آنتالیا/ خبرگزاری آناتولی
عبدالله عبدالله، رئیس شورای عالی مصالحه ملی افغانستان در حاشیه اجلاس مجمع دیپلماسی آنتالیا با خبرگزاری آناتولی درباره اوضاع افغانستان پس از خروج نیروهای خارجی از این کشور و نقش ترکیه در این روند گفتوگو کرد.
ـ بهدنبال خروج نیروهای خارجی بهرهبری آمریکا از افغانستان، ترکیه مسئولیت تامین امنیت فرودگاه کابل را بر عهده گرفت. نظر شما در این رابطه چیست؟ علاوه بر این، ترکیه در این دوره حساس برای کمک به بهبود روابط بین افغانستان و پاکستان چه اقداماتی میتواند انجام دهد؟
در پی آغاز خروج نیروهای آمریکا و سایر اعضای ناتو از افغانستان، واشنگتن با دولت ترکیه در سطوح مختلف مذاکره کرده و درباره آنچه میتوان برای تامین امنیت فرودگاه انجام داد، رایزنی کردند. همچنین نقطه نظر دولت پاکستان را جویا شده و آنها هم موافقت کردند. ولی پاکستان و ترکیه به جزئیات این مسئله هنوز نپرداختهاند. بنده شخصا، بهعنوان یک شهروند افغانستان، استقرار نیروهای ترکیه در کشورمان را مهم میدانم.
ـ مذاکرات صلح را که قرار است در استانبول برگزار شود، چگونه میتوان پیش برد؟ چه انتظاراتی از ترکیه دارید؟
متاسفانه طالبان آن را نپذیرفته و برای شرکت در کنفرانس استانبول شروط غیرواقعی و غیرمنطقی مطرح کرد. این کنفرانس میتوانست فرصتی برای احیای مجدد روند صلح و مذاکرات باشد ولی بهدلیل رفتار طالبان ممکن نشده است. کشورهای مختلف جهان به این روند کمک کردند. سازمان ملل حمایت کرد. ترکیه با قطر که قبلا از مذاکرات میزبانی کرده بود، همکاری کرد. طالبان در قطر دفتر نمایندگی افتتاح کرده بود. مذاکرات، ماه سپتامبر سال گذشته در قطر آغاز شده بود. ترکیه و قطر با هم تلاش کردند ولی رفتار طالبان مذاکرات را خدشهدار کرد.
ـ شاهد افزایش حملات طالبان در افغانستان در پی آغاز روند خروج نیروهای خارجی از این کشور هستیم. دولت افغانستان در این وضعیت چه رویکردی در پیش میگیرد؟
طالبان قصد دارد از خلاء نسبی قدرت که با خروج نیروهای بینالمللی ایجاد شده است، سود ببرد. سعی دارد با این حملات به دستاورهایی دست یابد، ولی این دستاوردها موقت هستند. این مردم هستند که از این وضعیت آسیب میبینند. هر دو طرف (نیروهای دولت و طالبان) تلفات زیادی داشتند. در مناطق درگیری تلفات جانی زیادی رخ داده است.
اگر این بخشی از استراتژی آنها برای مذاکره است، به آن اجازه نمیدهیم. اگر فکر میکنند با این اقدامات میتوانند به یک راهحل نظامی دست یابند، نمیتوانند به نتیجهای برسند.امیدوارم تصمیمات و استراتژیهای خود را بازبینی کنند و به میز مذاکره برگردند. باید به جای تشدید خشونت، مذاکرات را جدی بگیرند.
ـ آیا ممکن است که روسیه، چین یا سایر قدرتهای بزرگ با استفاده از خلاء قدرت ناشی از خروج نیروهای خارجی نفوذ خود در افغانستان را افزایش دهند؟
میتوانم بگویم که کشورهای همسایه و منطقه بیشتری مثل روسیه و چین که شما مطرح کردهاید، نسبت به اوضاع افغانستان نگرانیهای خاص خود را دارند. برخی گروههای تروریستی که با طالبان همکاری نزدیک دارند، برای این کشورها تهدید محسوب میشوند.
کشورهایی هستند که از حضور نیروهای ناتو در افغانستان ناراحت بودند. ولی آنها نمیخواهند افغانستان به روزهای گذشته برگردد و کشورهای خود نیز به طالبان تبدیل شود. این را یک تهدید بالقوه برای امنیت خودشان میبینند.
ـ آیا به مذاکرات دوحه و یا سایر ابتکارات با طالبان امیدی دارید؟
قبلا بیشتر امیدوار بودم. نمیگویم که امید ما کمتر شده است، زیرا جایگزین آن (مذاکرات) خوب نیست. جایگزین برای مردم افغانستان بدتر است.
مدت زمانی که برای مذاکرات اختصاص داده شد، بهویژه توسط طالبان به صورت بهینه استفاده نشده است. نباید اتلاف وقت میکردند. این موضوع برای هر دو طرف فرصتی برای حل بسیاری از اختلافات است. حضور نیروهای ناتو در افغانستان بهانه اصلی طالبان برای جنگ بود. این شرط که برای پیشرفت در مذاکرات مطرح شده بود، چند هفته پیش تحقق یافت.
ولی متاسفانه طالبان آن را نپذیرفته و در واکنش به این تاخیر خشونت در کشور را تشدید کرد.