İSTANBUL (AA) - Sabancı Vakfı ve Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) Türkiye işbirliğiyle yürütülen 'Çocuk Yaşta Evliliklerin Önlenmesi Projesi: Hibe ve Kapasite Geliştirme Programı'nın 4'üncü fazı yeni bir hibe programıyla hayata geçirilecek.

Vakıftan yapılan açıklamaya göre, UNFPA Türkiye ile Sabancı Vakfı, 2018'de başlatılan 'Çocuk Yaşta Evliliklerin Önlenmesi' projesiyle çocuk yaşta, erken ve zorla evliliklerle mücadeleye devam ediyor. Proje kapsamında kamu kurumları, yerel yönetimler ve sivil toplum kuruluşlarının bu alandaki mücadele gücünün artırılmasını hedefliyor.

Aileler, toplum liderleri, esnaf, kamu kurumları ve sivil toplum kuruluşlarının işbirliğinde yürütülen Sağlık Aracıları Modeli ile çocuk yaşta evliliklerin sağlık riskleri ve sonuçları konusunda farkındalığı artıran projenin 4'üncü fazı yeni bir hibe programı ile hayata geçiriliyor.

Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) 'Türkiye Aile Yapısı Araştırması, 2021' verilerine göre, Türkiye'de her 4 kadından biri 18 yaşından önce evlendiriliyor. Çocuk yaşta evlilikler, kız çocuklarını hayallerinden uzaklaştırırken, potansiyellerini gerçekleştirmelerine engel oluyor. Kronik hastalıklardan engelliliğe kadar ömür boyu süren ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor.

Çocuk yaşta, erken ve zorla yaptırılan evliliklerin etkin ve sürdürülebilir şekilde önlenmesi için yürütülen projenin 4. fazında 'Çocuk Yaşta Evliliklerin Önlenmesi Projesi: Hibe ve Kapasite Geliştirme Programı' ile çocuk yaşta evliliklerle mücadelede adımlarını daha da güçlendirmek isteyen sivil toplum kuruluşları işbirliğine davet edildi.

Hibe ve Kapasite Geliştirme Programı ile Türkiye'de çocuk yaşta, erken ve zorla evliliklerin ortadan kaldırılması için yerel düzeyde değişimin en önemli aktörleri olan yerel yönetimler ve sivil toplum kuruluşlarına hibe desteği verilecek. Eğitimler ve mentörlük çalışmalarıyla sivil toplum kuruluşlarının Sağlık Aracıları Modeli'ni uygulama kapasiteleri güçlendirilerek yeni işbirliği imkanları geliştirilecek.

Hibe programına ek olarak, belediyelerin çocuk yaşta, erken ve zorla evliliklere dair farkındalığı artırılarak aralarındaki iletişim ve işbirliği imkanları geliştirilecek. Ayrıca, projenin önceki 3 fazına dair bir veri analizi raporu hazırlanarak programın etkisi ve ulaştığı sonuçlar duyurulacak.

- Seçilen projelerin her birine 1 milyon liraya kadar hibe desteği verilecek

Hibe programı kapsamında, Türkiye'de çocuk yaşta evliliklerin önlenmesi için faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşları, veri sistemlerinin ve destek hatlarının güçlendirilmesi, Sağlık Aracıları Modeli'nin yaygınlaştırılması, yeni modellerin geliştirilmesi, erken risk tespiti, vaka yönetimi, ilgili yerel eylem planlarına katkı sunulması ve etkili toplum temelli çalışmalar gibi alanlarda proje önerileriyle başvuru yapabilecek.

Seçilen projelerin her birine 1 milyon liraya kadar hibe desteği verilecek. Haziran ayında başlayıp bir yıl süreyle devam edecek hibe programı boyunca, seçilen sivil toplum kuruluşlarına çocuk yaşta, erken ve zorla evlilikler, Sağlık Aracıları Modeli, iletişim, kapasite geliştirme, izleme ve değerlendirme gibi konularda eğitimler verilecek. Sağlık Aracıları Modeli'ni çalışmalarına entegre etmeleri ve projelerini yürütmeleri için mentörlük yapılacak.

Hibe başvuruları 16 Mayıs'a kadar devam edecek.

Projenin ilk üç fazında Nevşehir, Van, Bitlis ve Muş'ta yaklaşık 23 bin kişiye ulaşıldı. Bu illerde hayata geçirilen Sağlık Aracıları Modeli ile çocuk yaşta evlendirilen kadınlar da dahil olmak üzere toplam 50 kadın, aldıkları eğitimlerle sağlık aracısı oldu. Çocuk yaşta evliliklerin risklerini ve olumsuz sonuçlarını anlatmak üzere Nevşehir, Van, Bitlis ve Muş'ta 4 bin 300'den fazla haneye ve 170'ten fazla yerel işletmeye ulaşıldı. Ayrıca, bu modelin sivil toplum, kamu kurumları, yerel yönetimler ve diğer ilgili kurumlar tarafından nasıl uygulanabileceği anlatmak amacıyla 'Çocuk Yaşta Evliliklerle Mücadelede Sağlık Aracısı Modelinin Uygulanması' rehberi yayımlandı.

- 'Kendi seçecekleri hayatları yaşamaları için desteklemeyi hedefliyoruz'

Açıklamada görüşlerine yer verilen UNFPA Türkiye Temsilcisi Mariam Khan, çocuk yaşta evlilik, kız çocuklarının haklarını, sağlıklarını, ekonomik potansiyellerini ve geleceklerini ellerinden alan bir insan hakkı ihlali olduğunun altını çizdi.

UNFPA olarak, sivil toplumu ve yerel aktörleri güçlendirmenin kalıcı değişimi sağlamada kilit bir unsur olduğuna inandıklarını aktaran Khan, 'Yeni hibe ve kapasite geliştirme programımızla bu alandaki toplum temelli çabaları güçlendirmeyi ve kız çocuklarını büyümeleri, gelişmeleri ve kendi seçecekleri hayatları yaşamaları için desteklemeyi hedefliyoruz.' ifadesini kullandı.

Khan, UNFPA'nın 54 yıldır ortaklarıyla birlikte demografik analize dayalı sürdürülebilir kalkınma için çalıştığını vurgulayarak, 'Uzun yıllardır işbirliği yaptığımız Sabancı Vakfı ile birlikte, her kız çocuğunun korunup güçlendirildiği ve potansiyelini gerçekleştirme fırsatına sahip olduğu bir gelecek inşa etmeye kararlıyız.' değerlendirmesinde bulundu.

Sabancı Vakfı Genel Müdürü Nevgül Bilsel Safkan da 50 yılı aşkın süredir tüm bireylerin haklardan eşit yararlandığı bir toplum yaratma idealiyle çalıştıklarını kaydetti.

Kız çocukları için fırsat eşitliğini, sadece bireysel bir hak değil, toplumsal kalkınmanın temeli ve ülke meselesi olarak gördüklerine dikkati çeken Safkan, şunları kaydetti:

'Kız çocuklarının eğitimden, sağlıktan ve fırsatlardan eşit şekilde yararlanabildiği bir toplum, daha adil ve güçlü bir geleceğin anahtarıdır. Dördüncü fazına geçtiğimiz projede başlattığımız yeni hibe programıyla, sahada büyük bir özveriyle çalışan sivil toplum kuruluşlarının kapasitelerini geliştirecek, kalıcı ve sürdürülebilir çözümler üretmelerine destek olacağız. Kadınların ve kız çocuklarının potansiyellerini gerçekleştirmeleri için hep birlikte var gücümüzle çalışmaya devam edeceğiz.'