Teklifle Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun'da yapılan değişikliğe göre, kambiyo, nukut, esham ve tahvilat alım satımı ve kıymetli madenler ve kıymetli taşlarla bunlardan mamul veya bunları muhtevi her nevi eşya ve kıymetlerin alım satımı, kıymetli madenlerin rafinajı ile tüm bu eşya ve kıymetlerin, ticari senetlerin ve tediyeyi temine yarayan her türlü vasıta ve vesikaların memleketten ihracı veya memlekete ithalinin tanzim ve tahdidine ve Türk parasının kıymetinin korunması için kararlar alınmasında Cumhurbaşkanı yetkili olacak.

Söz konusu tüm eşya ve kıymetlerin izinsiz olarak yurttan çıkarılması veya yurda sokulması mahiyetinde ise Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu hükümlerine göre suç veya kabahat oluşturmadığı takdirde kişi, eşya ve kıymetlerin rayiç bedelinin yarısından iki katına kadar idari para cezasıyla cezalandırılacak; bu fiilin teşebbüs aşamasında kalması halinde verilecek ceza yarı oranında indirilecek.

Faaliyet izni veya yetki belgesi alınması zorunlu olan konularda, gerekli izin veya belgeyi almaksızın yetkisiz şekilde faaliyette bulunanlar, 50 bin liradan 250 bin liraya kadar idari para cezası ile cezalandırılacak ve yetkisiz faaliyetin gerçekleştirildiği iş yerindeki tüm faaliyetler bir ay süreyle durdurulacak. Yetkisiz faaliyetin idari para cezasına ilişkin idari yaptırım kararının kesinleştiği tarihi izleyen 5 yıl içinde tekerrürü halinde idari para cezası üst sınırdan uygulanacak. Yetkisiz faaliyette bulunanların ilan ve reklamlarından veya yaptıkları işin mahiyetinden söz konusu iş yerini, sadece faaliyet izni veya yetki verilmesi gereken faaliyet konularında iştigal etmek maksadıyla açtıkları veya işlettikleri anlaşılıyorsa söz konusu iş yerindeki tüm faaliyetler sürekli olarak durdurulacak ve idari para cezası üst sınırdan uygulanacak. Durdurma işlemleri Hazine ve Maliye Bakanlığının talebi üzerine valiliklerce yerine getirilecek.

Hükmolunacak idari para cezasına, kabahat tarihi ile tahsil tarihi arasındaki süreler için Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'a göre tespit edilen gecikme zammı oranında, para cezası ile birlikte tahsil olunmak üzere, gecikme faizi uygulanacak.

Hükümde yer alan kabahatlerin, aynı kabahate ilişkin idari yaptırım kararının kesinleştiği tarihi izleyen 5 yıl içinde tekerrürü halinde verilecek cezalar iki kat olarak uygulanacak.

Faaliyet izinlerine yönelik ücret tarifeleri

Teklifle, Anayasa Mahkemesinin iptal kararı doğrultusunda söz konusu Kanun'da değişiklik yapılıyor. Hazine ve Maliye Bakanlığından izin alınması zorunlu olan faaliyetlerin sıralandığı hükme göre, ticari amaçlı döviz alım satımına ilişkin, Borsa İstanbul Anonim Şirketi Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasasında üye olarak, kıymetli maden rafinajı konusunda ve Bakanlar Kurulu Kararı ile katılınması kararlaştırılan Kimberley Süreci Sertifika Sistemi kapsamında faaliyette bulunmak için Bakanlıktan izin alınması zorunlu olacak.

Kanunla mevzuat kapsamında izin verilen anonim şirketlerin belirlenen ekonomik amaç ve konulara aykırı faaliyette bulunduğunun tespiti halinde izinlerini iptal etmeye ve ticari amaçlı döviz alım satımında bulunan şirketler için faaliyet yürütülen il ve ilçelerin büyüklüğü, nüfusu, ticaret ve turizm hacmi gibi ölçütler dikkate alınarak faaliyet bölgeleri belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkili olacak.

Ticari amaçlı döviz alım satımında bulunmak üzere Kanun kapsamında faaliyet iznine tabi anonim şirketlerine yönelik ücret tarifesi ile Borsa İstanbul Anonim Şirketi Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasasında üye olarak kıymetli madenlere ilişkin faaliyet göstermek üzere verilecek faaliyet izinleri ve kıymetli maden rafinaj faaliyetlerinde bulunmak üzere verilecek faaliyet izinlerine yönelik ücret tarifeleri hüküm altına alınıyor.

