استانبول/خبرگزاری آنادولو

رضا حاجی‌کریم، رئیس هیئت مدیره فدراسیون صنعت آب ایران با بیان اینکه دریاچه ارومیه به بدبینانه‌ترین حالت خود نزدیک شده گفت: اکنون طوفان نمک دریاچه شروع شده، تخلیه استان‌های مجاور ارومیه در حال آغاز شدن است، طوفان نمک و افزایش درجه حرارت به خاطر انعکاس خورشید همه تبعات خشک شدن دریاچه ارومیه است که زندگی و زیست‌پذیری در منطقه را تحت‌تاثیر قرار داده و از بین می‌برد. این شروع ماجرا است.

به گزارش «ایلنا»، حاجی‌کریم درباره احیای دریاچه ارومیه اظهار داشت: زمان دولت روحانی مجموعه‌ای از مطالعات، تدابیر و اقداماتی در ستاد احیا آماده شد و از نهادهای علمی داخلی و بین‌المللی هم کمک گرفتیم شاید جامعترین مطالعات را ارائه دادیم امروز مشکل مطالعات و نداشتن راهکار نیست، مسئله این نیست که مطالعه صورت نگرفته و یا برنامه‌ها اشتباه بوده، مشکل این است که هر آنچه که در مطالعات باید انجام می‌شد را اجرا نکردیم.

وی افزود: مثلا مطالعات متمرکز بر تغییر الگوی کشت، توقف برداشت غیرمجاز از چاه‌ها و آب‌های سطحی اطراف دریاچه، رهاسازی حقابه حیات اکولوژیک دریاچه از طریق سدهای مختلف بوده که برای این موارد بعضا اقدامی نشده و یا اگر شده استمرار نداشته است، اکنون هم اگر قرار است کاری برای نجات دریاچه انجام دهیم؛ راه‌حل همان راه‌حل گذشته است، باید همان راه‌حل‌هایی که در مطالعات به آنها رسیده بودیم؛ اجرایی کنیم؛ نیاز به خلق راه‌حل جدید نداریم.

رئیس هیات مدیره فدراسیون صنعت آب ایران گفت: اگر همچنان به الگوی کشت اشتباه اطراف دریاچه ارومیه و توسعه باغداری و افزایش کشت گندم ادامه دهیم رهاسازی آب سدها هم مشکلی را حل نمی‌کند و ایجاد اشکال هم می‌کند. اما اگر ذهن‌مان را تغییر دهیم و حیات اکولوژیک دریاچه ارومیه را مقدم بر هر راهکار دیگر بدانیم و به تغییر الگو و کاهش سطح زیر کشت پایبند باشیم، توسعه گلخانه‌ای را در دستور کار قرار دهیم، کارخانجات چغندر قند را متوقف کنیم، تغییر الگوی دامداری داشته باشیم. رهاسازی آب سدها به سمت دریاچه مشکلی برای معیشت و اقتصاد منطقه ایجاد نمی‌کند و اوضاع دریاچه را سر و سامان می‌دهد.

وی تاکید کرد: سطح زیر کشت باغات سیب کاشت محصولات آب‌بر حوضه دریاچه ارومیه باید کاملا متوقف شوند و در این صورت به حیات اکولوژیک برمی‌گردد و دریاچه زنده می‌شود در غیر این صورت دریاچه به مسیر قهقرایی خود ادامه می‌دهد غیر از اینها هیچ بدیل دیگری وجود ندارد، انواع و اقسام طرح‌های محیرالعقول مبنی بر اینکه کف دریاچه را ژئوممبران کنیم و یا قسمتی از سطح دریاچه را آبدار و قسمتی را رها کنیم، راهکار نیستند. مطالعات علمی یک بار انجام شده اینها علوم نظری و تئوری هستند و اگر دیگر بار دنبال راهکار بگردیم به همین برنامه‌ها می‌رسیم. مشکل ما در اجرا است باید در انجام راهکارها اهتمام داشته و با جدیت پیگیری کنیم.

عیسی بزرگ‌زاده، سخنگوی صنعت آب ایران نیز ابراز داشت: امروز دریاچه ارومیه مانند یک بیمار اورژانسی رو به اغما است. باید سریع‌تر تمام اقدامات یاد شده اجرا شوند. ما حتما می‌توانیم از راهکارهای بین‌المللی استفاده کنیم ولی به صورت اولویت‌دار و فوری باید کارهایی که قرار بوده را انجام دهیم و برای رفع فاصله داشته‌های خودمان و مطالعات بین‌المللی از خارج از کشور هم کمک بگیریم.

بزرگ‌زاده دریاچه ارومیه را نمادی از مدیریت غلط آب و کشاورزی در ایران دانسته و گفت: با وجود صرف هزینه‌های سنگین در سال‌های گذشته، به دلیل اجرا نشدن بخش اصلی برنامه یعنی کاهش ۴۰ درصدی مصارف کشاورزی، احیای دریاچه به نتیجه نرسید. قرار بود در کنار رهاسازی آب از سدها، سطح مصرف کشاورزی کاهش یابد، اما نه تنها این اتفاق رخ نداد بلکه سطح زیرکشت افزایش هم پیدا کرد. بنابراین با روش‌های گذشته امیدی به احیای دریاچه وجود ندارد.

وی تاکید کرد: احیای دریاچه ارومیه نیازمند تصمیم‌های جدی و عملگرایانه است، نه صرفا مصاحبه و وعده. اگر ۳۱ هزار هکتار از اراضی کم‌بازده و بلندآب از چرخه کشت خارج شوند و ۲۵ هزار هکتار یونجه‌کاری جای خود را به محصولات راهبردی بدهند، می‌توان علاوه بر بهبود امنیت غذایی، حدود ۴۷۵ میلیون مترمکعب آب در حوزه دریاچه صرفه‌جویی کرد.

به گفته سخنگوی صنعت آب ایران، نجات دریاچه ارومیه با عزم جدی و پذیرش سختی‌های اجرای اصلاحات کشاورزی ممکن است، اما ادامه مسیر گذشته هرگز نتیجه‌ای در پی نخواهد داشت.