İtalya'nın önde gelen çevre örgütü Legambiente'nin Alp Dağları Sorumlusu ve Uluslararası Alpleri Koruma Komisyonu (CIPRA) İtalya Başkanı Vanda Bonardo, Alp Dağları'nın sadece İtalya kısmında değil, genelinde buzulların zor durumda olduğunu, 1900'lerin başından bugüne kadar 1400'den fazla buzulun eriyip kaybolduğunu söyledi.

• Avrupa'nın zirvesi Alpler

Anadolu Ajansının (AA) küresel ısınma ve Alp Dağları'na etkilerine ilişkin hazırladığı "Avrupa'nın Zirvesi Alpler" başlıklı dosya haberinin altıncı bölümünde, iklim değişikliğinin İtalya Alplerinde tetiklediği sorunlar, yaklaşan 2026 Milano-Cortina Kış Olimpiyat Oyunları için riskler ve buradaki buzulların korunması için yapılması gerekenler ele alındı.

Avrupa'da birçok ülkeye komşu Alp Dağları'nın önemli bir kısmının geçtiği İtalya'da bu konuda yetkili kuruluşlardan çevre koruma örgütü Legambiente’nin eylülde açıkladığı 2025 yılı buzul raporuna göre, İtalyan Alplerinde son 60 yılda 170 kilometrekarelik buzul alanı kaybedildi.

Legambiente'nin Alp Dağları Sorumlusu ve CIPRA İtalya Başkanı Bonardo, Alplerdeki son durumu AA muhabirine değerlendirdi.

Bonardo, son yıllarda Alplerdeki hangi çevre sorunlarının yaşadığını anlamak için detaylı çalışmalar yaptıklarını belirterek, "Buzullar, permafrost (donmuş toprak) ve kar örtüsü yakından izleniyor çünkü iklim değişikliği çok güçlü, etkileri son yıllarda hızlanmış durumda. Dağlık alanlar sıcak noktadır, aslında Akdeniz başlı başına bir sıcak noktadır ama özellikle de Alpler, sıcak noktanın da sıcak noktasıdır. Bu yüzden, 20. yüzyılın başlarına kıyasla sıcaklık artışları sıklıkla ve isteyerek 3 derecenin üzerine çıkıyor." ifadelerini kullandı.

Buzullara tutkuyla bağlı olduğunu dolayısıyla birer canlı gibi gördüğünü dile getiren Bonardo, "Dağlarımızın her yıl değiştiğini görüyoruz ve özellikle de buzulların. Olağanüstü güzellikteki bu oluşumlar yok oluyor. Tüm Alp yayı boyunca, sadece İtalya'da değil, (1900'lerin başından bu yana) toplamda 1400'den fazla buzul, şimdiden tamamen yok oldu, diğerleri ise ciddi şekilde zor durumda." diye konuştu.

Bonardo, Alplerdeki buzulları büyük bir izleme kampanyasıyla takip ettiklerini ve son yıllarda İtalya dışında diğer komşu ülkelerde de incelemelerde bulunduklarını aktararak, şöyle devam etti:

"Örneğin bu yıl, İsviçre’de Aletsch Buzulu'na gittik. Aletsch, Alp bölgesinin en büyük buzulu ve güzelliği açısından olağanüstü bir doğa harikasıdır ancak bu buzul da sıkıntı içinde. Ne yazık ki atmosferde karbondioksit ve iklimi değiştiren gazları salmaya devam edersek, halen büyük bir buzul kütlesine sahip olmasına rağmen bu buzul da ciddi risk altında."

2022'de bir buz kütlesinin kopup kayması sonucu 11 dağcının hayatını kaybettiği ve halen de zaman zaman benzer trajik haberlerin gelmeye devam ettiği Marmolada Buzulu'ndaki durumla ilgili Bonardo, Marmolada'nın nispeten daha düşük rakımda olması sebebiyle küresel ısınma ve etkilerine daha çok maruz kaldığına işaret ederek, "20. yüzyılın başlarına kıyasla hacminin yüzde 90'ını kaybetti." dedi.

