Meteotsunami ve Deniz Kabarmaları

19.01.2024
İstanbul

Hava olaylarından kaynaklanan meteoroljik tsunami, kısa adıyla "meteotsunami" ve deniz kabarması, deniz seviyesinde ani ve kısa süreli yükselmelere neden oluyor.

Meteotsunami, atmosferik basınç dalgalarının neden olduğu bir tür tsunami. Bu dalgalar, genellikle fırtınalar, tropikal siklonlar ve soğuk hava cepheleri gibi hava olaylarının neden olduğu basınç değişiklikleri tarafından oluşturuluyor. Meteotsunamiler, genellikle kıyı bölgelerinde ve dar deniz geçitlerinde meydana geliyor. Açık denizde birkaç santim olan dalga, 4-5 metreye varan yükselmelerle kıyıya ulaşıyor. Normal dalgaya göre enerjisi yüksek olan meteotsunaminin yıkıcı etkisi de yüksek oluyor. İklim değişikliği, rüzgarların şiddetini ve deniz suyu sıcaklıklarını artırıp deniz ve atmosfer ilişkisini değiştiriyor, böylece meteotsunamilerin daha sık ve şiddetli yaşanmasına neden oluyor. 

Deniz kabarması, genellikle rüzgarın deniz suyunu belli bir bölgeye yığmasının ardından yaşanan atmosfer basıncındaki düşüşle meydana geliyor. Atmosfer basıncındaki her bir milibarlık düşüş deniz seviyesini 1 santimetre yükseltiyor. Rüzgar ile yığılan deniz suyu basınç düşmesiyle denizin daha fazla yükselmesine neden oluyor. Dolayısıyla bu kabarmalar, genellikle kıyı bölgelerinde ve rüzgarın kuvvetli olduğu durumlarda meydana geliyor. Deniz kabarmaları, genellikle birkaç dakika süreyle denizin birkaç metre yüksekliğe ulaşmasına neden oluyor. İklim değişikliği, meteotsunamilerde olduğu gibi deniz seviyesinin yükselmesine neden olarak deniz kabarmalarının daha sık ve daha şiddetli olmasına yol açıyor. 

Meteotsunamiler genellikle daha büyük, deniz kabarmaları ise daha küçük dalgalar oluşturuyor.

Meteotsunami ve deniz kabarması, kıyı bölgelerinde yaşayanlar için ciddi riskler teşkil edebiliyor. Bu olaylar, kıyılarda su baskınlarına, hasara ve hatta ölümlere neden olabiliyor.

KATEGORİDE ÖNE ÇIKANLAR