İSTANBUL (AA) - sahibinden.com, KONDA Araştırma ve Danışmanlık işbirliğiyle hazırladığı 'İkinci El Alışverişte Sürdürülebilirlik Etkisi' araştırmasının sonuçlarını paylaştı.

Türkiye'de ikinci el alışveriş dinamikleri ve toplumun sürdürülebilirlik algısını ortaya koyan araştırmanın sonuçları İstanbul'da düzenlenen basın toplantısında paylaşıldı. Ülke genelinde 28 ilde 2 bin 700 kişiyle yapılan araştırma, Türkiye'de neredeyse her iki kişiden birinin, bir yıl içinde ikinci el ürün almış veya satmış olduğunu ortaya koydu.

Kıyafetten mobilyaya, cep telefonundan beyaz eşyaya uzanan geniş bir alanda alışveriş yapanların oranı yüzde 45'e ulaşıyor. Veriler, ikinci elin artık yalnızca ekonomik bir seçenek değil, çevresel ve toplumsal bir tercih olarak görüldüğünü de gösteriyor.

İkinci el alışveriş tek seferlik bir deneyim olmaktan çıkıp düzenli tekrarlanan alışkanlığa dönüşüyor. Her dört tüketiciden biri ayda bir ya da daha sık ikinci el ürün satın alıyor.

Araştırmada bu grup 'Gerçek sürdürülebilirlik taşıyıcısı' olarak tanımlanıyor. Düzenli ikinci el alışveriş yapanların profili de araştırmada net biçimde ortaya konuyor. Ortalama yaş 35 olarak göze çarpıyor. Dijital platformları aktif kullanan, eğitim düzeyi üniversite olan bu kitle, büyükşehirlerde yoğunlaşıyor ve ikinci el pazarındaki dönüşüme liderlik ediyor.

Türkiye'de ikinci el alışverişe yönelik eski çekinceler hızla zayıflıyor. Araştırmada öne çıkan bulgular, sosyal algıdaki değişimin oldukça belirgin olduğunu gösteriyor.

'İkinci el düşük statü göstergesidir' diyenlerin oranı yüzde 10'da kalırken, buna karşılık ikinci el ürün kullananlara yönelik 'tasarruflu', 'çevreye duyarlı' ve 'tarz sahibi' gibi olumlu ifadeler daha çok dile getiriliyor.

Toplumdaki dönüşüm, ikinci el alışverişin artık geniş kesimler tarafından kabul gören bir davranış haline geldiğini ortaya koyuyor. Statüye dayalı eski bariyerler yerini bilinçli tüketim ve sürdürülebilirlik anlayışına bırakıyor.

- Büyükşehirlerde yaşayan kesim ikinci el alışverişte daha aktif

Araştırma, özellikle genç, eğitimli ve büyükşehirlerde yaşayan kesimin ikinci el alışverişte daha aktif olduğunu gösteriyor.

Söz konusu grup, israfı azaltmayı, çevresel etkileri düşürmeyi ve sürdürülebilir yaşamı günlük pratiklerinin bir parçası haline getirmiş durumda.

Rapora göre, Türkiye'de sürdürülebilirlik kavramına aşinalık yüzde 61'e, karbon ayak izi farkındalığı ise yüzde 40'a ulaştı. Bu bilincin yaygınlaşması ikinci el alışverişe de doğrudan yansıyor.

Dijitalleşme ikinci el alışverişi destekliyor. Güvenli ödeme, şeffaf ilan yapısı ve kullanıcı doğrulama adımları bu alanı hem erişilebilir hem de güvenilir hale getiriyor.

İkinci el pazarında en yoğun hareketlilik, cep telefonu ve aksesuarlarında oluyor. Bu kategori toplam pazarın yüzde 54'ünü oluşturuyor. Kategoriye ilgi, yenilenmiş elektronik ürünlere yönelik talebi de artırıyor.

Diğer kategorilerde giyim ve ayakkabı yüzde 42, bilgisayar ve tablet yüzde 45, elektrikli ev aletleri ise yüzde 41 pay alıyor. Tercihler cinsiyete göre de farklılaşıyor.

Kadınlar anne-bebek ürünleri, giyim ve mobilya–dekorasyon kategorilerine yönelirken; erkekler daha çok elektronik ürünleri tercih ediyor.

Erkek kullanıcıların bilgisayar ve tablet alışverişindeki payı yüzde 45'e, cep telefonu kategorisindeki oranı ise yüzde 58'e kadar çıkıyor.

