استانبول/ خلیل سلحشور/ خبرگزاری آنادولو

مقامات پاکستانی پس از اعلام ضرب‌الاجل برای خروج خارجیان بدون مدرک تا اول نوامبر، دست‌کم 60 هزار مرد، زن و کودک به افغانستان​​​​​​​ بازگشته‌اند و خانواده‌های زیادی در مناطق مختلف پاکستان از جمله کراچی بزرگترین شهر این کشور، با کامیون‌ها و اتوبوس‌ها سعی می‌کنند به سمت مرز افغانستان بروند.

بر اساس گزارش تلویزیون دولتی پاکستان، تنها روز پنجشنبه، بیش از 3 هزار افغان به کشورشان بازگشته‌اند. اسلام آباد این ضرب‌الاجل را در اوایل ماه اکتبر اعلام کرد و گفت که تخمین زده می‌شود حدود 1.7 میلیون افغان در میان خارجی‌هایی هستند که به دلیل نداشتن مدارک یا اینکه اعتبار روادیدشان به پایان رسیده خواسته می‌شود به کشور خود بازگردند. دولت پاکستان متعهد شده است که افرادی را که از این امر پیروی نمی‌کنند، دستگیر و به صورت "مرحله‌ای و منظم" اخراج خواهند کرد.

-فراخوان برای توقف اخراج

اسلام‌آباد به درخواست‌های داخلی و سازمان ملل برای عدم اخراج افغان‌هایی که به دنبال پناهندگی هستند توجهی نمی‌کند و هشدار می‌دهد که می‌تواند بسیاری از خانواده‌ها را در معرض آزار و اذیت حاکمان طالبان قرار دهد.

ایالات متحده آمریکا هم اخیرا به فراخوان‌های بین‌المللی پیوست و بر لزوم پایبندی پاکستان و سایر کشورها به تعهدات خود برای کمک به پناهجویان و مهاجران تاکید کرد.

متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده، این بیانیه را در کنفرانس خبری معمول خود در پاسخ به درخواست پاسخ به اخراج اجباری افغان‌ها از پاکستان و ایران بیان کرد و گفت: «ما قویاً همسایگان افغانستان از جمله پاکستان را تشویق می‌کنیم تا به افغان‌هایی که به دنبال حمایت بین‌المللی هستند اجازه ورود بدهند و با سازمان‌های بشردوستانه بین‌المللی مانند کمیساریای سازمان ملل و سازمان بین‌المللی مهاجرت برای ارائه کمک‌های بشردوستانه هماهنگی کنند».

در همین حال مقامات طالبان از پاکستان خواسته‌اند تا اخراج افغان‌ها را متوقف کند و آن را غیرقابل قبول خوانده‌اند. با این حال، آنها کمپ‌های ویژه‌ای را در طرف مرز افغانستان ایجاد کرده‌اند تا به خانواده‌هایی که از کشور همسایه باز می‌گردند، سرپناه، خدمات بهداشتی، غذا و کمک‌های مالی فوری ارائه دهند.

از سوی دیگر، مقامات پاکستانی تصریح کرده‌اند که سرکوب سراسری 1.4 میلیون پناهجوی افغان ثبت نام شده قانونی و نزدیک به 900 هزار نفر دیگر که دارای کارت شهروندی افغانستان هستند را هدف قرار نمی‌دهد. دولت به آژانس‌های مجری قانون دستور داده است که «افغان‌هایی را که به طور قانونی در کشور زندگی می‌کنند مورد آزار و اذیت قرار ندهند»، هرچند مقامات طالبان و پناهندگان سوء‌استفاده، بدرفتاری و اخاذی از سوی پلیس این کشور را مطرح کرده‌اند.

-افغان‌ها به دنبال امنیت فرار کردند

بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان در حالی که نیروهای بین‌المللی به رهبری ایالات متحده در اوت 2021 عقب‌نشینی کردند، ده‌ها هزار نفر به دلیل ترس از تلافی ارتباط آنها با نیروهای غربی در طول دو دهه حضور خود در افغانستان، به پاکستان فرار کنند.

آنها شامل مدافعان حقوق بشر، مقامات سابق دولت افغانستان، متخصصان، فعالان زن و روزنامه نگاران مورد حمایت ایالات متحده بودند. بسیاری از آن‌ها از آن زمان به ایالات متحده و سایر کشورهای غربی منتقل شده‌اند در حالی که هزاران نفر در انتظار رسیدگی به درخواست‌های خود برای ویزای مهاجرت ویژه ایالات متحده یا اسکان مجدد در ایالات متحده به عنوان پناهنده هستند.

مقامات طالبان اتهامات آزار و شکنجه علیه هر کسی که قصد بازگشت به افغانستان را داشته باشد را رد می‌کنند و به عفو عمومی خود برای همه افغان‌ها، از جمله کسانی که با نیروهای غربی مرتبط هستند، اشاره می‌کنند. طی روزهای اخیر گروهی متشکل از 80 نفر از مقامات سابق آمریکایی، سازمان‌های اسکان مجدد ایالات متحده و افراد دیگر از پاکستان خواستند که هزاران افغان را که در انتظار رسیدگی به درخواست‌های شان هستند، از بازداشت یا اخراج معاف کند و گفتند که در صورت بازگرداندن آنها با "خطرات قابل توجهی" روبرو خواهند شد.

در نامه سرگشاده‌ای که توسط این گروه امضا شده و به سفارت پاکستان در واشنگتن ارسال شده است، آمده: «اخراج آنها به محیطی که زندگی‌شان در معرض خطر قرار می‌گیرد مغایر با اصول بشردوستانه و توافق‌های بین‌المللی است».

گفتنی است، روابط بین دولت پاکستان و اداره طالبان در افغانستان طی دو سال گذشته تیره شده است. اسلام‌آباد مقامات طالبان را مسئول «تجدید حیات ستیزه جویان» در پاکستان می‌داند. در ماه سپتامبر، دو انفجار انتحاری جداگانه در ایالت‌‌های بلوچستان و خیبر پختونخوا، هر دو هم مرز با افغانستان، تقریبا 60 کشته برجای گذاشت. تصمیم اخراج بیش از یک میلیون افغان به عنوان پاسخی مستقیم به امتناع کابل از کمک به اسلام‌آباد برای توقف تروریسم فرامرزی تلقی می‌شود.