Trump'ın son hamlesiyle bakır da tarife radarına girdi

Washington

Ulusal çıkarlar ile yerli sanayiyi korumada tarifeleri bir araç olarak gören Trump, son olarak bakır ithalatını mercek altına aldı.

ABD Başkanı Trump, salı günü imzaladığı kararnameyle bakır ithalatına yönelik soruşturma başlatma talimatı verdi.

Söz konusu kararnameye ilişkin Truth Social hesabından değerlendirmelerde bulunan Trump, ABD'nin bakır endüstrisini yeniden inşa etmek için ABD Ticaret Bakanlığı ve ABD Ticaret Temsilciliğinden bakır ithalatını incelemelerini ve 'Amerikalıları işsiz bırakan haksız ticareti sona erdirmelerini' talep ettiğini belirtti.

Bakırın 'eve dönme zamanın geldiğini' savunan Trump, 'Amerikan endüstrileri bakıra bağımlı ve bakır Amerika'da üretilmeli. Muafiyet yok, istisna yok.' ifadelerini kullandı.

Trump'ın son hamlesi, ABD'nin tarife uygulanacak ürünler listesine çelik, alüminyum, otomobil, ilaç, yarı iletken, kereste ve orman ürünlerinin ardından bakırın da eklenebileceğine dair endişeleri artırdı.

Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, başlatılacak soruşturmayla ABD'nin her türlü ithal bakıra artan bağımlılığından kaynaklanan ulusal güvenlik riskleri ve yerli sanayiyi korumak için ticari çözümlere duyulan potansiyel ihtiyacın değerlendirileceği bildirildi.

Soruşturma sonucunda, bakırın tedarik zincirindeki kırılganlıkların tespit edildiği ve Amerika'nın yerli bakır endüstrisinin dayanıklılığını artırmaya yönelik tavsiyelerin sunulduğu bir rapor hazırlanacağı kaydedildi.

Bakırın, Trump'ın tarife radarına girmesi, küresel ve ABD'deki bakır rezervleri, üretimi ve ticaretini de gündeme getirdi.

Şimdiye kadar kullanılan en eski metallerden ve medeniyetin gelişiminde önemli malzemelerden biri olan bakır, bina yapımında, enerji üretimi ve iletiminde, elektronik ürün imalatında ve endüstriyel makine ve ulaşım araçlarının üretiminde kullanılıyor.

Enerji iletimi ve üretimi, bina kabloları, telekomünikasyon, elektrikli ve elektronik ürünler dahil olmak üzere bakırın elektrikle ilgili kullanımları, toplam bakır kullanımının yaklaşık 4'te 3'ünü oluşturuyor. Bina inşaatı en büyük pazar olurken, bunu elektronik ürünler, ulaşım, endüstriyel makineler, tüketici ve genel ürünler takip ediyor.

İnşaat ve enerji iletimindeki önemi nedeniyle, bakır arzında yaşanacak herhangi bir aksamının etkisinin yüksek olabileceği belirtiliyor.

ABD Jeolojik Araştırma Kurumu (USGS) verilerine göre, 2024 yılı itibarıyla küresel ölçekte toplam bakır rezervinin yaklaşık 980 milyon ton olduğu öngörülüyor.

Bakır rezervleri dağılımında Şili, yüzde 19 ile en büyük orana sahip ülke konumunda bulunuyor. Şili'yi yüzde 10 ile Peru ve Avustralya takip ediyor.

Kongo, Rusya, Meksika, ABD ve Çin de bakır rezervleri açısından zengin diğer ülkeler arasında yer alıyor.

Aynı zamanda Şili madencilik yoluyla bakır üretiminde de 5,3 milyon ton ile dünyada ilk sırada bulunuyor. Bakır üretiminde Kongo 3,3 ton ile ikinci sırada, Peru ise 2,6 ton ile üçüncü sırada geliyor.

Bakırın rafineri üretiminde ise 12 milyon ton ile Çin ilk sırada yer alıyor. Çin'i 2,5 milyon ton ile Kongo ve 1,9 milyon ton ile Şili izliyor.

ABD, 47 milyon tonluk rezerviyle küresel bakır rezervlerinin yaklaşık yüzde 5'ini oluşturuyor.

Geçen yıl ABD'de madencilik yoluyla üretilen bakır miktarının 1,1 milyon ton olduğu öngörülüyor. Bu miktarın 2023'e kıyasla yaklaşık yüzde 3 azaldığı dikkati çekiyor.

Üretilen bakırın toplam değerinin ise geçen yıl 10 milyar dolara ulaşarak, 2023'te kaydedilen 9,83 milyar dolar değerinin üzerinde olduğu hesaplanıyor.

ABD'deki bakır üretiminin yaklaşık yüzde 70'i Arizona'da gerçekleştiriliyor. Michigan, Missouri, Montana, Nevada, New Mexico ve Utah, bakır üretiminin yapıldığı diğer eyaletler arasında yer alıyor.

ABD'nin rafine bakır tüketimi geçen yıl 1,6 milyon ton olarak hesaplandı.

Ülkenin rafine bakır ithalatı ise aynı dönemde 810 bin tona ulaştı. Bu rakam, 2023'te 771 bin ton olarak kaydedilmişti.

Ülkenin 2023'te 33 bin ton olan rafine bakır ihracatı da geçen yıl 60 bin tona çıktı.

ABD'nin 2022 ve 2023'te yüzde 41 olan bakır ithalatına olan bağımlılığı 2024'te tüketimin yüzde 45'ine yükseldi. Beyaz Saray'ın paylaştığı bilgilerde bu oranın 1991'de neredeyse yüzde 0 olduğu kaydedildi.

ABD Ticaret Bakanlığının verilerine göre ise ABD geçen yıl 9,6 milyar dolarlık bakır ithal etti.

Ülkenin bakır ithalatının tutarı geçen yıl önceki yıla kıyasla yüzde 26,6 artarken, 2023'te 7,6 milyar dolarlık bakır ithal edilmişti.

Aynı dönemde ABD'nin bakır ihracatı ise 11,3 milyar dolar oldu. ABD, 2023'te 10 milyar dolarlık bakır ihraç etmişti.

ABD'nin bakır ithalatında Şili, Kanada ve Peru öne çıkarken, ülkenin ithal ettiği rafine bakırın yüzde 90'dan fazla bu ülkelerden geliyor.

ABD'nin 2020-2023 yıllarında en büyük rafine bakır tedarikçisi Şili olurken, bu ülkeyi Kanada, Meksika, Peru ve diğer ülkeler takip etti.

Geçen yıl ocak-ekim döneminde de ABD'nin en çok rafine bakır ithal ettiği ülke 542 bin ton ile Şili oldu.

Aynı dönemde Kanada'dan 112 bin ton, Peru'dan 55 bin 100 ton, Kongo'dan 22 bin 700 ton ve Meksika'dan 10 bin 700 ton rafine bakır ithal edildi.

Beyaz Saray tarafından paylaşılan bilgilere göre, savunma uygulamalarında, altyapıda ve temiz enerji, elektrikli araçlar ve gelişmiş elektronik gibi gelişmekte olan teknolojilerde önemli bir rol oynayan bakır, ABD Savunma Bakanlığının tedarikinde en çok kullanılan ikinci malzeme olarak dikkati çekiyor.

Geniş bakır rezervlerine sahip olmasına rağmen Amerika'nın eritme ve rafine etme kapasitesinin küresel eritme işleminin yüzde 50'sinden fazlasını kontrol eden Çin gibi rakiplerinin gerisinde kaldığı belirtiliyor.