Bilim ve teknoloji dünyasında her gün bir önceki günden daha heyecan verici gelişmeler yaşanıyor. AA muhabiri, kasım ayının önemli bazı bilimsel ve teknolojik gelişmelerini derledi.

Şempanzeler bilgilerini nesilden nesile aktarabiliyor

Zürih Üniversitesi tarafından yürütülen bir araştırmada, 240 şempanze bir süre gözlemlenerek hayvanların her birinin hangi aleti ne amaçla kullandığına ve son 15 bin yılı kapsayan genetik bağlantılarına ilişkin veriler elde edildi.

Buna göre, şempanzelerden bazılarının, termit avlayabilmek için böceklerin yuvalarına uzun ince çubuklar soktuğu ve dişlerinin arasına sıkıştırdıkları bitki saplarını olta niyetine kullandıkları tespit edildi.

Şempanzelerin, alet kullanmak gibi gelişmiş davranışlarından bazılarını kuşaklar boyunca aktarabildiğini belirleyen bilim insanları, gelişmiş alet kullanım becerisine sahip şempanzelerin, binlerce kilometre uzakta yaşıyor olsalar bile aynı DNA'yı paylaşma olasılığının, hiç alet kullanmayanlara kıyasla 3 ila 5 kat daha fazla olduğunu buldu.

Sıtmanın çözümü sivrisineklerin duyu kaybı olabilir

"Aedes aegypti" adlı sivrisineklerin yılda yaklaşık 400 milyon kişiye sarıhumma, Dang humması ve Zika virüsü bulaştırdığı biliniyor.

Bunun önüne geçilmesi için çare arayan bilim insanları, eşlerini bulmak için kanat çırpma seslerinden yararlanan sivrisineklerin duyma yetilerini kaybetmeleri halinde diğer duyuları yardımıyla çiftleşip çiftleşemeyeceklerini gözlemlemek istedi.

Bu sivrisineklerden bazılarının Geçici Reseptör Potansiyeli Va (TRPVa) protein kanallarını CRISPR-Cas9 genom düzenleme teknolojisi aracılığıyla devre dışı bırakan bilim insanları, sese duyarlı olmalarını sağlayan TRPVa proteinleri engellenen ve işitme duyusunu yitiren bu sivrisineklerin erkeklerinin çiftleşme ve üreme özelliklerini tamamen kaybettiğini gördü.

Çalışma sonucunda ulaşılan bulguların sıtma, sarıhumma ve Zika virüsü gibi hastalıkların önlenmesinde etkili olabileceği değerlendirmesinde bulunuldu.

Yarasaların uyum yeteneği

Johns Hopkins Üniversitesinden araştırmacıların yürüttüğü çalışmada, yer ve yön tespiti için işitme duyusundan yararlanan yarasaların, bu duyudan mahrum kaldıklarında ortama uyum sağlayıp sağlayamayacakları incelendi.

Yarasaları ekolokasyon yardımıyla bir platformdan diğerine uçması için eğiten araştırmacılar, aynı yarasaların beynindeki önemli bir işitme bölgesini geçici olarak devre dışı bırakarak deneyi tekrarladı.

Deney sonuçlarında, işitme kaybı yaşayan yarasaların parkuru ilk denemede oldukça hızlı ve başarılı şekilde tamamladığı gözlemlendi.

Her bir yarasanın, bu parkurdaki hatalarını hemen ve etkili şekilde telafi ettiğini belirten araştırmacılar, yarasaların ses dalgalarının sayısını ve süresini artırmak gibi yöntemlerle ortama hızla uyum sağladığını tespit etti.