ادلب/خبرگزاری آناتولی

آمادگی نیروهای رژیم بشار اسد در سوریه برای حمله به ادلب؛ تنها منطقه تحت کنترل مخالفان سوری باعث نگرانی حدود چهار میلیون نفر از اهالی این منطقه شده است.

بیم آن می رود که نیروهای رژیم بشار اسد و حامیانش در صورت حمله به ادلب دست به قتل عام غیرنظامیان زده و از طریق این منطقه عملیات زمینی را اجرا کنند.

حمله احتمالی رژیم اسد و حامیانش به ادلب که در نزدیکی مرز ترکیه قرار دارد از منظر آغاز موج جدید مهاجرت، مورد توجه و پیگیری ترکیه و کشورهای اروپایی نیز قرار دارد.

با طرح 10 سوال می توان اهمیت ادلب در سوریه و حمله احتمالی به آن را مورد بررسی قرار داد.

1- ادلب کجاست؟

استان ادلب در شمال غرب سوریه واقع بوده و با استان حتای ترکیه 130 کیلومتر مرز مشترک دارد. در شرق این منطقه شهر حلب، در شمال شرق آن شهرستان عفرین، در جنوب استان حما و در شمال غرب آن استان لاذقیه قرار دارد.

پس از آن که مخالفان سوری ادلب را تحت کنترل گرفتند و روسیه نیز در اکتبر 2015 وارد جنگ شد، این شهر هدف حملات هوایی شدیدی قرار گرفت.

2- ادلب چند میلیون نفر جمعیت دارد؟

پس از آغاز درگیری در سوریه بیشترین میزان مهاجرت به دلیل هم مرزی با ترکیه و امنیت نسبی به استان ادلب صورت گرفت. شهر ادلب هم اکنون مأمن نزدیک به چهار میلیون غیرنظامی است.

بر اساس آمار اداره ثبت غیرنظامیان محلی ادلب، تقریبا 2 میلیون و 400 هزار نفر مردم محلی و 1.3 میلیون نفر مهاجر داخلی در این شهر به سر می برند. تقریبا یک میلیون نفر از آنان در 200 اردوگاه مستقر در مرز با ترکیه ساکن هستند.

3- آیا احتمال موج جدید مهاجرت از ادلب وجود دارد؟

حمله احتمالی به ادلب از نظر امکان مهاجرت صدها هزار نفر از این منطقه، ترکیه و اروپا را نگران می کند. اظهارات مقامات ترکیه، کشورهای اتحادیه اروپا و سازمان ملل متحد مبنی بر آن است که حمله احتمالی به ادلب خطر موج جدید مهاجرت را به همراه دارد.

همچنین استفان دوجاریک، سخنگوی سازمان ملل متحد در اظهارات دو روز گذشته خود موضوع اساسی درباره ادلب را محافظت از غیرنظامیان برشمرد و گفت: تمام طرف ها در راستای قوانین بین المللی مسئول حفظ جان غیرنظامیان هستند. امیدوارم برای جلوگیری از وقوع فاجعه انسانی بزرگتری، هر اقدامی صورت گیرد.

4- رژیم اسد در کدام مناطق در حال آمادگی است؟

رژیم اسد برای به کنترل در آوردن منطقه ادلب طی 2 ماه اخیر در شمال استان حما و حومه لاذقیه در حال انجام تدارکات نظامی است.

5- ادلب برای سوریه چه اهمیتی دارد؟

ادلب که «گره کور» جنگ داخلی سوریه محسوب می شود، از لحاظ موقعیت خود حائز اهمیت است. بزرگ راه ام5 که ترکیه، سوریه و اردن را به یک دیگر وصل می کند، از این شهر می گذرد. ادلب همچنین در همسایگی استان‌های لاذقیه، حما و حلب قرار دارد. همسایه بودن ادلب به لاذفیه، به عنوان قلعه رژیم اسد که در آن پایگاه هوایی الحمیمیم روسیه وجود دارد، به ارزش استراتژیکی آن می افزاید.

همچنین از گذرگاه مرزی باب الهوی در ادلب ماهانه حدود هزار و 500 تریلی حامل کمک‌های بشردوستانه عبور می کنند. علاوه بر این از این گذرگاه ماهانه حدود 4 هزار 500 تریلی حامل کالاهای تجاری عبور می کنند.

6- ادلب، چرا از لحاظ امنیت مرزی برای ترکیه مهم است؟

ادلب حدود 130 کیلومتر مرز مشترک با ترکیه دارد. در صورت وقوع درگیری و احتمال مواجه با موج جدیدی از مهاجرت در مرز حتای، یکی از مسائل مورد نگرانی ترکیه است. ترکیه که در حال حاضر میزبان بیش از 3.5 میلیون شهروند سوری در خاک خود است، برای حفاظت از آتش‌بس در ادلب تلاش می کند.

