Guterres: İnsafsız insan acılarının yaşandığı bir çağa girdik, BM ilkeleri kuşatma altında

❮❯

Birleşmiş Milletler 80. Genel Kurulu

Birleşmiş Milletler (BM) üyesi ülkelerin liderleri ve üst düzey temsilcilerini bir haftalığına New York'ta bir araya getiren BM 80. Genel Kurulu oturumu başladı.

Oturum, BM 80. Genel Kurul Başkanı Alman Annalena Baerbock başkanlığında ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in konuşmasıyla açıldı.

• BM Komisyonu, Netanyahu ve Herzog'un Gazze'deki soykırımı kışkırttığını bildirdi
• 80. BM Genel Kurulunun gerçekleştirildiği New York'ta olağanüstü güvenlik önlemleri
• BM'deki konferansta İsrail'e tepki sesleri yükseldi
• ABD Başkanı Trump, 80. BM Genel Kurulu'na hitap etti

89 Devlet Başkanı katılıyor

BM Sözcülüğü, 23-29 Eylül tarihlerinde düzenlenen 80. BM Genel Kurulu'na bu yıl 89 devlet başkanı, 5 başkan yardımcısı, 1 prens, 43 hükümet başkanı, 5 başbakan yardımcısı, 45 bakan, 1 bakan yardımcısı ve AB delegasyonunun katılacağını bildirdi.

Afganistan, Myanmar ve Şeyseller yönetimlerinin bu yıl Genel Kurul toplantılarına katılmadığı belirtildi.

Guterres: İnsafsız insan acılarının yaşandığı bir çağa girdik

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, açılış konuşmasında BM’nin 80 yıl önce “çatışma yerine barış” diyerek insanlığın hayatta kalması için pratik bir strateji olarak kurulduğunu belirtti.

Guterres, önlerinde yapılacak çok iş olduğu halde bu işi yürütme yeteneklerinin ellerinden alındığını söyledi.

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Birleşmiş Milletler 80. Genel Kurulu’nun açılışında konuştu

— İnsafsız insan acılarının yaşandığı bir çağa girdik. Etrafınıza bakın, kurduğunuz BM ilkeleri kuşatma altında

— Barış ve ilerlemenin temelleri, cezasızlık, eşitsizlik ve… pic.twitter.com/BFxHy2Tt2U

— Anadolu Ajansı (@anadoluajansi) September 23, 2025

Guterres, “İnsafsız insan acılarının yaşandığı bir çağa girdik. Etrafınıza bakın, kurduğunuz BM ilkeleri kuşatma altında. Dinleyin, barış ve ilerlemenin temelleri, cezasızlık, eşitsizlik ve kayıtsızlığın ağırlığı altında çöküyor.” dedi.

Egemen ulusların topraklarının işgal edildiğini, açlığın silah olarak kullanıldığını ve gerçeklerin susturulduğunu belirten Guterres, “Nasıl bir dünya seçeceğiz? Kaba güçlerin olduğu bir dünya mı, yoksa yasaların olduğu bir dünya mı? Gücün haklı olduğu bir dünya mı, yoksa herkesin haklarının olduğu bir dünya mı?” diye konuştu.

Guterres, dünyanın giderek daha çok kutuplu hale geldiğini, daha çeşitli ve dinamik bir küresel manzara için bunun olumlu olabileceğini ancak etkili çok taraflı kurumlar olmadan çok kutupluluğun kaosa davetiye de çıkarabileceği uyarısında bulundu.

"Gazze'deki dehşet, üçüncü korkunç yılına yaklaşıyor"

Bugün ülkelerin karşı karşıya kaldığı seçimlerin “milyonlarca insan için ölüm kalım meselesi” olduğuna vurgu yapan Guterres, ilk olarak, uluslararası hukuka dayalı bir barışı seçmek gerektiğini belirtti ve “Ancak bugün, asla izin vermeyeceğimize yemin ettiğimiz bir barbarlıkla savaşlar şiddetleniyor.” ifadesini kullandı.

Guterres, bu bağlamda BM Şartı’nın önemine dikkati çekerek “Dünyanın dört bir yanında bazı ülkelerin, kuralların kendileri için geçerli olmadığını düşünerek hareket ettiğini görüyoruz. İnsanlara, insandan daha aşağı muamele edildiğini görüyoruz. Bunu dile getirmeliyiz. Cezasızlık kaosun anasıdır ve çağımızın en korkunç çatışmalarından bazılarını doğurmuştur." değerlendirmesinde bulundu.

