استانبول/ خبرگزاری آناتولی

نظامیان ارمنستان در ادامه تجاوزهای خود در سه دهه پیشین، طی دو روز گذشته نیز بار دیگر منازل مسکونی مناطق تحت اشغال خود در منطقه «ناگورنو قره‌باغ» جمهوری آذربایجان را هدف حمله قرار داده و علاوه بر آسیب‌زدن به زیرساخت‌های غیرنظامی، شماری از شهروندان این کشور را نیز کشته و زخمی کردند.

این درحالی است که برخی از رسانه‌های ایرانی و فعالان این کشور در شبکه‌های اجتماعی همانند سی سال گذشته رویکرد جانبدارانه خود در قبال تجاوز ارمنی‌ها به خاک جمهوری آذربایجان را تکرار کرده و چهار قطعنامه شفاف و قاطع شورای امنیت سازمان ملل متحد در دفاع از این کشور را نادیده گرفته‌اند.

رویکرد مذکور این دسته از ایرانی‌ها چنان با حقوق و قوانین بین‌المللی تضاد دارد که دکتر یدالله کریمی‌پور، استاد جغرافیای سیاسی در دانشگاه خوارزمی تهران در واکنش به آنها طی مطلبی در کانال تلگرام خود نوشته است:

''از هنگام اشغال برنامه‌ریزی‌شده قراباغ توسط ارمنستان تاکنون، چهار قطعنامه از سوی شورای امنیت ملل متحد در این ارتباط صادر شده است: الف- قطعنامه 823، به تاریخ 30 آوریل 1993. ب- قطعنامه 854، به تاریخ 29 ژوئیه 1993 پ-قطعنامه 879، به تاریخ 14 اکتبر 1993 ت- قطعنامه 884، به تاریخ 12 نوامبر 1993. در هر4 قطعنامه، برای نخستین بار، هر 15 عضو دائم و دوره‌ای شورای امنیت، بی‌استثنا شرکت کرده و همگی طی اجماعی کامل به حقانیت جمهوری آذربایجان بر سر مناقشه قراباغ رای داده‌اند.''

وی همچنین گفته است: ''یکی دیگر از شوربختی‌های ایرانیان آن است که در بند قبیله‌ای گرفتارند که نه تاریخ را لمس و وجدان کرده‌اند و نه جغرافیا را. چنانچه حسن روحانی، جایگاه خویش به‌عنوان رئیس‌جمهور همه ایران و همه ایرانیان را وجدان می‌کرد، دستکم برای هم‌احساسی با مردم آذربایجان که 519 سال پیش بنیانگذار ایران جدید (صفوی) بودند، روضه‌ای بر "شهید قراباغ" می‌خواند. ایران موظف است بر پایه اصل حقانیت و نیز در جهت همراهی با احساسات شهروندان ترک آذری و نیز بر پایه مبانی تاریخی، از حقانیت حاکمیت باکو بر قراباغ دفاع نماید.''

در همین راستا، دکتر سید قائم موسوی، استاد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل در گفتگو با خبرگزاری آناتولی اظهار داشت: ''ایران برای میانجی‌گری اعلام آمادگی کرده است، ولی احتمالا به ارمنستان سمپاتی داشته باشد. البته که در چالش همسایه‌ها، بهترین استراتژی، بی‌طرفی فعال است، اما رفتار آذربایجان نیز در سویه‌های رفتاری ایران مؤثر است.''

او درباره افتتاح سفارت اسرائیل در ایروان و تمایل ارمنی‌ها برای گرایش به سمت اتحادیه اروپا و تاثیر احتمالی این دو سیاست بر حمایت روسیه در حمایت از ارمنستان و در نتیجه تنها ماندن ایران در بحران قفقاز نیز گفت: ''ایران نشان داده است که خیلی بابت تنهایی نگرانی ندارد. حجم عمده سیاست‌های منطقه‌ای ایران روی نیروهای نیابتی قرار دارد. روسیه تا جای ممکن از ارمنستان حمایت می‌کند، ولی اگر این کشور چرخش داشته باشد، حتما مسکو واکنش نشان خواهد داد.''