از سوی دیگر نیروهای مسلح ترکیه 12 نقطه نظارتی در ادلب دارند که این موضوع ادلب را به مکان مهم تبدیل کرده است. حضور تعداد زیادی گروه‌های مسلح در ادلب نیز احتمال نفوذ این گروه‌ها به ترکیه در صورت وقوع درگیری‌ها را در پی دارد.

7- ترکیه در ادلب چه کار‌ی انجام می دهد؟

ترکیه بر اساس توافق‌نامه آستانه، در اکتبر سال 2017 برای ایجاد نقاط نظارتی آتش‌بس در محدوده "مناطق کاهش تنش ادلب" به انتقال نیرو به ادلب آغاز کرد.

نظامیان ترکیه طبق این توافق‌نامه فقط در نقاط نظارتی حضور دارند.

8- ترکیه چه تاثیری بر روی راه حل دارد؟

ترکیه با توجه به داشتن بيش از 900 کیلومتر مرز مشترک با سوریه یکی از مهمترین عوامل حل بحران در این كشور است. اين مرزهاى مشترک، تاثیر ترکیه در منطقه را افزایش می دهد.

راه‌حل سوریه بدون ترکیه به عنوان حامی امنیت جان و مال غیرنظامیان و مخالفت مشروع آن کشور، باعث فاجعه در منطقه‌ می شود.

ترکیه علاوه بر ایفای نقش موثر در نابودی حضور گروه‌های تروریستی در سوریه، از امنیت و حق دموکراتیک میلیون‌ها شهروند این کشور نیز حمایت می کند.

ترکیه همچنین حامی دستیابی راه‌حل سیاسی میان مخالفان سوری و رژیم اسد است.

9 - کدام گروه ها کنترل ادلب را در دست دارند؟

نقاط مختلف ادلب در کنترل چند گروه مخالف رژیم و گروه مسلح تحریر الشام قرار دارد. در ماه می سال جاری 14 گروه مخالف حاضر در ادلب زیر چتر «جبهه وطنیه للتحریر» متحد شدند.

گروه های مخالفی مانند فیلق الشام، جیش النصر، ارتش آزاد ادلب، شهدا الاسلام، تیپ الحریه، جبهه التحریر سوریه و جیش الاحرار با نزدیک به 70 هزار نیروی خود یکی از مهمترین نیروهای مخالف علیه رژیم را تشکیل دادند. همچنین به جز مخالفین یکی از گروه هایی که در ادلب حضور دارد نیز هیئت تحریر الشام است.

بیش از 25 هزار تن از اعضای جبهه النصره که سال گذشته از سوی سازمان ملل به عنوان گروه تروریستی شناخته شد، پس از جدایی از این گروه، هیئت تحریر الشام را تشکیل دادند. گرچه برخی از اعضای تحریر الشام طی ماه های اخیر از این گروه جدا شده اند، اما این گروه هنوز هم دارای قدرت زیادی است و گذرگاه مرزی باب الهوا را نیز در اختیار دارد.

برخی از اعضای جبهه النصره نیز گروه حراس‌الدین را تشکیل داده اند. به نظر روس ها، کنترل ادلب در دست تروریست ها است، اما واقعیت میدانی چیز دیگری می‌گوید.

ادلب به دلیل اینکه آخرین استان در کنترل مخالفین است دارای اهمیت زیادی است. ترکیه در شمالغرب، حلب در شرق، حماء در جنوب و استان لاذقیه در غرب ادلب قرار دارند و به همین دلیل نیز این استان دارای اهمیت زیادی است.

10 - رویکرد بازیگران جهانی نسبت به ادلب

طی روزهای گذشته کشورهای غربی به رهبری آمریکا، فرانسه و انگلستان وارد درگیری لفظی با روسیه بر سر ادلب شده اند. این سه کشور در 21 اوت طی بیانیه مشترکی با اعلام نگرانی خود نسبت به تلاش رژیم برای اجرای عملیاتی در ادلب، اعلام کردند که در صورت استفاده از سلاح شیمیایی نسبت به این موضوع واکنش نشان خواهند داد.

جان بولتون، مشاور امنیت ملی کاخ سفید نیز گفته است که واشنگتن پاسخ "شدیدی" به استفاده احتمالی رژیم از سلاح شیمیایی یا بیولوژیک در ادلب خواهد داد. رسانه های روسیه نیز مدعی شده اند که مخالفین حاضر در ادلب و گروه های امدادی با کمک کشورهای غربی درصدد استفاده از سلاح شیمیایی برای ایجاد بهانه به منظور مداخله نظامی هستند.

سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه هفته گذشته گفت که "آمریکا به منظور حمایت از جبهه نصره و ایجاد بهانه برای تداوم اوضاع بحرانی در منطقه تلاش می کند". روسیه برای ایجاد بازدارندگی، نیروهای نظامی و ناوگان دریایی خود در شرق مدیترانه و بنادر لاذقیه و طرطوس را تقویت کرده است.

در چنین شرایط پرتنشی، نگرانی ها از وضعیت انسانی غیرنظامیان منطقه افزایش یافته است.