Madagaskar'ın 128 yıl önce alınan ve biri Fransız askerleri tarafından başı kesilen Malgaş Kralı Toera'ya ait olduğu düşünülen üç kafatasını Fransa'dan teslim alması, Fransa'nın Madagaskar'daki sömürge tarihini tekrar gündeme getirdi.

AA muhabiri, Fransa'nın Madagaskar'daki varlığına ilişkin bilgileri derledi.

Fransız askeri güçleri, 1890'ların ortasında Madagaskar'a yöneldi. "Franco-Hova Savaşları" olarak anılan 1883-1895 yılları arasında gerçekleştirilen iki büyük işgal müdahalesi 1896'da adanın fiilen Fransız egemenliğine geçmesiyle sonuçlandı.

General Joseph Simon Gallieni yönetimindeki harekat sonucu 1897'de mevcut monarşi ve yerel siyasi yapı çökertilerek sömürge yönetimi resmi olarak ilan edildi.

Sakalava Kralı Toera'nın, bağımsızlığı sürdürme ve yabancı egemenliğine direnme çabaları, Kral Toera ve diğer Sakalava liderleri de dahil olmak üzere binlerce kişinin ölümüne sebep olan Ambiky katliamıyla sonuçlandı.

Kral Toera 1897'de, Fransız askerleri tarafından kafası kesilerek idam edildi. Aynı yıl Merina hanedanının son kraliçesi 3. Ranavalona sürgüne gönderildi.

Malgaş halkı, kolonyal yönetimin baskılarına karşı direniş gösterdi. Antananarivo'daki entelektüeller, ulusal kimliği savunmak için 1913'te gizli örgütler kurdu.

Birinci Dünya Savaşı'na katılan Malgaş askerler bağımsızlık düşüncesini güçlendirdi ve 1920'lerde Jean Ralaimongo gibi önde gelen isimler, Malgaş işçiler için eşit haklar ve yurttaşlık talebinde bulundu.

Bağımsızlık mücadelesi

İkinci Dünya Savaşı sonrası bağımsızlık talepleri adada daha geniş kitlelere yayıldı.

29 Mart 1947'de Malgaş milliyetçileri büyük bir ayaklanma başlattı. İsyan kısa sürede adanın üçte birine yayıldı. Ancak Fransız güçleri sert bir operasyonla isyanı bastırdı. On binlerce Malgaş hayatını kaybetti.

1956'da çıkarılan "Loi-cadre" yasasıyla Malgaşlar'a evrensel oy hakkı tanındı. Bu gelişme, siyasi hareketliliği artırdı. Malgaş toplumunun bir kesimi Fransa ile yakın ilişkileri savunurken, bağımsızlık yanlısı hareketler de güç kazandı.

Malgaşların uzun mücadelesi 1960'ta sonuç verdi ve Madagaskar bağımsızlığını ilan ederek Fransız sömürge yönetimini bitirdi.

Malgaş halkı, kolonyal dönemin acılarını unutmamak için günümüzde hafıza mücadelesini 1947 ayaklanmasını yad ederek sürdürüyor.

Fransa, sömürge döneminden kalma 3 kafatasını Madagaskar'a iade etti

Fransa, 26 Ağustos'ta kafataslarını teslim etti. 1 Eylül’de Madagaskar'a uçakla ulaştırılan kafatasları, 2 Eylül 2025’te Antananarivo’daki Ulusal Kahramanlar Mozolesi'nde törenle karşılandı.

Tören, Madagaskar Cumhurbaşkanı Andry Rajoelina'nın katılımıyla, geleneksel kıyafetler ve törenlerle dolu duygusal bir atmosferde gerçekleşti.

Fransa'nın 1896'da sömürgesi altına aldığı Madagaskar, 1960'ta bağımsızlığına kavuştu.

Fransız ordusunun sömürge döneminde işlediği katliam sırasında öldürülen 3 kişiye ait kafatasları, Paris'teki Ulusal Doğa Tarihi Müzesi'nde muhafaza ediliyordu.

Madagaskar, birinin 1897'de öldürülen Sakalava Kralı Toera'ya ait olduğu düşünülen 3 kafatasının iadesini 27 Mayıs 2022'de talep etmişti.