استانبول/خبرگزاری آناتولی

هیات دولت ایران روز چهارشنبه گذشته به ریاست حسن روحانی، لایحه حذف چهار صفر از «ریال» و تبدیل آن به «تومان» را به تصویب رساند، اما برخی کارشناسان نسبت به اجرای این تصمیم در شرایط کنونی خوش‌بین نیستند.

به کانال فارسی خبرگزاری آناتولی  در تلگرام بپیوندید

طبق طرح پیشنهادی بانک مرکزی ایران، واحد پولی ملی جدید این کشور «تومان» نام خواهد داشت. هر تومان جدید معادل 10 هزار ریال فعلی خواهد بود.

بحث در این زمینه موضوع جدیدی نیست و از سالها پیش حتی در دوره ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد نیز مطرح بود. بانک مرکزی ایران دو سال پیش نیز از طرح خود برای حذف 4 صفر از پول ملی این کشور خبر داد.

البته برای اجرایی شدن لایحه حذف 4 صفر از پول ملی ایران، مجلس این کشور نیز باید به آن رای مثبت دهد. پس از تصویب مجلس، بانک مرکزی می تواند نسبت به اجرای آن و اعمال در اسکناس‌های جدید اقدام کند.

مجید سروش، کارشناس مسائل اقتصادی و فعال حوزه کارآفرینی، در این زمینه در مصاحبه با خبرگزاری آناتولی اظهار داشت:

«از دیدگاه اقتصاد کلاسیک، این تصمیم هیچ تاثیری در کارکرد پول ایران نخواهد داشت. حذف صفر از واحد پول و بازتعریف آن امری جدید یا ناشناخته در تاریخ سیاست‌گذاری پولی نیست.

آلمان، ترکیه، برزیل و زیمباوه و بسیاری دیگر پیش از این سیاست حذف صفر از پول ملی خود را تجربه کرده‌اند. برای نگاهی دقیق به تاثیر این اقدام بر متغیرهای اقتصادی باید نگاهی به کارکرد پول و اثر حذف صفر بر آن باشیم.

از نگاه کلاسیک پول وسیله‌ای است برای سنجش ارزش، واسطه‌ مبادله، ذخیره‌ ارزش و ابزار پرداخت‌های آتی. نیاز به توضیح نیست که حذف و اضافه‌ی صفر بر واحد پول ملی یا حتی تغییر نام آن هیچ تاثیری بر این کارکردها نخواهد داشت".

سروش در مورد نظرات موافقان و مخالفان این طرح نیز گفت:

"موافقان دلایلی همچون تسهیل محاسبه، ارزشمند شدن واحد پولی در برابر دیگر ارزها و گریز از الزام به استفاده از اعداد نجومی در حسابداری را بیان می‌کنند. مخالفان از تاثیر روانی این اقدام بر سطح عمومی قیمت‌ها نگرانند و هزینه‌های چاپ اسکناس جدید و بازتعریف محاسباتی را غیرلازم و بی فایده می‌دانند.

باید توجه داشت که تورم و تغییر در سطح عمومی قیمت‌ها متغیری کلان، مرتبط با حجم پول، انتظارات تورمی، سیاست‌های پولی و مالی و اساسا در دست سیاست‌گذار اقتصادی است و نمی‌توان این مفهوم پیچیده را ملهم از یک تغییر حسابداری ساده دانست".

وی با بیان اینکه «حذف صفر از واحد پول ملی یک کشور ابزار مناسبی برای کنترل تورم در آن کشور نیست»، همچنین تصریح کرد:

"تجربه‌ دیگران نشان می‌دهد که حذف صفر، ابزاری برای کنترل تورم و عاملی برای جهش آن نیست. تلفیق آن با دیگر سیاست‌ها می‌تواند فضای اقتصادی را به سمت کنترل تورم و واحد پولی معتبر و ورود به چرخه‌ بی‌پایان حذف صفر و سقوط مجدد ارزش پول سوق دهد".

در همین راستا، دکتر حسین راغفر، اقصاددان ایرانی نیز در سرمقاله روزنامه «آفتاب یزد» حذف چهار صفر از ریال در زمان فعلی که این کشور دارای تورم بالایی است به صلاح ندانسته و نوشته است:

"حذف 4 صفر از پول ملی ممکن است از نظر مباحث نظری تغییری در اقتصاد کشور ایجاد نکند، اما در همه جای دنیا و حتی کشورهای اروپایی که این کار را انجام دادند، باعث ایجاد تورم شده است. درحالی‌که اقتصاد این کشورها کاملا باثبات و کنترل‌شده بود.

سطح سواد عموم مردم ایران و نظام نظارتی و کنترلی آنها به هیچ‌وجه قابل مقایسه با کشورهای در حال توسعه که این اقدام را انجام دادند، نیست. ولی بازهم مشکلاتی برای آن کشورها به‌وجود آمد وتورم را به همراه داشت".

پایگاه خبری «مشرق» وابسته به جناح منقد دولت روحانی نیز در این باره طی یک گزارش تحلیلی اعلام کرده است:

"هیچ‌یک از کارشناسان اقتصادی با حذف صفر از ریال مخالف نیستند، اما هدف دولت از طرح این موضوع در شرایط کنونی سرگرم کردن مردم است. برای اخذ چنین تصمیمی و اجرای آن «زمان» بسیار مهم است.

مردم از دولت انتظارات دیگری دارند؛ معیشت آنان را ساماندهی و بازار کالاها را تنظیم کند. وضعیت بازار کالا در ایران کاملا نامناسب است. هر روز که مردم به بازار می‌روند با جهش قیمت یک نوع کالا رو به رو می‌شوند".