Genellikle bir ev ya da ofisteki kişinin, o ortamda bulunduğu süreyle ilişkili yaşadığı ve ortamdan ayrıldığında etkileri ortadan kalkan 2 günden uzun süren baş ağrısı, göz veya burunda iritasyon gibi yakınmalarla seyreden akut sağlık sorunlarını tanımlamakta kullanılıyor.

Neden olan faktörler nelerdir?

Hasta bina sendromu, kimyasal ve biyolojik kirleticiler, yetersiz havalandırma, elektromanyetik radyasyon, güneş ışığının olmadığı zayıf ve uygunsuz aydınlatma, kötü akustik, zayıf ergonomi, nem ve psikolojik faktörlerden kaynaklanabiliyor.

İç hava kalitesinin en yaygın kirleticilerinin başında uçucu organik bileşikler (VOC) geliyor. Bu bileşiklerin ana kaynaklarının yapıştırıcılar, döşemeler, halılar, fotokopi makineleri, işlenmiş ahşap ürünler, böcek ilaçlarıyla temizlik ve bakım ürünleri olduğu biliniyor.

Biyolojik kirletici maddeler arasında polen, bakteri, virüs, mantar ve küf bulunuyor.

Radon, formaldehit, asbest, toz ve kurşunlu boya gibi maddeler de kötü yerleştirilmiş hava giriş deliklerinden ve diğer açıklıklardan yaşam ortamlarına, barınma alanlarına karışabiliyor. 

Arızalı, doğal olmayan, bakımsız ısıtma, havalandırma ve iklimlendirme sistemleri iç ortam hava kirliliğini artırıyor.

Satılabilir alanı artırmak için bir binada daha fazla sayıda ofis barındıran binaların kötü tasarımı ve inşası da yetersiz havalandırmaya katkıda bulunuyor.

Belirtileri nelerdir?

Yarattığı belirti aralığı oldukça geniş; gözler, burun ve boğazda kızarıklık, mukoza zarında ve deride kuruluk hissi, zihinsel yorgunluk, sıkça solunum enfeksiyonu geçirme, öksürme, ses kısıklığı, nefes kesilmesi, kaşınma ve belirsiz aşırı duyarlılık.

Hasta bina sendromu belirtileri, doğal olmayan aydınlatma ve klimatizasyona sahip binalarda; dışa açılabilen, camlı, doğal aydınlatma ve havalandırmalı binalara göre daha yaygın gözlemleniyor.

Tanısı nasıl koyuluyor?

Mevzuatta yer alan limit değerlere, yöresine özgü kirleticilere, mevzuatta yer almayan noktalar için uluslararası ve ulusal bilimsel rehberlere, sağlıklı yapı biyolojisi ve konfor kriterleriyle sağlıklı yaşam ortamları kriterlerine uygunluk kontrolü yapılarak konuluyor.

Nasıl korunabiliriz?

Binaların hava girişlerinin yoldan ve kirlilik kaynağından uzakta olması, bina havalandırma sisteminin uygun ve filtrelerin bakımının düzenli yapılmasının sağlanması ve su sızıntılarının engellenerek binaların nem açısından sıkı takip edilmesi gerekiyor.

Ayrıca, şu unsurlara dikkat edilmeli:

- Yemek pişirirken yeterli derecede havalandırma yapılmalı.

- Dumana maruz kalmamaya dikkat edilmeli.

- Kapalı alanlarda sigara içilmemeli, yeterli havalandırma olmayan yerlerde aerosoller (bir katının veya sıvının gaz ortamı içerisinde dağılması; duman, sis ve spreyler örnek gösterilebilir.) kullanılmamalı.

- Evlerde mümkün olduğunca halı kullanılmamalı ve silinebilir alanlar artırılmalı.

- Dosya, kitap, kağıt gibi eşyalar kapalı dolaplarda muhafaza edilmeli.