İSTANBUL (AA) - Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) işbirliğiyle düzenlenen 'Türk Devletleri 1. Hukuk Kongresi', Yeditepe Üniversitesi'nde gerçekleştirildi.

Üniversiteden yapılan açıklamaya göre, kongrede, Türk dünyasının ortak hukuk mirası, hukuk devleti ilkesi ve geleceğe yön veren işbirlikleri başta olmak üzere birçok konu ele alındı.

Kongreye, Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi Başkanı Kadir Özkaya, Türk Devletleri Teşkilatı Aksakallar Konseyi Başkanı Binali Yıldırım, Anayasa Mahkemesi Üyesi Doç. Dr. Metin Kıratlı, Yeditepe Üniversitesi Kurucu ve Onursal Başkanı Bedrettin Dalan, Türk Devletleri Teşkilatı Genel Sekreter Yardımcısı Ömer Kocaman, Türksoy Genel Sekreter Yardımcısı Sayit Yusuf, İstanbul İkinci Baro Başkanı Avukat Yasin Şamlı, Yeditepe Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Durman, Prof. Dr. Feridun Yenisey, Prof. Dr. h.c. Yener Ünver, Türk Kültürü Araştırma Merkezi Koordinatörü Ecem Elif Ünal, Türk Devletleri konsolosları, hukukçular ve akademisyenler katıldı.

Kongre, Türk dünyasında hukukun üstünlüğüne dayalı ortak bir gelecek inşasında önemli bir başlangıç noktası olarak kayıtlara geçerken, katılımcı kurumlar arasındaki işbirliği potansiyelinin artırılması, yeni projelerin geliştirilmesi ve ortak hukuk eğitimleriyle entegrasyonun güçlendirilmesi hedefleniyor.

Açıklamada etkinlikteki görüşlerine yer verilen Anayasa Mahkemesi Başkanı Kadir Özkaya, kadim Türk töresine dayanan hukuk geleneğinin, bugünkü anayasal sistemlerle güçlü bir bağ içinde olduğunu belirterek, bu mirasın modern hukukla birleşerek ortak bir gelecek inşasında temel teşkil ettiğini vurguladı.

Sözlü gelenekten yazılı hukuk sistemlerine uzanan tarihi tecrübeyle çağdaş hukukun kurumları arasında köprüler kurmak gibi sorumlulukları olduğunu aktaran Özkaya, hukuk devleti ilkesinin yalnızca devletin kurallara bağlı olması anlamına gelmediğini, bu ilkenin aynı zamanda temel hakların korunması, yargı bağımsızlığı ve kamu gücünün sınırlandırılması açısından da hayati bir ilke olduğunu kaydetti.

Özkaya, ortak hukuk eğitimi vizyonunun paylaşılması, tahkim merkezlerinin kurulması ve siber güvenlik mevzuatında uyum sağlanması gibi alanlarda yapılacak işbirliklerinin, Türk Devletleri arasında hukuki entegrasyonu güçlendireceğini vurgulayarak, 'Adalet, sadece bir hedef değil, aynı zamanda bir yoldur. Bu yolu birlikte yürümek, yalnızca Türk dünyası için değil, insanlık için de daha adil bir gelecek inşa etmenin teminatıdır.' ifadesini kullandı.

Türk Devletleri Teşkilatı Aksakallar Konseyi Başkanı Binali Yıldırım da Yeditepe Üniversitesi'nde düzenlenen kongrenin, Türk dünyasını kapsayan bu alandaki ilk uluslararası hukuk buluşması olmasına dikkati çekerek, etkinliğin hem sembolik hem stratejik önem taşıdığını aktardı.

Taşa, toprağa yapılan yatırımların bir ömrü olduğuna değinen Yıldırım, 'Örneğin bina yaparsınız, 40–50 sene, bilemediniz 100 yıl gider. Ama insana yapılan yatırım nesilden nesle devam eder. İşte bu yüzden her şeyin başı eğitim, eğitim, eğitim… Yeditepe Üniversitesi de bunu yapıyor. Genç nesillere yatırım yapıyor. Ve bugün de Türk Devletlerini kapsayan bir hukuk kongresine ev sahipliği yapıyor.' değerlendirmesinde bulundu.

Yıldırım, konuşmasında hukukun evrensel yapısına dikkati çekerek, adaletin olmadığı bir toplumda hiçbir alanın sürdürülebilir olmayacağını aktararak, 'Hukuk evrensel bir değerdir. Benim için, senin için ayrı olmaz. Hukukun amacı, bir ülkeyi adaletle yaşatmaktır. Adalet yıkılırsa devlet yıkılır. Ekonomi, siyaset, kültür; hepsi buna bağlıdır.' değerlendirmesini yaptı.

