İlklerin kentinde 'yerli otomobil' için güç birliği

ESKİŞEHİR - Emrah Yaşar

Türkiye'nin ilk buharlı lokomotiflerinden "Karakurt" ile ilk yerli arabası "Devrim"de imzası bulunan Eskişehir'de, 66 yıl sonra yine bir ilk olacak milli hızlı tren imalatının heyecanı yaşanırken, yerli otomobil üretimine ev sahipliği yapmak için "Yerli Otomobil Platformu" adıyla güç birliği oluşturuldu.

Temelleri 1894 yılına kadar uzanan ve bugün Türkiye Lokomotif ve Motor Sanayii AŞ (TÜLOMSAŞ) ismiyle faaliyet gösteren Eskişehir Cer Atölyesi'nde 1958 yılında yerli lokomotif imal etmek için kolları sıvayan Türk işçi ve mühendisleri, 1961'de 1915 beygir gücünde, 97 ton ağırlığında, saatte 70 kilometre hız yapabilen ilk Türk buharlı lokomotiflerden Karakurt'u raylarda yürütmenin sevincini yaşadı.

Aynı yılın 29 Ekim'inde Eskişehir'deki aynı tesisin işçi ve mühendisleri, bu defa ülkenin ilk yerli otomobili Devrim'e imza atmakla gururlandı. Halen TÜLOMSAŞ'ın bahçesinde müzeye dönüştürülen camlı mekanda ziyaretçilerden yoğun ilgi gören Devrim otomobili itinayla muhafaza ediliyor.

Tren ve otomobil üretiminde ilklerin yaşandığı Eskişehir, bu defa 66 yıl sonra milli Yüksek Hızlı Tren (YHT) üretecek olmanın heyecanını yaşıyor. TÜLOMSAŞ'ta üretilecek 96 YHT seti için ön yeterlilik ihale tarihi 25 Ocak olarak belirlendi. İlk aşamada 20 YHT seti yüzde 10 yerlilik, ikinci aşamada 60 YHT seti yüzde 53 yerlilik, üçüncü aşamada özgün bir tasarıma sahip olacak 16 milli YHT seti ise yüzde 74 yerlilik oranıyla üretilecek.

TCDD'nin tüm haklarına sahip olacağı projede teknoloji transfer merkezi ve yerli ana araç üreticisi TÜLOMSAŞ olacak. Üretim de Eskişehir'de kurulu TÜLOMSAŞ'ta gerçekleştirilecek. Bu projeyle Türkiye, tüm haklarına ve herhangi bir kısıtlama olmaksızın yurt dışına satış imkanı olan yeni nesil YHT teknolojisine sahip olacak.

Ford Otosan'ın İnönü ilçesindeki kamyon fabrikasına 1982 yılından beri ev sahipliği yapan Eskişehir'de yerli otomobilin üretilmesi için kolları sıvayan iş dünyası, bu yöndeki çalışmalarda uyumlu hareket edebilmek için bir araya geldi.

Eskişehir Organize Sanayi Bölgesi (EOSB) Başkanı Nadir Küpeli'nin davetiyle bir araya gelen, Eskişehir Sanayi Odası (ESO), Eskişehir Ticaret Odası (ETO), Eskişehir Ticaret Borsası, MÜSİAD, ESİAD, TÜMSİAD şubeleri, ESGİAD ve Eskişehir Genç Girişimciler Kurulu temsilcileri Eskişehir Yerli Otomobil Platformu'nu (EYOP) oluşturdu.

"Eskişehir nikel maden rezervine sahip"

ESO Başkanı Savaş Özaydemir, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Eskişehir'in sanayide Türkiye'nin lokomotif kentlerinin başında geldiğini belirterek, kentin, ulaşım altyapısı açısından Türkiye'nin tüm merkezlerinin kesiştiği bir kavşak noktası olma özelliğine sahip, mobil lojistik imkanı sunduğunu söyledi.

Yaklaşık 32 milyon metrekare alanıyla Eskişehir OSB'nin Türkiye'de kurulan 3. sanayi bölgesi olduğuna değinen Özaydemir, "Bunların yanı sıra elektrikli araçların üretiminde kullanılan nikel maden rezervine de sahip olan şehrimiz, yerli otomobil üretimi için Ar-Ge ve inovasyonun yapılabileceği bir şehirdir." dedi.

Eskişehir OSB Başkanı Nadir Küpeli de ilk yerli otomobil "Devrim" başta olmak üzere birçok ilkin gerçekleştiği Eskişehir'in şimdi de yerli otomobil projesinin üretim üssü olmaya talip olduğunu söyledi.

Küpeli, Türkiye'nin Otomobili Ortak Girişim Grubu'nu oluşturan Zorlu, Anadolu, BMC, Turkcell ve Kıraça Holding'in yönetim kurulu başkanlarına ilk diyalogların sağlanması adına davet mektupları gönderdiklerini ifade ederek, ikisi toplamda 10 milyon metrekare alana sahip 3 bölge belirlenerek yatırım için kendilerine bedelsiz verileceğini kaydetti.

ETO Başkanı Metin Güler de Devrim'in yanı sıra Türkiye'de ilk yerli lokomotiflerden Karakurt'un Eskişehir'de üretildiğini belirterek, demiryolu ve havacılık sektöründe kentin çok büyük yol katettiğini söyledi.

Güler, "Eğer bir altyapınız, kaliteli ve nitelikli insan gücünüz yoksa o kent düşünülen projeleri hayata geçiremez." ifadesini kullandı.