Sıcak havalar, 2026 Milano-Cortina Kış Olimpiyat Oyunları için risk arz ediyor

Bonardo, küresel ısınmanın Alplerde sadece buzulların erimesine yol açmadığını, toprak kayması, sel gibi başka doğal afetlere de neden olduğunu belirterek, hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesinin 6-22 Şubat 2026'da yapılacak Milano-Cortina Kış Olimpiyat Oyunları için de risk taşıdığına dikkati çekti.

Oyunlar boyunca havanın soğuk olmasını umut ettiklerini aksi takdirde sorunlar yaşanabileceğini dile getiren Bonardo, "Cortina'ya giden ve Olimpiyatların yapılacağı yere giden yolda sürekli toprak kayması oluyor. Aslında en iyisini ummak istiyoruz oyunlar için çünkü bu sıcak hava dalgaları, örneğin bugünlerde 3 bin 500 metre yükseklikte 0 derece görülüyor ki bu normalde yazın görülmesi gereken bir durumdur hatta bu kadar sık da değil." diye konuştu.

Bonardo, sıcaklık artışının sadece dağların daha kırılgan hale gelmesine yol açmadığını, sıcaklık artışının bir sonucu olarak aşırı hava olaylarının da arttığını vurguladı.

2022 ve 2023'te yaşanan kuraklıklara ya da daha sonrasında dar bir alana yoğunlaşan aşırı yağışın yol açtığı sellere işaret eden Bonardo, "2025 yılının başından kasım ayı sonuna kadar yalnızca Alp bölgelerinde 154 aşırı hava olayı tespit edildi." dedi.

Buzulları korumak için ne yapılmalı?

Bonardo, Avrupalıların, Alpleri sadece buzulları için değil, harikulade kar ve su rezervi olması dolayısıyla korunması gerektiğinin altını çizerek, Alplerin ekonomik açıdan da özellikle kış turizmi açısından önem taşıdığını belirtti.

İklim değişikliğiyle mücadelede yol katedilebilmesi için karbon salınımlarının azaltılmasının önemini vurgulayan Bonardo, Kovid-19 salgını döneminde daha az hareket edilmesi ve daha az enerji kullanılmasının bir noktada doğa için fayda getirdiğini ancak sonrasında tekrar çok fazla fosil yakıt tüketildiğini anlattı.

Bonardo, İtalyan Alplerinin batısından doğusuna, özellikle Avrupa'nın kuzeyi ve güneyini birbirine bağlayan kara ve demir yollarından oluşan büyük tüneller olduğunu ve bazısının da yapımının sürdüğünü anımsatarak, bu noktada yolcu ve yük trafiğinin, kara yolundan demir yoluna kaydırılmasının önemli olduğuna işaret etti.

Avrupa'da vatandaşların ve karar alıcıların konuya yaklaşımı nasıl?

İklim değişikliği ve Alplerin bunun etkilerinden korunması hususunda vatandaşların farkındalığının arttığını belirten Bonardo, "Daha fazla ilgi var ve biz bu hikayeleri anlattığımızda, insanların büyük çoğunluğunun buna kayıtsız kalmaması zor oluyor. Asıl zor olan ise kurumlarla. Ne yazık ki karar vericiler, yani seçilmiş olanlar, bize hak ettiğimiz ilgiyi göstermiyorlar. Özellikle bölgesel ve ulusal düzeyde durum böyle, elbette bazı istisnalar var ancak genel olarak büyük ilgi yok ya da bazen yüzeysel ilgiyle sınırlı kalıyor." yorumunu yaptı.

Bonardo, Avrupa Birliği'nin (AB) "Yeşil Mutabakat" ile bazı iyi tutumlar aldığını ifade ederek, karbondioksit kullanımın azaltılması ve bio çeşitliliğin korunmasında son yıllarda özellikle bazı milliyetçi söylem baskılarının etkisiyle bu projenin sulandırıldığı, değerinin azaltıldığı eleştirisinde bulundu.