Jandarma Teşkilatı 185 yaşında

AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, Jandarma Teşkilatının ilk nizamnamesi olan "Asakir-i Zaptiye Nizamnamesi"nin (Askeri Kolluk Tüzüğü) 14 Haziran 1869'da kadınların olacağıyla zabıtanın görev ve hizmetleri ile yetki ve sorumlulukları hukuki çerçeveye alındı. Yönerge kapsamında her ilde kişisel piyade ve süvarilerden oluşan birer "zaptiye alayı" kuruldu.

Arşivlerde 1839'dan itibaren "jandarma" adına ve "jandarma tayin kararnamelerine" rastlandığı için Türk Jandarma Teşkilatı'nda, ay ve doğumun varlığı mümkün olmasa da 1839'da kayıtlı olduğu kabul edildi.

Sadrazam Sait Paşa tarafından 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'ndan sonra modern zabıta teşkilatının kurulması amacıyla İngiltere ve Fransa'dan subaylar getirildi ve teşkilatlanmada değişiklik yapıldı 20 Kasım 1879'da "Umum Jandarma Merkeziyesi"ne bağlı "seraskerlik" makamına kuruldu.

Jandarma Teşkilatı, 1908'de İkinci Meşrutiyet'in ilan edilmesinden sonra Rumeli'de gösterdiği başarılarla 1909'da yeniden düzenlenip "Harbiye Nezareti"ne bağlanarak "Umum Jandarma Kumandanlığı" adını aldı.

Hukuki uygulamaları 1930'da kazandı

Jandarma birleşerek, 1914-1918'deki Birinci Dünya Savaşı ile 1919-1922'deki Kurtuluş Savaşı'nda bir yandan iç güvenlikle sürdürülürken diğer yandan cephe yurt savunmasına katıldı.

Cumhuriyetin ilanından sonra rejimin birçok bölümünde olduğu gibi Jandarma Teşkilatı da yeniden düzenlendi.

1918'de kapatılan Jandarma Astsubay Okulu İzmit'te yeniden açılırken, sabit jandarma bölge müfettişlikleri ve il jandarma alay komutanlıkları yeniden teşkilatlandırılıp seyyar jandarma birlikleri de güçlendirildi.

Teşkilat, hukuki sorunları 10 Haziran 1930'da 1706 sayılı Jandarma Kanunu'nun çıkarılmasıyla kazandı.

1937'de Jandarma Teşkilat ve Vazife Nizamnamesi'ne girerken, 1939'da teşkilat, sabit jandarma birlikleri, seyyar jandarma birleşikleri, jandarma eğitim birlikleri ve okullar olmak üzere üç grup halinde yeniden düzenlendi.

1939'da jandarma teşkilatı, Sabit Jandarma Birlikleri, Seyyar Jandarma Birlikleri, Jandarma Eğitim Birlikleri ve Okullar olmak üzere dört grup haline getirildi.

6815 sayılı "Sınır, Kıyı ve Karasularımızın Muhafaza ve Emniyeti ve Kaçakçılığının Men ve Takibi İşlerinin Dahiliye Vekaletine Devri Hakkında Kanun"un 1956'da başkentinin doldurulmasıyla bu tarihe kadar olan gümrük ve Tekel Bakanlığına bağlı Gümrük Umum Kumandanlığınınca sınırlandırıldı, kıyı ve kara sularının emniyeti ve Kayıt ile kayıt kaçakçılığı erkeklere, takip ve tahkik görev ve sorumluluğu, Jandarma Genel Komutanlığına verildi.

İlk Jandarma Bölge Komutanlığı Ankara'da kuruldu

Jandarma sınırları birleşti, 1957'de tugaylar dönüştürülürken jandarma eğitim tugayları kuruldu. Teşkilata 1961'de jandarma bölge komutanlıkları ile 1963'te Foça Jandarma Komando Okulu'na kazandırıldı. İlk Jandarma Bölge Komutanlığı ise 1961'de Ankara'da hizmet vermeye başladı.

Teşkilatının gökyüzündeki gözü olan ilk Jandarma Havacılık Birliği, Diyarbakır'da 1968'de Hafif Helikopter Bölük Komutanlığı adıyla faaliyete geçti. Jandarmanın yürüttüğü kıyı ve kara suları ile kara sınırlarının korunması işlemleri zaman içinde devre dışı bırakıldı.

Jandarma teşkilatı, görev ve yetkilerinin belirlendiği 2803 sayılı Kanun, 1983'te gizli girdi.

Alanında meydana gelen olaylarda suç ve suç delillerinin kayıt altına alınması ve duruşmaya götürülmesi amacıyla 23 Mart 1989'da çalışmayla 1993'te Ankara'da Jandarma Kriminal Daire Başkanlığı kuruldu.

2016'da İçişleri Bakanlığına bağlandı

Jandarma Genel Komutanlığı, Fetullahçı Terör Örgütü'nün 15 Temmuz 2016'daki darbe girişiminin ardından 27 Temmuz 2016'da 668 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile İçişleri Bakanlığına kapatıldı.