"Görüntüler Moskova saldırısının ardından kaydedildi" iddiası

Irmak Küçükaksu / 25.03.2024

Rusya'nın başkenti Moskova'da Crocus City Hall konser salonuna 22 Mart akşamı düzenlenen terör saldırısında 137 kişinin hayatını kaybettiği ve yüzden fazla yaralı olduğu açıklandı.


Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, saldırıyı düzenleyen 4 teröristin de içinde olduğu 11 kişinin yakalandığını bildirdi.

ARKA PLAN VE İDDİALAR 

Sosyal medya platformlarında saldırıya ilişkin çeşitli iddialar öne sürüldü. Bunlardan biri de 22 Mart'ta Moskova'da düzenlenen terör saldırısının göstermelik olduğu yönündeydi. Bu iddia kapsamında siyah poşetle örtülü cenazelerle dolu bir kamyon videosu dolaşıma sokuldu. Cenazelerden birinin hareket ettiği görülen video, kurbanların rol yaptığı iddiasıyla paylaşıldı.

"Crocus City'de 'öldürülenlerin' yeni bir videosu ortaya çıktı ve bu tüm bunların tek kişilik bir gösteri olduğunu doğruluyor." notuyla yabancı hesaplar tarafından servis edilen iddia, binlerce görüntülenme aldı. 

BULGULAR

Videodan alınan ekran görüntüleri tersine görsel arama methoduyla aratılınca, @vasyaivandesign isimli bir kullanıcının iddia videosunu 28 Mart 2021'de TikTok hesabında yayınladığı ortaya çıkıyor. Güncel olmadığı  anlaşılan videonun, sanat yönetmeni ve yapım tasarımcısı Vasya Ivanov tarafından, müzik videosu çekimlerinin kamera arkası olarak paylaşıldığı görülüyor. Videonun açıklamasında, Husky sahne adıyla bilinen Rus rap sanatçısı Dmitry Kuznetsov'un 'Never Ever' isimli şarkısının klip çekimine ait olduğu bilgisi yer alıyor. Sosyal medyada 'kurban rolü' yaptığı iddia edilen ve hareket eden cenazenin aslında müzik klibinde oynayan figüranlardan biri olduğu görülüyor. 

Video paylaşım platformu YouTube'da yapılan bir aramayla, TikTok'ta sahne arkası çekimlerinin yayınlandığı 'Never Ever' isimli şarkının orijinal klibine ulaşılıyor. Rus rap sanatçısı Husky'nin 26 Eylül 2020'de Youtube'da yayınladığı müzik videosunda, iddia videosundaki gibi siyah poşetle örtülü cenazeleri gösteren birçok sahne yer alıyor. Klibin 2. dakika 24. saniyesinde, iddia videosunda görülen turuncu kamyon fark ediliyor. İddia videosunda hareket eden figüran, müzik videosunda görüntülenmese de turuncu kamyon, arka plandaki beyaz duvar ve siyah ceset poşetlerinin birebir uyuşması, iddiaya konu olan videonun bu müzik klibinin sahne arkası çekimine ait olduğunu bir kez daha kanıtlıyor.

Müzik klibine ait olan iddia videosunun, daha önceki yıllarda da Kovid-19 salgınıyla mücadele sürecinde "sahte cenazeler üretildiği" iddiasıyla dolaşıma sokulduğu gözleniyor. 


BULGU SETİ
  • Görüntüler, Rus rap sanatçısı Huksy'nin 'Never ever' şarkısına çekilen müzik videosunun kamera arkasına ait. 
  • Kamera arkası görüntüleri, müzik videosunun sanat yönetmeni tarafından TikTok'ta 28 Mart 2021'de yayınlandı. 
  • İddia videosu daha önce de pandemi sürecinde "sahte cenazeler" iddiasıyla dolaşıma sokulmuştu.
  • Videonun Moskova'da düzenlenen terör saldırısıyla herhangi bir bağlantısı bulunmuyor. 
DOĞRU MU? YANLIŞ MI?
'Görüntülerin Moskova'daki saldırının sahte olduğunu kanıtladığı' iddiası doğru değil.