Sudan ve Ukrayna’daki gelişmelere değinen Guterres, Gazze’de devam eden soykırım için de “Gazze'deki dehşet, üçüncü korkunç yılına yaklaşıyor. Bunlar, temel insanlığa meydan okuyan kararların bir sonucu. Ölüm ve yıkımın boyutu, genel sekreter olarak görev yaptığım yıllardaki diğer tüm çatışmaların çok ötesinde." dedi.

Guterres, hiçbir şeyin Hamas’ın 7 Ekim’deki saldırılarını ve akabinde Filistin halkının topluca cezalandırılması ile Gazze'nin sistematik olarak yok edilmesini haklı çıkaramayacağını belirterek hemen kalıcı ateşkes ve Orta Doğu’da sürdürülebilir barış için iki devletli çözümden taviz verilmemesi çağrısı yaptı.

Bu bağlamda, BM Güvenlik Konseyinin de sorumluluklarını yerine getirmesi gerektiğini hatırlatan Guterres, “(BM Güvenlik Konseyi) Daha temsili, daha şeffaf ve daha etkili olmalıdır. Kriz müdahalesinin ötesinde dışlanma, eşitsizlik, yolsuzluk ve cezasızlık ile çatışmayı tetikleyen adaletsizliklerle de mücadele etmeliyiz. Silahları susturmanın en kesin yolu, adaletin sesini yükseltmektir." diye konuştu.

Guterres, insan haklarının barışın bir süsü değil, temeli olduğuna vurgu yaparak insan haklarının evrensel, bölünemez ve birbirine bağımlı olduğunu ve uygulanması için siyasi irade gerektiğini kaydetti.

“Bu kriz anında, BM’nin hiç bu kadar önemli olmamıştı”

BM’ye yapılan ödemelerdeki kesintilere de dikkati çeken Genel Sekreter, bunun yardım bekleyen birçok insan için ölüm fermanı olduğunu söyledi.

Guterres, BM’nin artan jeopolitik gerilim ve bölünmeler, kronik belirsizlik ve artan finansal zorluklarla karşı karşıya olduğunu vurgulayarak “Özellikle de şu anda, barışı inşa etme temel çalışmalarımızı desteklemek için yatırılan her dolara karşılık dünya, savaş silahlarına 750 dolar harcıyor.” ifadesini kullandı.

“Bu kriz anında BM, hiç bu kadar önemli olmamıştı.” diyen Guterres, “Dünyanın bizim eşsiz meşruiyetimize ihtiyacı var. Birleştirici gücümüze, ulusları birleştirme, ayrılıkları ortadan kaldırma ve önümüzdeki zorluklarla yüzleşme vizyonumuza.” değerlendirmesinde bulundu.

Guterres, konuşmasında artan iklim krizine çözüm arayışları, özellikle yapay zeka ile tavan yapan teknolojinin insanlığın hizmetinde kullanılması ve tüm bunlar için çok geç olmadan yeni düzenlemeler getirilmesi gerektiğini de değinerek “Teknoloji efendimiz değil, hizmetkarımız olmalı. İnsan haklarını, insan onurunu ve insan iradesini desteklemelidir. Ancak bugün, yapay zekânın gelişimi, birkaç elde yoğunlaşan düzenleme ve sorumluluğu geride bıraktı.” dedi.

Teknoloji hakkında evrensel güvenlik önlemlerine ve ortak standartlara ihtiyaç olduğunu kaydeden Guterres, “Hiçbir şirket kanunun üstünde olmamalı. Kimin yaşayıp kimin öleceğine hiçbir makine karar vermemeli. Hiçbir sistem şeffaflık, güvenlik ve hesap verebilirlik olmadan devreye alınmamalı.” diye konuştu.

Endonezya Cumhurbaşkanı Subianto: Hiçbir ülke insanlık ailesinin tamamını zorbalıkla yönetemez

Endonezya Cumhurbaşkanı Prabowo Subianto, Birleşmiş Milletler'in (BM) İsrail'in saldırıları altındaki Gazze'de yaşananlara sessiz kalmaması çağrısında bulunarak, "Bugün, Gazze'de hala felaket niteliğindeki bir durum gözlerimizin önünde yaşanıyor, masum insanlar yardım için ağlıyorlar. Kurtarılmak için ağlıyorlar. Onları kim kurtaracak? Masum insanları kim kurtaracak?" dedi.

