آنکارا / خبرگزاری آنادولو

نقض گسترده حقوق بشر توسط رژیم بشار اسد با ارائه مدارک معتبر در گزارش منتشر شده از سوی سازمان حقوق بشر و برابری ترکیه، به ثبت رسید.

این گزارش با استناد به روایت‌ قربانیان و شواهد قوی جمع‌آوری‌شده و استفاده رژیم اسد از سلاح‌های شیمیایی، ناپدیدسازی‌های اجباری، روش‌های شکنجه، اعدام‌های فراقضایی و نقض‌های شدید حقوق بشر را مستند کرده است.

این گزارش، به مناسبت نخستین سالگرد سقوط رژیم اسد و با هدف آشکار ساختن نقض‌های صورت‌گرفته و کمک به روند عدالت‌خواهی قربانیان، منتشر شده و در روند تهیه گزارش، هیئت پژوهشی در شهر غازی‌آنتپ با مسئولان انجمن حقوق مدنی (انجمن زندانیان و مفقودان زندان صیدنایا) دیدار کرده و شهادت‌های قربانیان را درباره تجربه‌هایشان را جمع‌آوری کرده است.

همچنین در بازدیدهای میدانی از حلب، ادلب، دمشق، حمص و حماه، هیئت از زندان‌های صیدنایا و البلونه بررسی‌های لازم انجام توسط هیئت صورت گرفته است. این هیئت در کنار ثبت و بررسی تخریب گسترده شهرها، از گورهای جمعی مختلف، از جمله گور جمعی «خان عسل» که تخمین زده می‌شود حدود 16 هزار نفر در آن دفن شده‌اند، نیز بازدید کرده است.

همچنین، مصاحبه‌هایی با افراد آواره، قربانیان بمباران‌ها، بازماندگان حملات شیمیایی در غوطه شرقی و امدادگران صورت گرفته است.این گزارش که در چهار بخش اصلی تهیه شده، با استناد به گزارش‌ها و تحقیقات بین‌المللی و نیز مشاهدات و یافته‌های میدانی اعضای کمیسیون، ابعاد مختلف نقض‌ها را نشان می‌دهد. همچنین صورت‌جلسات دقیق گفت‌وگو با قربانیان این خشونت‌ها در گزارش بازتاب یافته است.

در گزارش تاکید شده که بر اساس قانون اساسی 2012 سوریه و معاهدات بین‌المللی، رژیم اسد موظف به حفاظت از جان غیرنظامیان بوده، اما به‌جای آن، خسارت‌های سنگینی به مردم وارد کرده است. از آغاز درگیری‌ها تاکنون حدود 600 هزار نفر کشته شده‌اند که نیمی از آن‌ها غیرنظامی‌اند.

بر اساس گزارش، بخش بزرگی از مرگ‌های غیرنظامیان بین سال‌های 2011 تا 2024 به صورت کشتارهای جمعی رخ داده و طبق شهادت‌ها، رژیم سیاست «بی‌انسان‌سازی» و تخلیه کامل مناطق تحت کنترل مخالفان را دنبال کرده است. یافته‌های میدانی نشان می‌دهد که رژیم اسد به دفعات از بشکه‌های انفجاری، بمب‌های خوشه‌ای و نیز سلاح‌های شیمیایی علیه غیرنظامیان استفاده کرده است.

حمله شیمیایی خان شیخون و غوطه شرقی، تخریب گسترده شهرها و آوارگی میلیون‌ها نفر به عنوان نمونه‌های برجسته این نقض‌ها ذکر شده‌اند. در گزارش تاکید شده که بر اساس برخی شهادت‌ها، رژیم برای محو آثار استفاده از سلاح‌های شیمیایی، روی همان مناطق بشکه‌های انفجاری می‌انداخته است.

یکی از بخش‌های مهم گزارش، شهادت‌های بازماندگان شکنجه در زندان صیدنایا است.م.ا که هنگام بازداشت هنوز به سن قانونی نرسیده بود و 24 سال در زندان مانده، گفته است از 43 نفری که همراه او بازداشت شدند، 36 نفر اعدام شده‌اند. در گزارش به انواع شکنجه‌های گسترده، از جمله آویزان کردن از مچ‌ها، ضرب‌وشتم با بستن دست و پا، کشیدن افراد داخل تایر، صندلی شکنجه، شکنجه مقعدی و شوک الکتریکی اشاره شده است.

گزارش همچنین تاکید می‌کند رژیم اسد یکی از ناقضان جدی حقوق بشر در خاورمیانه بوده و بین سال‌های 2011 تا 2024 برای سرکوب مخالفان به صورت گسترده و نظام‌مند مرتکب جنایت شده است. بسیاری از این اعمال مصداق جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت است. در گزارش تصریح شده که عاملان این جنایات باید از طریق سازوکارهای ملی و بین‌المللی مورد محاکمه قرار گیرند.