BERLİN

Almanya, Fransa ve İngiltere’nin İran ile ticaret yapmak amacıyla ortaklaşa “Instex” adlı bir ödeme mekanizması kurduğu bildirildi.

Alman medyasındaki haberlerde Almanya, Fransa ve İngiltere’nin yeni bir ödeme kanalıyla İran’a karşı ABD yaptırımlarını hafifletmeyi amaçladığı belirtildi.

Bunun için 3 ülkenin “İnstrument in Support of Trade Exchanges” (İnstex) ismini taşıyan şirketin kaydının yapıldığı ve böylelikle resmen kurulduğu ifade edilen haberde, şirketin merkezinin Fransa’nın başkenti Paris olacağı ve yöneticiliğine Alman Per Fischer'in getirileceği kaydedildi. 29 yıllık bankacı olan Per Fischer'in ABD'nin yaptırım uygulanan kişiler listesine alınabileceği ifade edildi.

Şirketin icra kurulu başkanlığını ise İngiltere’nin üstleneceği belirtilen haberlerde, icra kurulunda 3 ülkenin dışişleri bakanlığından üst seviyede birer memurun yer alacağı ifade edildi.

Haberlerde, diğer AB ülkelerinin de İnstex’e üye olabileceği kaydedildi. Avrupa’daki bir çok banka AB’nin İran’a yönelik yaptırımlarından dolayı cezalandırılmasından endişe ettiği için ödemelerin oldukça zor yapıldığı, bunun Instex ile yapılmasının amaçlandığı kaydedildi.

Bu yeni ödeme kanalının İran ile yapılan nükleer anlaşmasından çıkma kararı alan ABD Başkanı Donald Trump’a ciddi bir sinyal olduğu ancak İnstex ile İran ticaretinin canlanıp canlanmayacağının bilinmediği, çünkü bir çok şirketin İran’a sırtını döndüğü kaydedildi.

İran'dan 'geç oldu ama memnunuz' açıklaması

İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, Almanya, Fransa ve İngiltere'nin İran'la ticareti kolaylaştırmak için kurduğu INSTEX adı verilen ticari mekanizmaya ilişkin Twitter hesabından açıklama yaptı.

İran Dışişleri Bakanı, mekanizmayı nükleer anlaşmayı korumak için "geç kalınmış bir ilk adım" olarak nitelendirmekle birlikte memnun olduklarını belirtti. Zarif, şunları kaydetti:

"İran, ABD'nin yasa dışı yaptırımları geri getirmesinden sonra E3'ün (Almanya, Fransa, İngiltere) nükleer anlaşmayı korumak için Mayıs 2018'de sunduğu taahhütlerinin geç kalınmış bir ilk adımı olan INSTEX'i memnuniyetle karşılıyor. Avrupa ile karşılıklı saygı çerçevesinde ve eşit şartlarda yapıcı angajmana hazırız."

ABD'nin anlaşmadan çekilmesinin ardından Tahran yönetimini nükleer anlaşmada tutmak isteyen AB, İran'la ticareti kolaylaştırmak ve Avrupalı şirketleri ABD'nin yaptırımlarından korumak için eylülde yeni bir ödeme mekanizması geliştirildiğini açıklamıştı.

Alman medyasında bugün yayımlanan haberlerde, Almanya, Fransa ve İngiltere'nin İran'la ticaret için ortak bir ödeme mekanizması ve şirket kurdukları duyurulmuştu. "Instrument in Support of Trade Exchanges" (INSTEX) isimli şirketin Fransa'nın başkenti Paris merkezli olacağı ve yöneticiliğine Alman Per Fischer'in getirileceği aktarılmıştı. 

AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini de mekanizmanın Alman, Fransız ve İngiliz yetkililer tarafından resmen duyurulacağını açıklamıştı.

Muhabir: Cüneyt Karadağ, Ahmet Dursun