- Hanelerin yüzde 46'sında en az bir kategoriye ait ikinci el eşya yer alıyor

Türkiye'de hanelerin önemli bir bölümünde ikinci el ürün bulunuyor. Hanelerin yüzde 46'sında en az bir kategoriye ait ikinci el eşya yer alıyor. En yaygın kategoriler yüzde 43'le elektronik, yüzde 38'le mobilya ve yüzde 38'yla giyim-ayakkabı olarak sıralanıyor.

Gardıroplarda da benzer bir tablo görülüyor. Her üç evden birinde ikinci el kıyafet bulunuyor. Hijyen ve kaliteye yönelik çekinceler nedeniyle bu oran diğer kategorilere göre daha düşük kalsa da araştırma, ikinci el kıyafet kullanımında yukarı yönlü eğilim olduğunu gösteriyor.

Türkiye'de ikinci el döngüsünün yalnızca ekonomik gerekçelerle değil, duygusal tercihlerle de şekillendiğini gösteriyor. Anne–bebek ürünlerinde bağış oranı yüzde 72'ye kadar çıkıyor.

Elektronik ürünlerde ise satış oranı yüzde 40'ın üzerinde seyrediyor. Veriler, bazı ürünlerde duygusal bağlılığın etkili olduğunu, bazı kategorilerde ise ikinci el alışverişin yerleşik bir davranış haline geldiğini ortaya koyuyor.

İkinci el alışverişte platform tercihinin yaşa göre belirgin biçimde ayrışıyor. Sadece online alışveriş yapanların oranı yüzde 8, yalnızca geleneksel kanalı kullananların oranı yüzde 19'ken, her iki kanalı birden tercih edenlerin oranı ise yüzde 16 oldu.

Çevrim içi alışverişi büyükşehirlerde yaşayan, 40 yaş altı ve yüksek eğitimli kullanıcılar yönlendiriyor. Geleneksel yöntemleri tercih eden kesim ise ağırlıklı olarak 45 yaş üzerindeki tüketicilerden oluşuyor.

İkinci el alışverişte kararsız kalan tüketiciler için en belirleyici unsurun güven olduğunu gösteriyor. 'Satıcı güven verirse alırım' diyenlerin oranı yüzde 83 oldu.

- En belirgin çekince hijyen kaygısı

'Ürün arızalı değilse alırım' diyenler yüzde 82, 'Garanti veya iade imkanı varsa alırım' diyenler de yine yüzde 82 seviyesinde gerçekleşti. En belirgin çekince ise hijyen kaygısı olurken, oranı yüzde 58'e ulaşıyor. Söz konusu tablo, güven mekanizmalarının ikinci el alışverişte neden kritik olduğunu açıkça ortaya koyuyor.

İkinci el alışverişin Türkiye'de yükselen yeni tüketim anlayışının bir parçası haline geldiğini gösteriyor. İsrafı azaltma, geri dönüşüme yönelme ve gereksiz tüketimden kaçınma gibi davranışlar geniş kesimlerde daha görünür hale geliyor.

Eğilim, ikinci el alışverişin sürdürülebilirlik yaklaşımının merkezinde yer aldığını ortaya koyuyor. Bilinçli tüketicilerin artması, dijitalleşme ve çevre duyarlılığının güçlenmesi, ikinci elin Türkiye'de giderek daha yaygın bir tercih haline gelmesinde etkili oluyor.

- 'İkinci el alışveriş artık toplumda yerleşik davranış haline geldi'

sahibinden.com Üst Yöneticisi (CEO) Burak Ertaş, araştırma sonuçlarının ikinci el alışverişe yönelik Türkiye'deki değişimi açık biçimde ortaya koyduğunu söyledi.

İkinci el alışverişin artık toplumda yerleşik davranış haline geldiğini vurgulayan Ertaş, 'Her iki kişiden birinin sürece dahil olması, döngüsel ekonomi yaklaşımının güçlü bir karşılık bulduğunu gösteriyor.' dedi.

Ertaş, çevresel kaygıların ve ekonomik koşulların tüketim alışkanlıklarını yeniden şekillendirdiğini söyleyerek, şunları kaydetti:

'Bugün var olanı onarmak ve yeniden kullanmak hem çevreyi koruyan hem de bütçeyi rahatlatan bir tercih. Biz de bu sürecin sadece bir ticaret modeli değil, aynı zamanda yeni bir kültür oluşturduğuna inanıyoruz. Platformumuzda el değiştiren her ürün, bu dönüşümün bir parçası haline geliyor. Genç kuşağın duyarlılığı ve sürdürülebilir yaşama ilgisi ise geleceğe dair en güçlü işaretlerden biri.'