Subianto, 80. BM Genel Kurulu'na hitap ettiği konuşmasında, mevcut dünyada bilimsel ve teknolojik gelişmeler ışığında açlığa, sefalete ve iklim felaketlerine son verilebileceğini belirtti.

Irkçılığın, nefretin, zulüm ve apartheidin dünyanın ortak geleceğini tehdit ettiğinin altını çizen Subianto, Filistinlilerin adaletten ve meşruiyetten mahrum bırakılmasına sessiz kalınmaması gerektiğini vurguladı.

Uluslararası topluma Gazze'de yaşananlara karşı harekete geçilmesi için çağrıda bulunan Subianto, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bugün, Gazze'de hala felaket niteliğindeki bir durum gözlerimizin önünde yaşanıyor, masum insanlar yardım için ağlıyorlar. Kurtarılmak için ağlıyorlar. Onları kim kurtaracak? Masum insanları kim kurtaracak? Yaşlıları ve kadınları kim kurtaracak? Biz burada otururken, milyonlarca insan şu anda tehlikeyle karşı karşıya. Travma yaşıyorlar. Vücutlarına onarılamaz zararlar geliyor. Açlıktan ölüyorlar. Sessiz kalabilir miyiz? Çığlıklarına cevap verilmeyecek mi? Onlara insanlık ailesinin bu zorluğun üstesinden gelebileceğini öğretecek miyiz? Sayın Başkan, hemen harekete geçmeliyiz."

Güçlü bir Birleşmiş Milletler ile, "zayıfların hak ettikleri adaleti elde edebilecekleri, gereksiz acılar çekmeyecekleri bir dünya" inşa edilebileceğini dile getiren Subianto, "Bilimi yok etmek için değil, yükselmek için kullanalım. Yükselen ülkeler, diğer ülkelerin kendilerini yükseltmelerine yardım etsin." ifadelerini kullandı.

Subianto, "Endonezya, 20 bin belki de daha fazla evladını Gazze'de ve diğer yerlerdeki barışı korumak için görevlendirmeye hazırdır." dedi.

Ellerini kürsüye vurarak konuşan Subianto, "Şiddet şiddeti doğurur, hiçbir ülke insanlık ailesinin tamamını zorbalıkla yönetemez." vurgusu yaptı.

İngiltere, Avustralya ve Fransa gibi ülkelerin Filistin'i devlet olarak tanıyarak, "tarihin doğru tarafında yer aldığı" ifadesini yineleyen Subianto, "Bireysel olarak zayıf olabiliriz, ancak baskı ve adaletsizlik duygusu insanlık tarihinde defalarca kanıtlamıştır ki, bu duygular sonunda birleşerek bu baskıyı ve adaletsizliği aşacak güçlü bir kuvvete dönüşür." ifadelerini kullandı.

Subianto, barışın sağlanmasının tek yolunun iki devletli çözüm olduğunu belirterek, Endonezya'nın "bu vizyonu gerçeğe dönüştürmeye" katkıda bulunmaya hazır olduğunu söyledi.

Endonezya, Paris Anlaşması'ndaki yükümlülüklerini yerine getirmeye kararlı

Subianto, Endonezya'nın bu yıl pirinç ve tahıl rezervlerinin ülke tarihinde kaydedilen en yüksek seviyeye ulaştığını belirterek, Filistin de dahil olmak üzere ihtiyacı olan ülkelere pirinç ihraç etmeye başladıklarını duyurdu.

Endonezya'nın iklim değişikliğinden en çok etkilenen ülkelerden biri olduğuna dikkati çeken Subianto, "Başkentimizin kuzey kıyısındaki deniz seviyesi her yıl 5 santimetre yükseliyor. 10 yıl sonra ne olacağını hayal edebiliyor musunuz? Ya da 20 yıl sonra? Bu yüzden 480 kilometre uzunluğunda dev bir deniz duvarı inşa etmek zorundayız. Bu belki 20 yılımızı alacak, ama başka seçeneğimiz yok. Şimdi başlamalıyız." ifadelerini kullandı.

Subianto, Paris Anlaşması'ndaki yükümlülüklerini yerine getirmeye kararlı olduklarını vurgulayarak 2060 yılına kadar net sıfır emisyon hedefine ulaşmayı amaçladıklarını belirtti.

Endonezya'nın net sıfır hedefine belirlenen süreden çok daha erken ulaşabileceklerini inandıklarını aktaran Subianto, 12 milyon hektardan fazla ormanlık alanı yeniden ağaçlandırmayı hedeflediklerini de bildirdi.