'den başlayarak bütün peygamberlerin tarihini içeren Ahmet Cevdet Paşa'nın kaleme aldığı "Kısas-ı Enbiya ve Tevarih-i Hulefa" eserini sadeleştirdi.

Diyanet İşleri Başkanlığınca 27 Mayıs 1960 Darbesi'nden sonra Kur'an-ı Kerim'in Latin harfleriyle basılması konusunda danışmanlık yapması için davet edilen ve bu durumun yanlış olduğunu söyleyerek vazgeçilmesini sağlayan İz, başkanlık tarafından 1961'de hazırlanan "Kur'an-ı Kerim Meali"nin redaksiyon heyetine de başkanlık yaptı.

Öğretmenlik mesleğine özel olarak değer verdi

"Dünyaya tekrar gelme imkanım olsaydı, yine muallim olmak isterdim." ifadesini sık sık tekrarlayan Mahir İz, öğretmenlik mesleğine özel olarak değer verdi.

Talebelerine her fırsatta nasihatlerde bulunan İz, yaklaşık 60 yıl süren hocalık hayatında, devrin ileri gelen din, siyaset ve edebiyat insanlarını da etkiledi.

Herkese örnek olan öğretmenlik hayatı boyunca eğitim tutkusuyla ücretsiz dersler de veren İz, İstiklal Marşı'nı bir eğitim aracı olarak gördü ve her fırsatta okudu.

Öğrencilerine iyi insan, iyi Müslüman, ahlaklı birer kişi olmalarını tavsiye eden İz, din ve vatan uğrunda şehadet dahil her şeyi göze alacak nesiller yetiştirmek için çalıştı.

Türkiye'nin ve İslam dünyasının geleceğine değindi

Devrinde yaşayan pek çok öğretmenin aksine, yetenekli gördüğü kişilerin elinden tutarak yönlendiren İz, derslerinde Türkiye'nin ve İslam dünyasının geleceğine dair konuları talebelerine aktardı.

Türkçeyi çok güzel kullanan, güçlü hafızaya sahip ve vefalı yapısıyla tanınan İz, aile dostlarından şair Muhyiddin Raif Bey'in kızı Mihrinur Hanım ile evlendi ve çiftin bir kızı oldu.

Araştırma ve inceleme alanında "Tasavvuf", "Peygamber Efendimiz", "Din ve Cemiyet" kitaplarını kaleme alan başarılı yazar, "Hoca'nın Seçtikleri" adlı şiir seçkisinin yanı sıra "Kur'an-ı Kerim ve Türkçe Anlamı" ile "Kısas-ı Enbiya ve Tevarih-i Hulefa" adlı sadeleştirme eserlerini de literatüre kazandırdı.

"Yılların İzi" kitabında tanık olduğu olayları, tanıdığı kişileri ve anılarını okuyucunun beğenisine sunan İz, Sönmez Neşriyat şirketinin kuruluş yıllarında yönetim kurulu başkanlığı yaptı.

İlim Yayma Cemiyetinin Danışma ve Bilim Kurulu'nda çalışan, İslami İlimler Araştırma Vakfı ile Türk Kültürü Vakfının da kurucuları arasında yer alan İz, hem derslerinde hem de çevresinde pek çok bilim ve edebiyat adamının yetişmesini sağladı.

Tedavi gördüğü Paşabahçe Devlet Hastanesi'nde 9 Temmuz 1974'te vefat eden İz, Erenköy Sahrayıcedid Mezarlığı'na defnedildi.

Mezar taşına talebesi Prof. Dr. Uğur Derman tarafından celi talik yazıyla "Muallim Mahir İz" hatlı kitabe işlendi.