آنکارا/خبرگزاری آناتولی

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه سخنانی که به صورت زنده از شبکه‌های تلویزیونی ترکیه پخش شد، ضمن استقبال از حکم دیوان اداری کشور مبنی بر تغییر ایاصوفیه استانبول از موزه به مسجد گفت: "برنامه‌ریزی لازم را به سرعت انجام می‌دهیم و روز جمعه 24 ژوئیه 2020 با برگزاری نمازجمعه ایاصوفیه را برای عبادت افتتاح خواهیم کرد. تاکید می‌کنم که ایاصوفیه ویژگی خود به عنوان میراث جهانی مشترک را حفظ خواهد کرد و آن را به عنوان مسجد برای عبادت مسلمانان بازگشایی می‌کنیم".

وی افزود: "ایاصوفیه مانند مساجد دیگر کشورمان به روی تمام مسلمانان و غیرمسلمانان و گردشگران داخلی و خارجی باز خواهد شد. به دنبال تغییر کاربرد ایاصوفیه از موزه به مسجد، ورود به آن را نیز رایگان خواهیم کرد‍".

اردوغان تصریح کرد: "ایاصوفیه به‌عنوان میراث مشترک بشریت به میزبانی از همه مردم به شکل صمیمانه‌تر و منحصر به فرد خود ادامه خواهد داد. در این رابطه٬ ما هرگونه اظهارات فراتر از نگرش را به عنوان نقض استقلال خود می‌نگریم. همه را به پذیرش تصمیم جدید درباره حکم ایا صوفیه دعوت می‌کنم، چون توسط دستگاه قضایی ما صادر شده‌است".

رئيس جمهور ترکیه در این خصوص اظهار داشت: "البته ما از همه نوع نظرات در مورد این موضوع در عرصه بین المللی استقبال می‌کنیم. اما اینکه از ایاصوفیه برای چه هدفی استفاده کنیم به حاکمیت ترکیه مربوط است. در کشورمان 435 کلیسه و کنیسه در اختیار مردم قرار داد. این جلوه‌ای از رویکرد ما است که تفاوت‌ها بین مردم را به‌عنوان ثروت می‌بیینیم".

وی با بیان این‌که "حق ملت ترکیه نسبت به ایاصوفیه از اولین سازندگان این اثر در حدود 1500 سال پیش، کمتر نیست"، اضافه کرد: "برعکس حق ملت ما نسبت به آن٬ که امروزه به عنوان یکی از مهمترین آثار میراث بشری شناخته می‌شود٬ به دلیل حفظ و پاسداری‌اش بیش از دیگران است".

اردوغان با تاکید بر‌ اینکه "تصمیم تغییر ایاصوفیه از مسجد به موزه در دوره تک حزبی ترکیه، علاوه بر اهانتی به تاریخ همچنین نقض حقوق هم بود"، توضیح داد: "چون ایاصوفیه نه مال دولت و نه مال یک نهاد بود بلکه ملک یک بنیاد است. 70 سال پس از ادای مجدد اذان به زبان اصلی (عربی) ایاصوفیه به‌عنوان میراث سلطان محمد فاتح دوباره احیا ‌و به مسجد تبدیل شده است".

وی درخواست تبدیل واتیکان به موزه و بسته شدن برای عبادات٬ و اصرار بر اینکه "ایاصوفیه به عنوان موزه باقی بماند"٬ را محصول یک منطق واحد دانست و بیان کرد: جنبش ایاصوفیه نشانگر آزادی مسجدالاقصی و صدای پای مسلمانانی است که از دوره فترت خارج می‌شوند. ایاصوفیه که برای چندمین بار در طول تاریخ مجددا احیا شد، امروز بار دیگر احیا می‌شود".