Doğu Afrika ülkesi Kenya'da plastik terlikleri sahillerden ve çöplerden toplayıp sanat eserine dönüştüren Ocean Sole (Okyanus Tabanı) adlı sosyal girişim, okyanus kirliliği konusunda farkındalık uyandırırken sağladığı istihdam ve sanat eserlerinin satışından elde edilen gelirle ülke ekonomisine katkı sunuyor.
Kenya'nın başkenti Nairobi'de 1999 yılında faaliyete geçen Ocean Sole girişimi, ülkede sıklıkla kullanılan ve denizlerde ciddi kirliliğe yol açan plastik parmak arası terlikleri topluyor.
Toplanan terlikler, Ocean Sole tarafından istihdam edilen sanatçılar tarafından müze, hayvanat bahçesi ve otel lobilerini süsleyen heykellere dönüştürülüyor.
Hint Okyanusu kıyısındaki Kenya'da deniz kirliliğiyle mücadeleye katkı sunan girişim, düşük gelirli 100 kişiye sabit gelirle istihdam sağlıyor. Terlik toplama ve dönüştürme işlemlerinde çalışanlarla beraber gelir sağlanan kişi sayısı 1000'i buluyor.
Yılda bir milyon terlik ve bir tonu aşkın strafor (plastik köpük) dönüştürmeyi ve ürünleri için ağaç yerine terlik kullanarak 500’den fazla ağacı kurtarmayı hedefleyen girişim, gelirinin yüzde 10 ila 15’inden fazlasını sahil temizliğine, mesleki ve eğitim programlarına ve çevre koruma faaliyetlerine ayırırken çalışanlarına, çocuklarının eğitim masraflarını karşılamada yardımcı oluyor.
Girişim bünyesinde satış müdürü olarak görev yapan Joe Mwakiremba, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Ocean Sole'ü, "Okyanuslarımızı ve su yollarımızı temizlemenin yanı sıra çok sayıda kişiye istihdam sağlamanın gururunu yaşayan sosyal bir girişim" şeklinde tanımladı.
Kenya’da 10 yıldan fazla bir süre önce ağaç kesmenin yasaklandığını, eski ağaç oymacılarından heykel eğitimi aldıktan sonra Ocean Sole’de yeteneklerini kullanmaya devam ettiklerini anlatan Mwakiremba, "Ocean Sole, okyanuslarımızı temizleme ve birçok sanatçıya istihdam sağlama amacıyla kuruldu. Eski ağaç oymacılarının bu yeteneğini kullanıyoruz." dedi.
Artan malzemeler mülteciler için kullanılıyor
Mwakiremba, terliklerin toplanmalarından sanat eserine dönüşmelerine kadar geçen süreci şöyle anlattı:
"Toplayıcı çalışanlar, Kenya kıyılarına ve Nairobi’deki katı atık sahalarına, çöplere atılan parmak arası terlikleri biriktiriyor. Topladıklarını atölyemize getirdiklerinde, kilogram başı 30 sent (ABD para birimi) ödeme yapıyoruz. Sonrasında bir yıkama ekibi, kirli parmak arası terlikleri deterjanla yıkıyor. Yıkanan terlikler sanatçılar tarafından kullanılmak üzere kurumaları için atölyeye yerleştiriliyor. Kuruyan malzemeden büyük ve küçük olmak üzere iki tür heykel yapılıyor. Kalıp kesim makinemiz terlikleri keserek, zürafa, aslan veya fil şablonu çıkarıyor. Bu şablonlar daha sonra bir blok halinde birleştiriliyor, ardından oyularak hayvan görünümü veriliyor."
Tüm eserlerin el yapımı olması ve malzemelerin bıçak kullanılarak oyulması nedeniyle çok miktarda talaş çıktığını aktaran Mwakiremba, "Çıkan talaşları, bir öğütücüyle daha küçük parçalara ayırarak şilteler, puflar yapıyoruz ve bunları kuzey Kenya'daki mülteci programlarına bağışlıyoruz." diye konuştu.
Dönüştürülen ürünler dünyanın her yerinde satılıyor
Gerçekleştirdikleri üretimin yüzde 90’ının ihracata yönelik olduğunu; dünyanın birçok ülkesindeki hayvanat bahçelerine, akvaryumlara, müzelere ve hediyelik eşya dükkanlarına satış yaptıklarını kaydeden Mwakiremba, sözlerini şöyle tamamladı:
"Burada sürdürdüğümüz bu Kenya modelini mükemmelleştirmeyi planlıyoruz. Bu fikri, buradaki olduğu gibi parmak arası terlik sorunu yaşayan diğer ülkelerde uygulamak istiyoruz. Endonezya, Hindistan, Brezilya gibi ülkelerden çok sayıda talep aldık ve Ocean Sole olarak önümüzdeki 5 yıl içinde bu ülkelerde atölyeler açmayı hedefliyoruz."