Fransız sömürgeciliğinin izleri: Cezayir’in Hafıza Dosyası

1830'dan 1962'ye kadar süren Fransız sömürgesi, Cezayir halkının hafızasında silinmeyecek yaralar bıraktı. Peki bu tarihsel hesaplaşma krize dönüştü. Fransa ve Cezayir arasında “hafıza dosyası” olarak adlandırılan süreç yıllardır çözülemeyen bir mesele haline geldi.

"Hafıza Dosyası" somut bir belgeymiş gibi algılansa da aslında tek bir belgeyi değil, bir terimi ifade ediyor. Bu dosya, sömürge dönemi boyunca Cezayir'e karşı işlenen katliamlar, tarihi belgeler ve arşivler, nükleer denemeler ve direniş liderlerinin Fransa'da tutulan kalıntıları gibi pek çok konuyu kapsıyor.

Dosya kapsamında, Fransa’nın o dönemde Cezayir'den kaçırdığı tarihi belgelerin geri iadesi, yağmalanan mülklerin geri verilmesi ve o dönemde işlenen suçların tanınması gibi konular ele alınıyor.

Fransa sadece toprakları değil kimliği de sömürdü

Hafıza dosyası, Cezayir’in ulusal kimliğini yeniden inşa etme ve sömürgecilik dönemine dair haklarını geri alma mücadelesinin sembolü olarak görülüyor. 

Fransa’nın, 1830 yılında Cezayir'i işgal ederek tam 132 yıl boyunca sömürgesi altında tuttuğu dönem boyunca Cezayir halkı, baskı, şiddet ve katliamlara maruz kaldı.

1954'te başlayan ve 1962'de sona eren Cezayir Bağımsızlık Savaşı’nda, yaklaşık 1,5 milyon Cezayirli hayatını kaybetti, milyonlarca insan yerinden oldu.

Fransa, sadece Cezayir’in topraklarını ve kaynaklarını sömürmekle kalmadı, aynı zamanda Cezayir kültürünü ve kimliğini yok etme girişiminde bulundu.