BİRLEŞMİŞ MİLLETLER - Mustafa Keleş

Halep'te sivillere yönelik saldırıların ve can kayıplarının artması, barış ve güvenliğin temininden sorumlu Birleşmiş Milletler Güvenlik Konsey'nin (BMGK) yapısını ve bu kurumun 21. yüzyılın sorunlarına cevap veremediği gerçeğini bir kez daha gözler önüne serdi.

BMGK'nın her yıl eylül ayında düzenlenen genel görüşmeleri, Suriye'de yüz binlerce kişinin yaşamını yitirmesine, milyonlarcasının ise yerlerinden olmasına neden olan çatışmalara bu yıl da çözüm üretemeden sona erdi.

135'ten fazla devlet ve hükümet başkanının bir araya geldiği New York'ta, neredeyse tüm konuşmacıların değindiği ortak sorun Suriye'deki iç savaş oldu.

Halep'te sığınak delici bombaların kullanılması ve artan sivil kayıplar sonucu BMGK, acil toplantıya çağrıldı ancak ABD ile Rusya'nın birbirini suçlaması ve ABD Temsilcisi Samantha Power'ın Rusların hava saldırılarını "barbarlık" olarak nitelemesi dışında dikkate değer bir gelişme kaydedilemedi.

Tüm bu eylemsizlik, BMGK'nın mevcut yapısıyla ilgili tartışmaları yeniden alevlendirdi.

Rusya ve Çin Suriye konusunda 4 kez veto yetkisini kullandı

Başta BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun olmak üzere tüm kesimlerin eleştirdiği Konsey'de, Rusya ve Çin ilki 2011'in ekim ayında olmak üzere 4 kez veto yetkisini kullanarak Esed rejiminin işlediği savaş suçlarının durdurulması çabalarını engelledi.

ABD 42 kez İsrail için veto yetkisini kullandı

Daimi üyelerin BMGK'daki veto yetkisini ulusal çıkarları için kullanmasının bir diğer bir örneği ise ABD'nin İsrail için tüm uluslararası toplumu karşısına alması.

ABD, 1972'den bu yana BMGK'nın İsrail'in işgal politikasını hedef alan 42 karar tasarısını veto etti. BM'ye tam üyelik de BMGK'nın onayını gerektirdiği için Filistin BM'ye henüz tam üye olamadı.

"Üye ülkelerin verebileceği bir karar"

BM Genel Sekreter Sözcü Yardımcısı Farhan Haq, Suriye'deki çözümsüzlük ve BMGK reformu konusunda AA'ya yaptığı açıklamada, "BM Genel Sekreteri Ban, Suriye'deki açmazın giderilmesi için BMGK'ya doğrudan defalarca çağrıda bulundu." dedi.

Pazar günkü BMGK toplantısı sırasında Genel Sekreter'in bu çağrısını yinelediğini hatırlatan Haq, Ban Ki-mun'un söz konusu çağrıda, "Suriye'deki katliamı durdurmak için Konsey'in ne bahanesi olabilir? Etkisi olan ülkeler daha ne kadar bu vahşetin devamına izin verecek?" ifadelerini kullandığını hatırlattı.

Haq, BMGK reformu ve veto konusunda ise yorum yapamayacaklarını belirterek, "BMGK'daki veto yetkisinde reform yapılması tamamen üye ülkelerin verebileceği bir karar." diye konuştu.