Ticari amaçlı döviz alım satımında bulunmak, Borsa İstanbul Anonim Şirketi Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasasında üye olarak faaliyette bulunmak ve kıymetli maden rafinaj faaliyetlerinde bulunmak için belirtilen anonim şirketlerin paylarının devri izinlerinde ilgili tarifelerde belirtilen ücret, devralınacak pay oranı nispetinde ayrı ayrı alınacak. Pay devri izninde bulunan anonim şirketin, bu düzenlemede belirtilen birden fazla faaliyet iznine sahip olması durumunda her bir faaliyet iznine ilişkin olarak ilgili tarifede belirtilen ücret, devralınacak pay oranı nispetinde ayrıca alınacak. Devre konu payların veraset yoluyla intikal etmesi veya pay devrinin bir mahkeme kararından kaynaklanması ya da payları devralacak kişinin mevcut pay sahibi kişinin eşi, altsoyu, üstsoyu veya kardeşi olması durumunda ücret alınmayacak.

Bu hüküm kapsamında tahsil edilecek ücretler vergi dairelerine yatırılacak. Ücret tutarları, her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında takvim yılı başından geçerli olmak üzere artırılarak alınacak. Düzenleme kapsamında ücret tarifelerinde belirlenen ücretlerin tahsilinde Hazine ve Maliye Bakanlığına yapılan ilk başvuru tarihi itibarıyla geçerli olan ücret dikkate alınacak. Cumhurbaşkanı, ücret tarifelerindeki tutarları iki katına kadar artırmaya ve yarısına kadar indirmeye yetkili olacak.

GİB taşra teşkilatı personeline yönelik fazla mesai düzenlemesi

Vergi Usul Kanunu'nda yapılan değişikliğe göre, yoklama fişinin elektronik yoklama fişi kapsamında, koordinat bazlı konum bilgisini ve yoklama yapılan yere ilişkin fotoğrafları içerecek şekilde elektronik ortamda tanzim edildiği durumlarda polis, jandarma, muhtar veya ihtiyar meclisi üyelerinin imzası aranmayacak.

Teklife göre, Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) taşra teşkilatı kadro veya pozisyonlarında bulunan memur ve sözleşmeli personelden icra, tahsilat, yoklama ile yaygın ve yoğun vergi denetimi işlemlerini fiilen daire dışında yapmakla görevlendirilen ve bu görevleri nedeniyle normal mesai saatleri dışında fiilen çalışanlara, bu şekilde çalıştıkları her bir saat için ödenecek fazla çalışma ücretinin belirlenmesinde esas alınan 160 gösterge rakamı 300'e yükseltilecek. Ayrıca her bir personel için ödenebilecek fazla çalışma ücreti ayda 50 saati ve fazla çalışma ücreti ödenebilecek personel sayısı ise Gelir İdaresi Başkanlığı taşra teşkilatı kadro ve pozisyonlarında bulunan toplam memur ve sözleşmeli personel sayısı yüzde 20 yerine yüzde 40'nı geçemeyecek. Bu hüküm, düzenlemenin yayımını izleyen ayın başında yürürlüğe girecek.

Katma Değer Vergisi Kanunu'nda yapılan değişikliğe göre, Vakıflar Genel Müdürlüğü bünyesindeki vakıflar ve bu kurum tarafından yönetilen mazbut vakıfların mülkiyetindeki taşınmazların satışına yönelik devir ve teslimler de KDV'den istisna tutulacak.

Özel Tüketim Vergisi Kanunu'na ekli 1 sayılı listede yer alan, aralarında akaryakıt ve doğal gaz türlerinin bulunduğu malların ithalinde hesaplanıp teminata bağlanan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), KDV matrahına dahil edilecek. Bu hüküm, düzenlemenin yayımını izleyen ayın başında yürürlüğe girecek.

Serbest Bölgeler Kanunu'nda yapılan değişiklikle serbest bölgelerde üretim faaliyetinde bulunan mükelleflerin bu bölgelerde imal ettikleri ürünlerin gelir veya kurumlar vergisinden müstesna olacak kazançlarına, serbest bölge içine veya diğer serbest bölgelere satışlarından sağlayacakları kazançlar da dahil ediliyor. Bu hüküm, 1 Ocak 2026 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere düzenlemenin yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.

Organize Sanayi Bölgesi tüzel kişiliğinin, Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu'nun uygulanması ile ilgili işlemlerde her türlü vergi, resim ve harçtan muaf tutulmasına yönelik hükme yapılan eklemeye göre, bu muafiyetin, Gider Vergileri Kanunu uyarınca ödenecek banka ve sigorta muameleleri vergisine şümulü olmayacak.

Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu'nda yapılan değişikliğe göre, konusu suç teşkil etmemek kaydıyla; bu kanun hükümleri uyarınca imzalanan toplu sözleşmeler ve Kamu Görevlileri Hakem Kurulu kararlarındaki usul ve esaslara aykırı olarak 31 Mayıs 2025'e kadar kamu görevlilerine koruyucu giyim ve donanım malzemesi yardımı yapan kamu kurum ve kuruluşlarının yetkili veya görevli olan sorumluları hakkında idari ve/veya mali takibat ve yargılama yapılamayacak, başlamış olanlar işlemden kaldırılacak.

AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan ve TBMM Başkanlığına sunulan Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ile Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu'nda değişikliğe gidiliyor.

Buna göre, 31 Aralık 2028'e kadar bölgede çalışan AR-GE, tasarım ve destek personelinin, bu görevleriyle ilgili ücretlerinin brüt asgari ücretin 40 katını aşmayan kısmı üzerinden hesaplanan gelir vergisinden, Gelir Vergisi Kanunu'nun ilgili hükmünde düzenlenen asgari ücret istisnasına isabet eden vergi düşüldükten sonra kalan vergi tutarı, verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilerek terkin edilecek. Bu kapsamdaki ücretlere ilişkin düzenlenen kağıtların brüt asgari ücretin 40 katını aşmayan kısmı damga vergisinden istisna olacak. Bu hüküm, düzenlemenin yayımını izleyen ayın başında yürürlüğe girecek.

Endüstri Bölgeleri Kanunu'nda yapılan değişikliğe göre, endüstri bölgelerine yeni alanların ilave edilmesi ya da endüstri bölgelerinden alanların çıkarılmasına Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı karar verecek, buna ilişkin karar Resmi Gazete'de yayımlanacak.

Özel Tüketim Vergisi Kanunu'nda yapılan düzenlemeye göre, Kanun'un II sayılı listesinde yer alan ve yerli katkı oranı en az yüzde 40 olan mallar ile eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar ve mopedler dahil motosikletler ile bir yardımcı motoru bulunan tekerlekli taşıtların, Milli Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Savunma Sanayii Başkanlığı ve Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı tarafından münhasıran milli savunma ve iç güvenlik ihtiyaçlarında kullanılmak üzere ilk iktisabı vergiden müstesna tutulacak.

Kanun'un II sayılı listesindeki mallar için oranlar ile bu oranlara esas Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) matrahlarının alt ve üst sınırlarını 3 katına kadar artırmaya, sıfıra kadar indirmeye, bu sınırlar içinde kalmak şartıyla binek otomobiller ve esas itibarıyla insan taşımak üzere imal edilmiş steyşın vagon ve yarış arabaları dahil diğer motorlu taşıtların motor silindir hacmi, menzilleri ve batarya kapasiteleri için de farklı oranlar belirlemeye Cumhurbaşkanı yetkili olacak.

Bazı fosil yakıtla çalışan binek otomobiller ile hem fosil yakıt kullanan hem de elektrik motoru bulunan bazı hibrit otomobillerin ÖTV matrah eşiklerinde ve oranlarında değişikliğe gidiliyor. Buna göre, motor silindir hacmi ve elektrik motor gücüne göre alınacak ÖTV oranları, yüzde 80 ile yüzde 220 arasında değişecek.

Kamyonet cinsi araçlardan arazi taşıtı sınıfında olan ve azami yük kütlesi 3 bin 500 kilogramı geçmeyen arazi taşıtları için ÖTV oranı yüzde 50 olarak uygulanacak.

Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Kanunu ve Elektrik Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'da yapılan değişiklik kapsamında ise dağıtıcılar, herhangi bir dağıtıcıdan toptan LPG ticareti kapsamında LPG satın alabilecek ancak bu LPG'yi başka bir dağıtıcıya satamayacak.

Yatırım teşvikleri

Teklifle, Kurumlar Vergisi Kanunu'nda yapılan değişikliğe göre, verimli yatırımların teşvik edilmesi amacıyla indirimli kurumlar vergisi, indirim hakkının kullanılabileceği ilk hesap döneminden itibaren en fazla 10 hesap dönemi boyunca ve yüzde 60 oranında uygulanacak ancak kazanç bulunmasına rağmen yararlanılmayan yatırıma katkı tutarları müteakip dönemlerde dikkate alınmayacak.