Yeditepe Üniversitesi’nin parmakla gösterilecek bir üniversite olduğunu vurgulayan Yıldırım, şunları kaydetti:

'Yeditepe Üniversitesi, 1996'da sayın Bedrettin Dalan başkanımız tarafından kurulmuştur. Vakıf üniversiteleri arasında Türkiye'de ilk 3 üniversite arasında yer alıyor. Yaklaşık 30 yıllık bir geçmişi var. 30 yıl bir üniversite için uzun bir süre değil. Ancak Yeditepe Üniversitesi çok kısa bir sürede büyük başarılara imza atmış. Bu başarılar sadece yerelde değil, dünya üniversiteleri içerisinde yer alıyor. Hem öğrenci hem de çok zengin akademisyen kadrosuyla parmakla gösterilecek bir üniversitemizdir. Böyle bir üniversiteye sahip olmaktan hepimizin gurur duyması lazım.'

Yıldırım, Türk Devletleri arasında hukuki uygulamaların uyumlaştırılmasına yönelik son dönem adımların önemine de dikkati çekti.

Geçen hafta Antalya'da gerçekleştirilen yüksek yargı zirvesine atıfta bulunan Yıldırım, hukuki ortaklıkların artık teoriden uygulamaya geçtiğini belirterek, şu değerlendirmede bulundu:

'Bundan bir hafta önce Antalya'da yüksek yargı başkanları bir araya geldi. 'Antalya Doktrini' adıyla ortak bir belge kabul edildi. Noterler birlik kuruyor, savcılar bir araya geliyor, anayasa mahkemeleri başkanları düzenli olarak fikir alışverişinde bulunuyor. Amaç, hukuk uygulamalarındaki farklılıkları birbirine yaklaştırmak. Ortak hukuk dili geliştirmek, sadece hukuk alanında değil, siyaset, ekonomi ve toplumsal yaşamın her alanında entegrasyonun temelidir. Yeditepe Üniversitesi’nde düzenlenen Türk Devletleri 1. Hukuk Kongresi ile bugün burada çok önemli bir temel atıldı.'

Yeditepe Üniversitesi Kurucu ve Onursal Başkanı Bedrettin Dalan da hukukun yalnızca devletin değil, tüm kurumların varlık zemini olduğunu vurguladı.

Dalan, 'Atalarımızın bir sözü vardır, 'Adalet mülkün temelidir.' Bu sadece devletin değil, tüm kurumların temelidir. Hiçbir kurum yoktur ki adaletsiz yönetilsin; o kurum ayakta kalamaz.' ifadesini kullandı.

Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nin misyonunun yalnızca meslek sahibi bireyler yetiştirmek olmadığını, düşünmeyi bilen, hukuk mantığını özümseyen, analiz yeteneği gelişmiş bireyler kazandırmak olduğunu aktaran Dalan, 'Genç hukukçularımızı ezberci değil, düşünen bireyler olarak yetiştiriyoruz. Hukuku yalnızca kanun metinleriyle değil, akılla, vicdanla ve tarihsel birikimle yorumlayan bireyler olmaları için çalışıyoruz.' değerlendirmesini yaptı.

Dalan, Türk dünyasında hukuki birliğin yalnızca akademik düzeyde değil, devletlerarası düzlemde de sağlanması gerektiğine dikkati çekerek, Gaspıralı İsmail'in 'Dilde, fikirde, işte birlik' ilkesini hatırlattı.

Fikrin içinde hukukun da olacağını kaydeden Dalan, 'Hukuk olmayan yerde fikir olmaz, kurum olmaz, devlet olmaz. Dolayısıyla Türk dünyasının birliğinin sağlanması için yalnızca üniversiteler değil, devletlerarasında da işbirliği tesis edilmelidir.' ifadelerini kullanarak, şunları kaydetti:

'Türk milleti tarih boyunca asırlarca hukuk içinde yaşamış, birçok devlet kurmuş bir millettir. Şimdi de dünyanın dört bir yanına yayılmış Türk halkları olarak, ortak kültürümüzü ve hukukumuzu yeniden yapılandırmakla yükümlüyüz. Hukukun olduğu yerde toplum huzur içinde yaşar ve ileriye gider. En büyük zenginlik hukuk içinde yaşamaktır. Bu hukuksal iş birliği ve ortak değerler, Türk milletinin dünyanın neresinde olursa olsun daha mutlu ve güçlü yaşamasını sağlayacaktır.'

Türk Devletleri Teşkilatı Genel Sekreter Yardımcısı Ömer Kocaman da teşkilatın çok boyutlu işbirliği faaliyetlerine işaret ederek, hukuk alanındaki kurumsal adımların Türk dünyasının istikrar ve refahına katkı sağladığını belirtti.

Kocaman, 'Kurucu belgemiz olan Nahçıvan Anlaşması ve diğer temel belgelerimiz, hukukun üstünlüğüne bağlılık, karşılıklı hukuki yardım ve yargı alanında işbirliği gibi önemli görevleri ortaya koymaktadır.' bilgisini paylaştı.

Türk Devletleri Başsavcılar Konseyi, Türk Yargı Eğitim Ağı, TDT Yüksek Mahkemeler Konferansı, Türk Dünyası Noterler Birliği ve Adalet Bakanları Toplantısı ve bunun gibi oluşumlarla yargı alanında somut ve sürdürülebilir adımlar atıldığını aktaran Kocaman, yakın zamanda Azerbaycan'da düzenlenecek TDT Hakimler Konseyi Başkanları 3. Toplantısı ile bu sürecin daha da ivme kazanacağını vurguladı.