حال نگاهی بیاندازیم به موضع‌گیری برخی از ایرانیان در این زمینه؛ فواد شمس، روزنامه‌نگار اصلاح‌طلب و کارشناس ارشد برنامه‌ریزی گردشگری در توئیتر خود از نظامیان متجاوز ارمنستان با عنوان «ارتش کلاسیک جمهوری خودمختار آرتساخ» یاد کرده و بدون اشاره به قطعنامه‌های مذکور، به روسای جمهور ترکیه و آذربایجان توهین‌های زشت و ناروا بیان داشته است.

وبسایت «عصرایران» حامی دولت روحانی نیز در گزارشی که توسط کانال «امتداد» وابسته به بزرگترین حزب اصلاح‌طلب در ایران هم بازنشر شده، بدون ذکر قوانین بین‌المللی و مصوبات سازمان ملل رادرباره بحران قره‌باغ اعلام کرده است: ''آذربایجان، منطقه قره‌باغ را بخشی از خاک خود می‌داند، اما ارمنستان این موضوع را رد می‌کند. قره‌باغ به عنوان کشور، اعلام استقلال کرده و دارای دولت است اما هیچ کشوری استقلال آن را به رسمیت نمی‌شناسد.''

کانال تلگرامی «الغالبون» وابسته به بسیج که ده‌ها هزار فالوئر دارد و به انتشار اخبار شبه‌نظامیان نیابتی ایران مانند حوثی‌ها، حشدالشعبی، فاطمیون، حزب‌الله و غیره می‌پردازد، نیز ارتش جمهوری آذربایجان را تجاوزگر دانسته و نوشته است: ''فضاحتی که امروز نیروی زمینی آذربایجان در جریان حمله به قره‌باغ به بار آورد بسیار شبیه آبروریزی سعودی‌ها در عرصه نبرد زمینی در یمن بود.''

روزنامه «اعتماد» در صفحه نخست شماره امروز طی دو گزارش تحلیلی ترکیه را عامل درگیری نظامی در قره‌باغ دانسته است. روزنامه «جوان وابسته به سپاه در صفحه نخست خود تیتر زده است: «هیزم آنکارا بر آتش جنگ ایروان-باکو». خبرگزاری «باشگاه خبرنگاران جوان» وابسته به تلویزیون رسمی ایران نیز گزارشی با «تجاوز بالگردهای ترکیه به حریم هوایی ارمنستان» منتشر کرده است.

از سوی دیگر، احسان حسین‌زاده، حقوقدان ایرانی در واکنش به این موضع رسانه‌های کشور در توئیتر خود گفته است: ''روزنامه‌نگاران محترم مراقب باشند تنفرشان از اردوغان به کتمان حقایق منجر نشود! حمایت او از آذربایجان در درگیری‌های دوجانبه، به‌هیچ وجه تجاوزگری ارمنستان را که اسناد بین‌المللی حقوقی بر آن صحه گذارده‌ است، مباح نمی‌کند.''

دکتر محمدرضا یوسفی، استاد ادبیات در دانشگاه تبریز نیز در نقد این رویکرد هموطنانش در توئیتر خود نوشته است: ''‏بیست درصد یک کشور را اشغال کرده‌اند و 30 سال وقعی به قطعنامه‌های بین‌المللی ننهاده‌اند و حال که آذربایجان‬ در پی بازپس‌گیری است، مدیای ارمنی و فارسی‬ مظلوم‌نمایی می‌کنند.''

علاوه بر موارد فوق، حجت الاسلام سید محمدعلی آل هاشم، امام جمعه تبریز و نماینده ولی‌فقیه در استان آذربایجان شرقی ایران شهادت تعدادی از نظامیان جمهوری آذربایجان در درگیری‌های اخیر با نظامیان ارمنستان را تسلیت گفته و تاکید کرده است: ''قره‌باغ جزو اراضی جمهوری آذربایجان و مسلمانان است و جداشدنی نیست.''