Hükmün uygulamasında yatırıma katkı tutarı, indirimli kurumlar vergisi uygulanarak tahsilinden vazgeçilen vergi yoluyla yatırımların devletçe karşılanacak tutarını, bu tutarın yapılan toplam yatırıma bölünmesiyle bulunacak oran ise yatırıma katkı oranını ifade edecek. Yatırımın tamamlanması şartıyla, indirimli kurumlar vergisi uygulanarak yararlanılan kısmı hariç olmak üzere kalan yatırıma katkı tutarı, yatırımın tamamlandığı hesap dönemini izleyen yıllarda Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre bu yıllar için belirlenen yeniden değerleme oranında artırılarak dikkate alınacak.

Cumhurbaşkanı, istatistiki bölge birimleri sınıflandırması ile kişi başına düşen milli gelir veya sosyoekonomik gelişmişlik düzeyleri dikkate alınarak illeri ve ilçeleri gruplandırmaya ve bu gruplar, Gökçeada ve Bozcaada'da yapılan yatırımlar, sektörler, teknoloji alanları, AR-GE veya tasarım faaliyetleri, sanayi bölgeleri, kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri veya oluşturulacak teşvik programları itibarıyla teşvik edilecek yatırım konularına ilişkin yatırım ve istihdam büyüklüklerini ve bu yatırımlar için yatırıma katkı oranını yüzde 50'yi geçmemek üzere belirlemeye yetkili olacak.

Yatırım teşvik belgesi kapsamında bu hükme göre hesaplanacak yatırıma katkı tutarına mahsuben, toplam yatırıma katkı tutarının yüzde 50'sini ve hak edilen yatırıma katkı tutarını geçmemek üzere; indirim hakkının kullanılabileceği ilk hesap dönemi dahil dördüncü hesap döneminin sonuna kadar kurumun diğer faaliyetlerinden elde edilen kazançlarına indirimli kurumlar vergisi oranı uygulatmak suretiyle yatırıma katkı tutarını kısmen kullandırma, bu oranı sıfıra kadar indirme; yatırım harcamaları içindeki arsa, bina, kullanılmış makine, yedek parça, yazılım, patent, lisans ve "know-how" bedeli gibi harcamaların oranlarını ayrı ayrı veya topluca sınırlandırma yetkisi Cumhurbaşkanı'na veriliyor. Ayrıca Yatırımların Proje Bazında Desteklenmesi ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun kapsamındaki proje bazlı yatırımlar için süreleri ve oranı artırmaya Cumhurbaşkanı yetkili olacak.

Bu hüküm, bu düzenlemenin yayımı tarihinden itibaren alınan yatırım teşvik belgelerine uygulanmak üzere, kanun teklifinin yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.

AR-GE ve destek personeline yönelik istisna tutarları

Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun'da yer alan gelir vergisi stopajı teşvikine yönelik hükümde değişikliğe gidiliyor. Buna göre, Kanun kapsamındaki AR-GE ve destek personeli ile belirtilen kurum ve kuruluşlar tarafından desteklenen tasarım projelerinde ve tasarım merkezlerinde çalışan tasarım ve destek personelinin; bu çalışmaları karşılığında elde ettikleri ücretlerinin, brüt asgari ücretin 40 katını aşmayan kısmı üzerinden hesaplanan gelir vergisinin, doktoralı olanlar ile desteklenecek program alanlarından birinde en az yüksek lisans derecesine sahip olanlar için yüzde 95'i, yüksek lisanslı olanlar ile desteklenecek program alanlarından birinde lisans derecesine sahip olanlar için yüzde 90'ı ve diğerleri için yüzde 80'i verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilerek terkin edilecek.

Ayrıca Kanun kapsamındaki her türlü AR-GE ve yenilik faaliyetleri ile tasarım faaliyetlerine ilişkin düzenlenen kağıtlardan alınan damga vergisine yönelik istisna tutarı, brüt asgari ücretin 40 katını aşmayacak.

Araştırma Altyapılarının Desteklenmesine Dair Kanun'daki değişiklikle ise kamu personeli hariç olmak üzere araştırma altyapılarında çalışan AR-GE ve destek personelinin bu görevleriyle ilgili ücretleri için gelir vergisine ve bu kapsamda düzenlenen kağıtların damga vergisine yönelik istisna tutarı, brüt asgari ücretin 40 katını aşmayacak.

AR-GE ve destek personeline yönelik istisnalara ilişkin hükümler, düzenlemenin yayımını izleyen ayın başında yürürlüğe girecek.