آنکارا/خبرگزاری آناتولی

رژیم بشار اسد با نقض توافق‌های حاصل از «روند آستانه» که با ضمانت کشورهای روسیه، ترکیه و ایران امضا شده، گستره وسیعی از مناطق کاهش تنش در شمال غرب سوریه را تحت کنترل خود درآورده است.

این رژیم علی‌رغم تعهد مسکو بر حفظ روند آستانه، با انجام حملات هوایی که با پشتیبانی جنگنده‌های روسیه صورت می گیرد بر بخش زیادی از مناطق مذکور بجز ادلب مسلط شده است.

روسیه به‌عنوان بزرگترین حامی رژیم اسد، در دسامبر 2016 به درخواست‌ ترکیه نقش ضامن برای تخلیه غیرنظامیان از حلب را برعهده گرفت. اقدام موفق آنکارا-مسکو برای نجات آنان از محاصره چهار ماهه، منجر به طرح ایده اجرای این نوع همکاری در سراسر سوریه شد.

مقامات ترکیه و روسیه در ژانویه 2107 در شهر نورسلطان پایتخت قزاقستان دیدار و طرح ایجاد «روند آستانه» را پایه‌ریزی کردند. ایران نیز در دور چهارم و پنجم این نشست نیز به عنوان کشور ضامن حضور یافت. آنها چهار جبهه از سوریه را که دچار شدیدترین درگیری‌ها بود را به‌عنوان «منطقه کاهش تنش» اعلام کردند.

بدین‌ترتیب، آتش‌بس در استان ادلب و مناطقی در لاذقیه، حما، حلب، شمال حمص، غوطه شرقی، درعا و قنیطره برقرار شد. با این وجود، روسیه از حملات رژیم اسد به مناطق مذکور ممانعت نکرد، بلکه با جنگنده‌های خود به یاری او نیز شتافت.

رژیم اسد با کمک روسیه مناطق کاهش تنش در حمص (می 2017)، غوطه شرقی (آوریل 2018) و بخش‌هایی از جنوب سوریه مورد حمله هوایی و محاصره قرار داد و سپس به مهاجرت اجباری شهروندان آنها مبادرت کرد.

با مهاجرت اجباری اهالی سه منطقه مذکور به ادلب، جمعیت این استان به بیش از چهار میلیون نفر رسید. با تمرکز حملات رژیم بشار اسد بر مناطق شمالی سوریه، ترکیه برای جلوگیری از کشتار و مهاجرت اجباری مجدد وارد عمل شد.

رجب طیب اردوغان و ولادیمیر پوتین؛ روسای جمهور ترکیه و روسیه در 17 سپتامیر 2018 در شهر سوچی این کشور، با امضای توافق‌نامه‌ای آتش‌بس در ادلب را تقویت کردند. با وجود این توافق، حمایت روسیه از حملات رژیم اسد به مناطق «کاهش تنش» ادامه یافت.

بر اساس داده‌های مرکز اقدام سوریه، از زمان امضای توافق سوچی تاکنون 945 هزار و 992 از غیرنظامیان ادلب بر اثر حملات رژیم اسد و متحدانش آواره شده‌اند. ترکیه طی این مدت بارها مسئولیت‌ روسیه به‌عنوان ضامن آتش‌بس را گوشزد کرده است.

مولود چاووش‌اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه دیروز از تماس و گفتگوی بی‌وقفه با مقامات روسی برای برقراری آتش‌بسی فراگیر در ادلب خبر داد، اما ولادیمیر پوتین تاکید کرده که «روسیه از تلاش‌های ارتش سوریه برای مبارزه با تروریست‌ها در ادلب حمایت می‌کند».

روسیه طی چند سال گذشته به‌ندرت از حملات زمینی رژیم بشار در سوریه اسد حمایت کرده است. در درگیری‌های ادلب برای نخستین بار شاهد همکاری نیروی زمینی روسیه با رژیم اسد بودیم. 65 نظامی روس در درگیری‌های حماء حضور دارند. 

بیشتر آنها کادر شرکت‌های خصوصی نظامی «وگا» و «واگنر» هستند. نیروهای ویژه «اسپیتناز» و اطلاعات ارتش روسیه نیز در منطقه حضور دارند. آنها در درگیری‌های مناطق «کفرنبوده، الهبیط و تل ملح» که رژیم اسد طی چند روز گذشته بر آنها سیطره یافت نیز حضور فعالی داشتند.

تصاویری از نیروهای ویژه روسیه در برخی مناطق لاذقیه نیز منتشر شده است. در حدفاصل مناطق ترکمن‌داغی، کردداغی، کسب و سلمی حدود 170 سرباز روس حضور دارند. سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه ضمن تایید حضور نظامیان کشورش در منطقه کاهش تنش ادلب، گفته که آنها هماهنگی با ارتش سوریه فعالیت می‌کنند.

ناجی مصطفی، سخنگوی «جبهه ملی آزادی‌بخش»، به عنوان یکی از گروه های زیرمجموعه ارتش آزاد سوریه در تاریخ 19 ژوئیه درباره حضور پررنگ روس‌ها در درگیری‌های شمال حما، اعلام کرد: این‌بار به شکلی متفاوت و گسترده شاهد حضور نیروهای روسیه برای حمایت از رژیم اسد در جبهه مقدم درگیری‌ هستیم.