Kahramanmaraş İstiklal Üniversitesi, Malatya Turgut Özal Üniversitesi, Fırat Üniversitesi ve İskenderun Teknik Üniversitesi'nde görev yapan akademisyenler tarafından "Güneş Enerjisi Santrallerinde Çok Sınıflı Fotovoltaik Panel Arızalarının Termografik Görüntüleme ve Yapay Zeka ile Otomatik Tespiti" başlıklı proje hazırlandı.

TÜBİTAK'tan destek almaya hak kazanan proje kapsamında, yapay zeka ve görüntü işleme tekniklerini destekleyen programlarla donatılan insansız hava aracının, GES'leri tarayarak arızaları hızlı bir şekilde tespit edip hem bakım maliyetlerini azaltması hem de üretim verimliliğini yükseltmesi hedefleniyor.

30 ayda tamamlanması hedeflenen proje ile Akdeniz, Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu bölgelerindeki GES'lerde panel görüntülerinin elde edilmesi ve yapay zeka destekli arıza tespit sisteminin gerçek zamanlı olarak test aşamalarına geçilmesi amaçlanıyor.

Projede yürütücü KİÜ Yazılım Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hakan Açıkgöz, AA muhabirine, GES'lerdeki arızaları tespit etmek için yapay zeka, termografik görüntüleme ve İHA teknolojisinin bir araya getirileceğini söyledi.

GES tarlalarının Türkiye'de her geçen gün arttığını kaydeden Açıkgöz, "Yenilenebilir enerji kaynakları, karbondioksit emisyonunu azaltarak çevrenin korunmasına katkı sağlarken, yerli kaynak olmaları sayesinde enerjide dışa bağımlılığı da azaltıyor. Bunu en verimli şekilde kullanmamız gerekiyor. Yenilenebilir enerji kaynağı olan güneş enerjisi santrali şu anda kurulumunun kolay olması, temiz ve çevre dostu olması dolayısıyla ülkemizde de sıklıkla tercih edilmekte ve yatırımlar her geçen gün artmaktadır." dedi.

"GES'ler çevresel faktörlere direkt maruz kalıyor"

GES'lerde meydana gelen arızaların tespit edilmesine yönelik hazırlanan projenin "TÜBİTAK-1001 Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projeleri" programı kapsamında desteklenmeye değer bulunduğunu kaydeden Açıkgöz, "GES'ler çevresel faktörlere direkt maruz kalıyor ve kronik sorunlar yaşayabiliyor. Projemizle panellerdeki çok sınıflı arızaları tespit edebilecek yapay zeka destekli bir sistem geliştirmeyi hedefliyoruz." dedi.

"Arızaları nokta atışı tespit etmiş olacağız"

Proje kapsamında ilk olarak bölgesel bir haritalama sistemi geliştirmek istediklerine değinen Açıkgöz, şöyle devam etti:

"İlk etapta Akdeniz, Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu Bölgesi'nde bulunan güneş enerji santrallerinde drone ile görüntüler elde edeceğiz. Bilindiği üzere her bölge farklı iklim ve çevresel koşullara sahip. Amacımız bölgesel olarak güneş enerjisi santrallerinin arızlarının haritalandırılması. Bu bakımdan da projemiz özgün bir değere sahip. Proje kapsamında yapay zeka, görüntü işleme ve drone aracılığıyla hata-arıza tespit sistemi geliştireceğiz. Bu sistemle belirlenen güneş enerjisi santralinin haritası çıkartılacak. İHA'da bulunan uçuş algoritması ve görüntü işleme teknikleri sistemiyle hangi panelde ne tür arıza varsa bunu anında vererek, santralin yüksek verimlilikte çalışmasını sağlamış olacağız. Bu sayede güneş enerjisi santrallerindeki arızaları nokta atışı tespit etmiş olacağız."

Drone içerisine yüklenen otonom uçuş planlaması ile taranacak panellerdeki arızaların tespitinin dışa bağımlılığı azaltacağına değinen Açıkgöz, elde edilen raporlama sistemiyle periyodik bakımların azalacağını ve zamandan da tasarruf sağlanarak çok sınıflı ve konum bazlı arıza tespitinin de mümkün olacağını sözlerine ekledi.