استانبول/ شاهین دمیر/ خبرگزاری آناتولی

سمپوزیوم «ازبکستان؛ تمدنی فراتر از تاریخ» امروز شنبه 15 ژوئن به منظور بررسی ابعاد تاریخی این کشور در جهان ترک و اسلام و همچنین روابط ریشه دار آن با ترکیه با حضور 34 استاد دانشگاه و کارشناس و همچنین 28 هنرمند از دو کشور در سالن مولوی‌خانه بهاریه در استانبول برگزار شد.

در این سمپوزیوم که از سوی واحد علمی و فهرنگی بهاریه وابسته به جنبش انسان و تمدن با حمایت نهاد ریاست جمهوری، وزارت فرهنگ و گردشگری و آژانس همکاری و هماهنگی ترکیه و با همکاری دو دانشگاه استانبول و مرمره برگزار شد، در قالب 8 نشست با عناوین «ازبکستان از دیروز تا امروز»، «آداب اندیشه کهن و مشترک»، «زبان؛ میراث مشترک»، «اشتراکات فرهنگی»، «اشتراکات هنرهای سنتی» و «اشتراکات معماری سنتی» موضوعات مربوط به زبان، فرهنگ، زبان، هنر و معماری و فلسفه مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت.

- نقش موثر تکیه‌ها (اماکن) ازبک در استانبول در جنگ استقلال جمهوری ترکیه

دکتر صدا ییلماز وورگون، استاد تاریخ ترک دانشگاه بیله‌جیک در این سمپوزیوم با اشاره به تاریخچه روابط سمرقند و بخارا به عنوان دو شهر مهم ازبکستان با ترکیه گفت: بخارا علاوه بر این که در مسیر تاریخی جاده ابریشم قرار دارد، یکی از مراکز اصلی تعلیم علما و فیلسوفان جهان ترک اسلام بوده است. این شهر به همراه سمرقند جزئی از قلمرو خانات بخارا بودند به همین خاطر در گسترش فرهنگ ترکستان به سایر مناطق نقش موثری داشتند.

وورگون با اشاره به تاثیر تکیه (اماکن مذهبی) و مدارس دینی ازبکستان در گسترش روابط دو کشور افزود: طلابی که جهت یادگیری علوم مختلف راهی ازبکستان می‌شدند، پس از بازگشت فرهنگ ترکستان را به مردم معرفی می کردند. تکیه های ازبک که در مناطق سلطان‌تپه، بلبل‌دره، سلطان احمد، بیلر‌بیی و ایوب سلطان استانبول تاسیس شده بودند، از این لحاظ نقش مهمی بر عهده داشتند.

به گفته وی، این تکیه‌ها در آغاز «مبارزه ملی» در دوران جنگ استقلال جمهوری ترکیه، نخستین مقر اعزام نیرو از استانبول به بخش داخلی آناتولی بودند.

- تاثیر روابط عثمانی با ایران و روسیه در مناسبات با ازبک‌ها

پروفسور مصطفی بوداک، از مورخان سرشناس دانشگاه استانبول با اشاره به تاریخ کهن تمدن ازبک و تشکیل سلسله های متعدد در خاک ازبکستان کنونی به تاریخ مشترک دو کشور در ادوار گذشته پرداخت.

بوداک با بیان این که ریشه، دین و زبان ترکیه و ازبکستان ویژگی های مشترک دارند، گفت: مردم در ترکیه به ترکی آناتولی و مردم ازبکستان نیز به ترکی جغتایی سخن می‌گویند. در دوره جنگ تیمور و سلطان بایزید عثمانی، شخصیت‌هایی مانند، بهاءالدین نقش‌بندی بنیانگذار طریقت نقشبندیه و ابوعیسی ترمذی از علمای قابل احترام دو کشور بودند.

وی ادامه داد: پس از فتح استانبول علمای زیادی از ماوراء النهر به این شهر آمده و در گسترش فرهنگ ترکستان در این منطقه نقش بسیار مهمی ایفا کردند. همچنین امپراتوری عثمانی در دوره جنگ‌های خود با ایران و روسیه در قرن 16 با خانات بخارا و سمرقند مناسبات سیاسی برقرار و از آن ها درخواست حمایت نظامی کرده است. به عبارتی دیگر روابط ترک-ازبک در محور روابط عثمانی با صفوی و روس شکل گرفته است.

- نمایش 60 اثر از هنرمندان ترکیه و ازبکستان

هم‌زمان با برگزاری سمپوزیوم «ازبکستان؛ تمدنی فراتر از تاریخ»، نمایشگاهی از 60 اثر مشترک هنرمندان ترک و ازبک با همین عنوان در محل برگزاری سمپوزیوم دایر شده است.

در این نمایشگاه آثار هنری خط، نقاشی، ابروباد، کاشی‌کاری، تذهیب، مینیاتور و قلم‌کاری از 28 هنرمند دو کشور به نمایش گذاشته شده است.

این رویداد تا 30 ژوئن ادامه پیدا خواهد کرد.

گفتنی است بخش دوم این رویداد در راستای گسترش همکاری دو کشور در زمینه های مختلف طی روزهای 7 الی 15 سپتامبر در تاشکند، پایتخت ازبکستان برگزار خواهد شد.