سخنان این نویسنده عراقی که تاکنون کتاب‌های بسیاری را از فارسی به عربی ترجمه کرده، به شرح زیر است:

-اعتراضات مردم جنوب عراق به‌خصوص بصره دارای چه علل و انگیزه‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی بوده است؟

-همان انگیزه براداران آنها در خرمشهر و آبادان ایران؛ یعنی نبود آب آشامیدنی، برق و دیگر خدمات ضروری شهری و از همه بدتر بیكاری و فساد در نهادهای دولتی. سه‌چهارم نفت عراق از بصره تامین می‌شود، اما این استان از محروم‌ترین مناطق کشور است. ثروت عراق عادلانه تقسیم نمی‌شود. هفده درصد بودجه عراق كه از نفت بصره تامین می‌شود، به اقلیم كردستان اختصاص می‌یابد. این اقلیم از همه نواحی و مناطق عراق، حتی بغداد پیشرفته‌تر و تمیزتر است، اما آنها یعنی كردها هم فساد دارند و ماه‌هاست كه حقوق بسیاری از كارمندان‌شان را نداده‌اند.

وقتی بصره محروم است، چرا سهم آن از نفت خودی بسیار پایین است؟ چرا این شهر آلوده است؟ چرا خدمات شهری و شهرداری وجود ندارد؟ از همه بدتر، آب آشامیدنی آن، نه تنها بسیار كم و گل‌آلود، بلكه شورهم است. ماه‌هاست كه مردم بصره معترضند، اما به خاطر مسمومیت چهار هزار نفر با آب آلوده، دیگر قابل تحمل نبود. مسئولان عراقی در فساد دست‌كمی از ایرانی‌ها ندارند. وزیر بهداشت عراق در سفرش به بصره و بازدید از بیماران مسموم اعلام كرد كه این مریضی محدود است. در‌حالی‌كه با وجود فروكش كردن اعتراضات، هنوز مشكل آب شرب این استان حل نشده است.

درست است كه به علت احداث سد آلیسو در ترکیه، از حجم آب دجله و فرات كه وارد عراق می‌شود، كاسته شده، اما چرا تاكنون تدابیری اندیشیده نشده است؟ این مشكل که مربوط به یکی دو سال نیست. سال‌هاست كه آب در عراق جیره‌بندی می‌شود. چرا تاکنون كارخانه برای تصفیه آب یا بهتر است بگوییم جهت شیرین كردن آب دریا در استان بصره احداث نشده است؟

دلیل آن واضح است؛ اموال عمومی توسط شورای شهر و دیگر مقامات حیف‌ومیل می‌شود. بسیاری از كارخانه‌ها تعطیل شده‌اند. بسیاری از جوانان بیكارند. شركت‌های خارجی نفت، كارگران غیربومی استخدام می‌كنند. اكثر كاركنان، هندی و بنگلادشی و افراد متخصص هم از دیگر كشورها، به‌ویژه مصر هستند. یكی از درخواست‌های مهم اهالی بصره به غیر از تامین آب شرب، اشتغال بود. متاسفانه دولت با ارسال دو هیات صوری برای اطلاع از اوضاع، فقط وعده اشتغال داد و هنوز آن را عملی نكرده است.

-چرا اعتراض مردم جنوب متوجه حکومت ایران نیز شده است؟ ایران در جنوب عراق از جمله بصره چه اقداماتی انجام داده که مردم این منطقه را ناراضی و خشمگین کرده است؟

-دو دلیل دارد؛ یكی این كه شاخه‌های آب مرزی كه وارد استان بصره می‌شود، توسط طرف ایرانی تغییر مسیر داده شده است. به عبارت دیگر، این آبها تا حدودی مشكل كمبود آب آشامیدنی این استان را تامین می‌كرد. همچنین طرف ایرانی هرزآبه‌ها را به سوی مناطق مرزی گسیل می‌كرد كه باعث شورشدن زمین‌های كشاورزی به‌ویژه نخلستان‌ها شده است.

از همه مهمتر همزمانی اعتراضات مردم بصره با شعارهای نژادپرستانه در ایران است؛ ادعا شد عراقی‌ها برای خوشگذرانی به ایران می‌روند و شهر مشهد به پاتایای دیگری تبدیل شده است. در خوزستان نیز با تجار عراقی بدرفتاری شد و گردشگران مورد ضرب و شتم قرار گرفتند. دلیل دیگر هم دخالت‌های حکومت ایران در امور داخلی عراق از طریق احزاب اسلامی است. قاسم سلیمانی به منطقه سبز بغداد می‌رود تا برای احزاب شیعی جهت تعیین نخست‌وزیر عراق تعیین تكلیف كند. این امر غیرقابل قبول است و به غیرت ملی مردم عراق برخورده است.

