İSTANBUL (AA) - Yeditepe Üniversitesi Matematik Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Derya Çoksak, özellikle yapay zeka, veri bilimi, haberleşme teknolojileri ve biyoinformatik gibi geleceğin teknolojilerinde matematiğin belirleyici rol oynayacağını belirtti.

Üniversiteden yapılan açıklamada görüşlerine yer verilen Çoksak, matematiğin yalnızca sayılardan ibaret olmadığını, doğayı, teknolojiyi, insan yaratıcılığını anlamada ve geleceği inşa etmede önemli rolü olduğunu aktardı.

Çoksak, matematiğin her yaş aralığında kullanılan bir dil olduğunu vurgulayarak, 'Farkında olmadan bebeklikten itibaren matematikle yaşamaya başlarız. Bir yiyeceğin çokluğunu anlamak için sayar, adımlarımızı atarken bile geometrik bir hesap yaparız. Öğrencilerime matematiği 'karşılaştığımız sorunları tanımlayıp çözme sanatı' olarak anlatıyorum. Çünkü matematik, evreni anlamamız için bize verilmiş en güçlü araç.' değerlendirmesinde bulundu.

Bazı öğrencilerin matematiğe karşı erken yaşta ön yargı geliştirebildiğine dikkati çeken Çoksak, matematiğin çocuklara yalnızca ders olarak değil, aynı zamanda keşif alanı olarak sunulması gerektiğine değindi.

Çoksak, 'Çocukların merak etmesini, sorular sormasını sağlamalıyız. 'Bu benim ne işime yarayacak?' yerine 'Yeni bir yol keşfetmeliyim.' diyebilen gençler yetiştirmeliyiz. Matematik yalnızca sınıfta değil, hayatın her alanında karşımıza çıkıyor. Mühendislikte, teknolojide, ekonomide ve hatta sanatta bile matematik var. Öğrenciler, bu bağlantıları gerçek hayat uygulamalarıyla gördüğünde matematik anlam kazanıyor.' ifadelerini kullandı.

- 'Matematik yaratıcılığın ve eleştirel düşünmenin okulu'

Matematiği 'çözüm aracı' ve 'yaratıcılığın ve eleştirel düşünmenin okulu' olarak niteleyen Çoksak, bir problemi çözmenin tek bir yolu olmadığını, matematiğin farklı yollarla düşünmeyi öğrettiğini ve gençlerin hem hayal gücünü hem de mantıksal düşünme becerisini geliştirdiğini kaydetti.

Çoksak, 'Şehirde binlerce telefonun aynı anda baz istasyonlarına bağlandığı karmaşık bir durumu düşünün. Bu büyük karmaşayı anlamak için matematiksel modeller kurarız. Yani karmaşık bir tabloyu sadeleştirmek, aslında hem akıl yürütmeyi hem de hayal gücünü birlikte çalıştırmak anlamına gelir.' değerlendirmesini yaptı.

Geleceğin teknolojilerinde matematiğin belirleyici rol oynayacağını vurgulayan Çoksak, şöyle devam etti:

'Özellikle yapay zeka, veri bilimi, haberleşme teknolojileri ve biyoinformatik alanlarında büyük bir devrim başladı. 5G ve 6G sadece daha hızlı internet demek değil, nesnelerin interneti, akıllı şehirler, sürücüsüz araçlar ve uzaktan yapılan cerrahi operasyonların altyapısı demek. Bu sistemlerin güvenli ve verimli çalışması tamamen matematiksel modellere dayanıyor. Kısacası, geleceğin akıllı dünyasını inşa eden görünmeyen güç, matematiktir.'

Çoksak, kendi akademik çalışmalarından örnek vererek, 'Telefonların ve internetin daha hızlı ve güvenli çalışması için kullanılan ağ sistemleri üzerinde çalışıyoruz. Normalde bu ağların performansını ölçmek uzun zaman alıyor. Geliştirdiğimiz özel bir matematiksel modelle, bu süreci çok daha kısa sürede ve doğru biçimde analiz edebiliyoruz. Böylece bağlantı kalitesini artıracak sistemleri önceden öngörmek mümkün olabiliyor. Bu örnek, matematiğin sadece teoride değil, günlük hayatı yöneten görünmeyen altyapılarda nasıl rol oynadığını gösteriyor.' açıklamasında bulundu.

- Matematik laboratuvardan hayata taşınıyor

Çoksak, İnsansız Hava Aracı (İHA) projelerinde sensörlerden gelen verilerin işlenmesi, rotaların belirlenmesi ve görüntülerin analiz edilmesi gibi işlemleri gelişmiş matematiksel yöntemlerle yaptıklarını aktardı.

Bu çalışmalar sayesinde öğrencilerin, tahtadaki denklemlerin gerçek dünyada nasıl hayat bulduğunu deneyimleyebildiğini aktaran Çoksak, şunları kaydetti:

'Matematik sadece bir ders değil. Gökyüzünde uçan bir aracın, hastanede çalışan yapay zekanın ya da bir şehirdeki trafik sisteminin temeli. Matematik eğitimi ezberden uzak, uygulamalı ve disiplinler arası olmak zorunda. Artık karmaşık hesaplamaları bilgisayarlar yapıyor. Bizim görevimiz, öğrencilere doğru soruları sormayı, bir dünya problemini matematiksel dile çevirmeyi ve bunu çözmek için uygun teknolojik araçları kullanmayı öğretmek. Geleceğin sınıflarında MATLAB, Python, R gibi programlama dilleri, yapay zeka destekli öğrenme ortamları ve sanal laboratuvarlar yer alacak. Amacımız, teknolojiyi bir enstrüman gibi kullanarak karmaşık sistemleri anlayabilen ve tasarlayabilen matematiksel düşünürler yetiştirmek. Bu yaklaşım, geleceğin öğrencilerini yalnızca matematik bilen değil, veriyi yorumlayan, sistem kurabilen ve çözüm üreten bireylere dönüştürecek. Matematik korkulacak bir alan değil, evrenin düzenini, teknolojinin ilerleyişini ve insan aklının yaratıcılığını anlamanın en estetik yolu. Geleceği şekillendiren sessiz kahraman, matematiktir.'