Newton'un elma ağacı tarihe meydan okuyor

GRANTHAM – Ahmet Gürhan Kartal

İngiltere’nin orta kesimlerinde küçük bir pazar kasabası olan Grantham'da yer alan dünyanın belki de en ünlü elma ağacı, asırlara meydan okuyor.

Yaklaşık 240 yıl önce dalından kopan elması Sir Isaac Newton’un önüne düşen ve ünlü İngiliz bilim adamına birçok bilimsel buluşa imza atması için ilham veren ağacı her yıl yüzlerce kişi ziyaret ediyor.

"Kent Çiçeği" (Flower of Kent) olarak bilinen ağaç, türünün son örneklerinden. Oldukça ekşi olan ve genellikle pişirilerek tüketilen meyvelerine ilgi azaldığından Kent Çiçeği ağaçlarına da artık nadiren rastlanıyor.

Karbon testlerine göre yaklaşık 400 yaşındaki elma ağacı, Grantham kasabasına 11 kilometre uzaklıkta Newton’un doğduğu çiftlik evi Woolsthorpe Manor’ın yanındaki elmalıkta yer alıyor.

Ağaç, 2002'de Kraliçe İkinci Elizabeth’in tahta çıkışının 50. yıl dönümünde İngiltere Ağaç Konseyi tarafından milli miras ilan edilen 50 ağaçtan biri oldu.

Newton'ın doğduğu ev de müze olarak kullanılıyor. Müzenin ziyaretçileri, Newton’ın 1642'de doğduğu odaya ve 1666'da büyük veba salgınından kaçmak için geri döndüğünde bilimsel çalışmalarını sürdürdüğü çalışma odasına yoğun ilgi gösteriyor.

Müze yetkilileri, ziyaretçilere ailesinin prematüre doğan Newton’ın çok fazla yaşamayacağını düşündüğünü anlatıyor. Babasını doğmadan önce kaybeden Newton, annesinin ikinci bir evlilik yaparak çiftlik evinden ayrılmasından sonra büyükannesiyle kalmış, ilk öğrenimini de Grantham'daki King's School'da tamamlamış.

Bilim dünyasının en önemli isimlerinden biri kabul edilen ve çalışmalarının büyük bölümünü Cambridge’deki Trinity College’da tamamlayan Newton'ın yer çekimi kanunu, ışık ve yansımaları ile ilgili ilk çalışmalarını Woolsthorpe Manor’da yaptığı biliniyor.

Elmaların hep dik olarak yere düştüğü gerçeğinden yola çıkan Newton, bilim dünyasında çığır açacak ve kendisini takip eden birçok teoriye yol gösterecek “yer çekimi teorisi” hakkındaki ilk çalışmalarını elmaların dallarından düşmesini gözlemleyerek başlamıştı.