-درباره بافت اجتماعی و قبیله‌ای و نوع گرایش‌های دینی و مذهبی مردم جنوب عراق توضیح بدهید لطفا! تاثیر و اتوریته احزاب سیاسی-مذهبی در این منطقه بیشتر است یا گروه‌ها و شخصیت‌های اجتماعی و قومی و قبیله‌ای؟ پایگاه و جایگاه مراجع و علمای دینی در شهرهایی مانند نجف و بصره چه تفاوتی دارد؟

-مناطق جنوب عراق بیشتر بافت قبیله‌ای دارد و به‌ظاهر مذهبی هستند. چرا به‌ظاهر؟ چون بیشتر به امامان احترام می‌گذارند تا خود دین. البته این قابل تعمیم نیست، بلكه اكثریت اینطور هستند. مردم از احزاب دینی بریده‌اند، ولی مشكل در رهبران قبایل است. دولت هم آنها را تطمیع می‌كند. برخی فعالان مدنی درباره مضرات تبعیت از رهبران قبایل مطالبی نوشته‌اند. ولی این فعالیت‌ها هنوز در سطح پایینی است و كافی نیست. در شهرهایی مثل كربلا و نجف تا حدودی تاثیر قبایل كم است، ولی مشكلات قبیله‌ای هنوز وجود دارد.

این مشكلات در درگیری‌های مسلحانه نمود پیدا می‌كند. قبایل حتی تسلیحات سنگین دارند و دولت هنوز آنها را خلع سلاح نكرده است. با توجه به دخالت مرجعیت عراق در انتخابات، مردم خواهان جدایی دین از سیاست هستند؛ ولی هر وقت وضع به بن‌بست برسد، از مراجع می‌خواهند بخاطر جایگاهی كه دارند، به دولت فشار بیاورند. در تظاهرات اخیر نیز مردم بصره خواهان دخالت مرجعیت شدند تا از دولت بخواهد معترضان را سركوب نكند. کلا تاثیر رهبران قبایل در جنوب عراق بیش از مرجعیت دینی است و فعالان مدنی نیز توانسته‌اند تا حدودی بر مردم تاثیر بگذارند.

-برعکس نجف و کربلا که شهرهایی شیعه‌نشین هستند، درصد زیادی از مردم بصره اهل تسنن هستند. درباره ارتباط پیروان این دو مذهب در این شهر توضیح بدهید لطفا. آیا سنی‌ها هم در اعتراضات اخیر شرکت کرده اند؟

آمار دقیقی از تعداد سنی‌های بصره در دست نیست. بصره غیر از سنی‌ها، اقلیت‌هایی مثل صابئی‌های مندائی هم دارد. بله، بسیاری از مردم بصره در اعتراضات اخیر این شهر شركت داشته‌اند. نمی‌توان این اعتراضات را منحصر به دین و مذهب خاصی كرد. همه خواهان حق زندگی هستند و برای این حق قیام كردند.

-برخی، این اعتراضات را نقشه العبادی، مقتدی صدر، داعش، بعثی‌ها، عربستان سعودی و آمریکا دانسته‌اند. آیا این اتهامات را تایید می‌کنید؟

-خیر، این قیام كاملا مردمی بود. اینكه آمریکا و عربستان سعودی در اعتراضات اخیر دست داشته‌اند، ادعای حاكمان منطقه سبز است كه می‌خواستند حمایت افكارعمومی جهت سركوب اعتراضات را كسب كنند اما موفق نشدند. مردم به مراكز احزاب و گروه‌های مختلف هجوم بردند. شعبه‌های حزب وابسته به جریان صدر در این حملات مصون ماندند. به همین دلیل، زمزمه دخالت جناح صدر در این حملات شنیده شد، اما این اتهام نیز صحیح نیست.

این را بدانیم كه با هجوم به كنسولگری ایران در بصره، آتش اعتراضات مردم این شهر خاموش شد. این حملات به نفع دولت عراق تمام شد. شاید بتوان گفت اعتراضات مردم بصره به ضرر آنها و به نفع حکومت ایران به پایان رسید، زیرا در زدوبندهای سیاسی جناح وابسته به ایران و نه ایالات متحده آمریكا توانسته‌اند مناصب مهم دولتی در عراق را از آن خود كنند.