بیشکک/ خبرگزاری آنادولو

امروز، هفدهمین سالگرد درگذشت «چنگیز آیتماتف»، نویسنده بزرگ قرقیزستان و یکی از چهره‌های برجسته ادبیات جهان گرامی داشته می‌شود.

آیتماتوف در 12 دسامبر 1928 در روستای شکر منطقه تالاس قرقیزستان به دنیا آمد. پدرش تورکول آیتماتوف، سیاستمدار و مادرش ناگیما آیتماتوف، یک هنرمند تئاتر و معلم با تبار تاتاری بود. آیتماتوف دوران کودکی‌ خود را با شنیدن داستان‌های حماسه «ماناس» از مادربزرگ خود گذراند و پس از اعدام پدرش طی دوره خفقان استالینی در سال 1938، مسئولیت‌های زندگی خانواده‌ را برعهده گرفت. او از 14 سالگی به عنوان معلم زبان روسی مشغول کار شد.

این نویسنده سرشناس پس از پایان تحصیلات خود در رشته دامپزشکی و کشاورزی وارد حرفه روزنامه‌نگاری و ادبیات شد. او نخستین داستانش را در سال 1952 منتشر کرد و پس از آن، به عضویت اتحادیه نویسندگان شوروی درآمد.

پس از چاپ رمان «جمیله» در سال 1958 و ترجمه آن توسط شاعر فرانسوی لویی آراگون به زبان فرانسوی، شهرت چنگیز آیتماتوف جهانی شد. آیتماتوف با آثار برجسته‌ای چون «گذرگاه سخت»، «وداع با گلساری»، «مادری از خاک»، «اولین معلم من»، «روزی به درازای قرن» و «ابر قهر کرده بر چنگیزخان» در سطح جهان شناخته می‌شود.

مفهوم «مانقورت» مطرح شده در رمان «روزی به درازای قرن»، به عنوان هشداری نسبت به از خود بیگانگی فرهنگی و فراموشی هویت در سطح جهان مطرح شد. او در کنار فعالیت‌های ادبی، دارای مسئولیت‌هایی چون نمایندگی پارلمان، مشاور میخائیل گورباچف آخرین رهبر شوروی و سفیر قرقیزستان در چند کشور اروپایی نیز بوده است. چنگیز آیتماتوف در 10 ژوئن سال 2008 در سن 79 سالگی در آلمان درگذشت و بنا بر وصیتش، در قبرستان آتابیت شهر بیشکک در کنار قبر پدرش به خاک سپرده شد.

آثار آیتماتوف به بیش از صد زبان ترجمه و در 128 کشور منتشر شده است. این نویسنده با آثاری سرشار از فرهنگ بومی، افسانه‌ها و موسیقی محلی قرقیزستان و ترکستان و همچنین توجه ویژه به دغدغه‌های انسان معاصر به یکی از چهره‌های برتر فرهنگی و ادبی جهان تُرک تبدیل شده است.