Deprem hasarına "uyduyla jet tespit"

Van depreminde yıkılan ve ağır hasarlı olan binalar, AFAD uydu izleme sistemleri ve Deprem Veri Toplama ve Hasar Değerlendirme Merkezi'ndeki çalışmalarla ilk dakikalarda tespit edildi.***

ANKARA - Selma Kasap

''Uyduyla jet tespit''

Deprem hasarına uyduyla jet tespit

Uydu verilerinin yazılımlarla işlendiği AFAD'da depremden dakikalar sonra yıkılan binaların yerine ilişkin tahmini raporlar çıkarıldı; iki gün sonra da detaylı tespit raporları yazıldı ve krizin yönetimi için ilgililere iletildi. 
Türkiye'deki her türlü afet ve acil durumlarla ilgili hazırlanan plan, program ve raporları onaylamakla görevli kurum olan Başbakanlık bünyesindeki AFAD, kapılarını AA'ya açtı. 
AFAD Deprem Dairesi Başkanlığı Deprem Risk Yönetimi Çalışma Grubu Başkanı Demir Akın, AA muhabirine yaptığı açıklamada, AFAD'da Ulusal sismolojik ağ içindeki 500 istasyondan gelen verilerin 24 saat izlendiğini bildirdi. 
Akın, bunlardan ulusal sismolojik ağda bulunan 200 istasyonun verisinin depremin büyüklüğünün ve yerinin; 300 kuvvetli yer hareketi gözlem ağı istasyonundan alınan verinin de ivme ile birlikte yapılara gelen kuvveti ölçtüğünü ifade etti. 

Veriler yerli yazılımlarla işleniyor
AFAD Deprem Dairesi Başkanlığının, Avrupa Uzay Ajansının Türkiye'de yetkili kullanıcısı olduğunu bildiren Akın, verilerin işlendiği yazılımın da AFAD'da geliştirildiğini belirtti. 
Akın, uydu görüntülerinin bir deprem sırasında kullanımına ilişkin şu bilgileri verdi:
''Bir afetten, özellikle bir depremden sonra uydu görüntülerinden elde edilen verileri, buradan alıp analiz ederek, bölgedeki depremin en fazla hasar verdiği merkezi köylerine kadar tespit ediyoruz. 
Özel yazılımlarla hasarın büyüklüğü konusunda değerlendirmeler yaptıktan sonra elde edilen bu verileri, illerde afeti yöneten kriz merkezine anında bildiriyoruz. Kriz merkezinde bu konu üzerinde çalışan arkadaşlarımız da bu veriler üzerinden hangi bölgede afetin zararı en fazlaysa özellikle sağlık ve arama kurtarma birliklerini doğrudan doğruya o bölgeye yönlendirir.''
Akın, bu uydu görüntüleriyle birlikte Japonlarla ortak geliştirilen bir sistem üzerinden binaları etkileyen ivme değerlerini gösteren kuvvetli yer hareketi kayıtlarını kullanarak depremin eş şiddet haritalarının çizildiğini de anlattı. 
Demir Akın, böylece depremin ardından ilk 15-30 dakika içinde ölüm, yaralanma, yıkılan yollar ve köprüler, yıkılan ve hasarlı bina sayısı, barajların durumu gibi tahmini kayıpların hesaplanabildiğini dile getirdi.



Van'daki depremde neler yapıldı?
Demir Akın, Van depreminde de bu çalışmaların çok hızlı bir şekilde yapıldığını anlattı. Depremin ardından ilk üç dakika içinde depremin büyüklüğünü, yerini, derinliğini hesapladıklarını anlatan Akın, bu sonuçları kriz merkezlerine, yetkili kuruluşlara ve kamuoyuna da duyurduklarını dile getirdi. 
Daha sonra istasyon verilerini kullanarak, eş şiddet haritaları çıkardıklarını, uydu görüntüleri ile çalışmalar yaptıklarını anlatan Akın, böylece 15 dakika içinde hasarın nerelerde yoğunlaştığına dair tahmini raporların çıkarıldığını söyledi.
Uydu verilerinin deprem öncesinde ve deprem sonrasındaki görüntülerin karşılaştırılması ve bunların işlenmesiyle elde edildiğini belirten Akın, böylece tüm hasar tespitinin uydu teknolojilerinin de yardımıyla elde ettiklerini sözlerine ekledi.