Barnier hükümetinin 2025 bütçesi konusunda muhalefetle uzlaşamaması üzerine 4 Aralık 2024'te düşmesinin ardından göreve gelen François Bayrou hükümeti, 8 Eylül'de yapılacak güven oylamasına hazırlanıyor. Ancak muhalefet kanadıyla olumlu müzakereler sağlanamaması halinde Fransa'nın yeniden "hükümetsiz" kalabileceği belirtiliyor.

Uzmanlar, sürecin Haziran 2024'teki Ulusal Meclis feshiyle başlayan siyasi istikrarsızlığın yeni bir dönüm noktası olabileceğini, bunun da finansal piyasaları sarsacak yeni bir türbülans yaratma riski taşıdığını dile getiriyor.

Başbakan Bayrou'nun sürpriz güven oylaması açıklaması sonrası Fransa'nın CAC40 endeksi Pazartesi yüzde 1,6'lık düşüşün ardından dün de yüzde 1,5 gerilerken, Bankacılık devleri BNP Paribas ve Societe Generale yüzde 6'dan fazla düştü. Bu arada, 10 yıllık Fransız devlet tahvili getirileri yüzde 3,53'e yükselerek Mart 2025'ten bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Şu sıralarda söz konusu tahvil faizi yüzde 3,50'de bulunuyor.

Aşırı sağcı lider Marine Le Pen meclisin yeniden feshedilmesi gerektiğini savunurken, sol kanat Bayrou hükümetinin yerine geçmeye hazır olduklarını açıkladı.

Avro bölgesinin ikinci büyük ekonomisi Fransa, kamu borcunun GSYH'ye oranında yüzde 113 ile Avrupa Birliğinde (AB) 3'üncü sırada yer alıyor. Ülke aynı zamanda yüzde 5,8 ile en yüksek bütçe açığı veren ülkelerden biri.

Hükümet ile muhalefet partileri arasındaki krizin merkezinde "2026 bütçesi" yer alırken 15 Temmuz'da sunulan mali plan, kamu açığını 2025'teki öngörülen yüzde 5,4'ten 2026'da yüzde 4,6'ya, 2029'da ise yüzde 2,8'e düşürmeyi hedefliyor. Bütçe planında, 2026 yılı için 43,8 milyar avro tasarruf öngörülürken bunun yüzde 80'i harcama kesintilerinden, kamu sektöründe işe alımlardaki kesintilerden, emeklilik ve vergi dilimi endekslemesinin dondurulmasından ve iki resmi tatilin kaldırılmasından kaynaklanması hedefleniyor.

Hükümetin muhtemel düşüşünün Fransız ekonomisini ağır bir şekilde etkilemesi bekleniyor. Bu yıl Fransa ekonomisinin sadece yüzde 0,8 büyümesi beklenirken yaşananlar ülkedeki ekonomik belirsizliğe yeni bir katman daha ekliyor.

"Bayrou'nun güven oylamasını kaybetme riski yüksek"

Berenberg Ekonomisti Salomon Fiedler, AA muhabirine, Fransa Başbakanı François Bayrou'nun 8 Eylül'de yapmayı planladığı güven oylamasını kaybetme riskinin yüksek olduğunu belirtti.

Bayrou hükümetinin parlamentoda çoğunluğa sahip olmadığı için siyasi olarak sağ veya sol partilerden en azından örtük bir desteğe ihtiyacı olacağını ifade eden Fiedler ancak sosyalistler de dahil olmak üzere her iki siyasi kanattan milletvekillerinin ona karşı çıktığını anlattı.

Fiedler, "Artık mutlak çoğunluk yerine, parlamentoda kendisine karşı basit bir çoğunluk bile hükümeti devirmeye yetecek." dedi.

Fransa'da asıl meselenin maliye politikası olduğunu dile getiren Fiedler, ülkenin bütçe açığını acilen kontrol altına alması gerektiğini vurguladı. Fiedler, Bayrou'nun bunu yapmak için bir plan sunduğunu belirterek, "Ancak, Fransa'nın kamu maliyesini sürdürülebilir hale getirmek için ne Bayrou'nun planı ne de diğer fikirler, kabaca eşit büyüklükte üç gruba bölünmüş parlamentonun çoğunluğu tarafından kabul edilebilir görünmüyor." ifadesini kullandı.

Fiedler, Bayrou güven oylamasını kaybederse siyasi topun Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un sahasına düşeceğini kaydetti.

Böyle bir durumda Macron'un olası seçeneklerine değinen Fiedler, Macron'un tekrar erken parlamento seçimleri yapabileceğini ve bunun en fazla ihtimale sahip sonuç olabileceğini söyledi.

Fiedler, "Macron Bayrou'dan geçici bir hükümetin başında kalmasını isteyebilir. Ancak, böyle bir geçici hükümetin siyasi gündemini sürdürmesi muhtemelen sınırlı olacaktır." diye konuştu.

Macron'un yeni bir başbakan atayabileceğini dile getiren Fiedler ancak yeni hükümetin aynı parlamento ve aynı mali sorunlarla karşı karşıya kalabileceğini ve net bir çıkış yolu olmayabileceğine dikkati çekti.

Fiedler, Fransa'nın mali durumu, esas olarak hükümetin aşırı harcamaları nedeniyle sürdürülebilir olmadığını vurguladı.

Fransa Başbakanı François Bayrou'nun durumun ciddiyetinin farkında olduğunu ve bütçe açığını kontrol altına almayı bir numaralı önceliği haline getirdiğini belirten Fiedler, şunları kaydetti:

"Fransa'da 2024'te yüzde 5,8 bütçe açığı oluştuktan sonra, Bayrou 2025'te yüzde 5,4'lük bir açığı hedefliyor ve bunu 2029'da yüzde 3'e düşürmeyi amaçlıyor. Siyasi tartışma şimdi Bayrou'nun açığı yüzde 4,6'ya düşürmeyi hedeflediği 2026 bütçesine odaklanıyor. Bunu başarmak için iki resmi tatilin kaldırılması, vergi oranlarının, sosyal güvenlik ve emeklilik ödemelerinin ve çoğu devlet harcamasının enflasyona göre ayarlanması yerine dondurulması en fazla kazanan kesime bazı ek vergiler ve sağlık sisteminde bazı tasarruflar yapılması gibi bazı popüler olmayan önlemler önerdi. Bayrou, bütçede gerekli tasarrufların sağlanması için başka önerilere açık olduğunu belirtirken, açığın kendi belirttiği şekilde azaltılması gerektiği konusunda ısrarcı."