آنکارا/ خبرگزاری آنادولو

ایلان ماسک، میلیاردر آمریکایی پس از جدال با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور این کشور با برگزاری نظرسنجی در پلتفرم اجتماعی شرکت آمریکایی «ایکس» درباره اینکه «آیا باید یک حزب سوم تشکیل شود؟» و دریافت میلیون‌ها پاسخ مثبت، بحث‌های مربوط به آینده و گذشته احزاب سوم در سیاست آمریکا را دوباره داغ کرد.

ایالات متحده بیش از دو قرن است که عمدتاً با سیستم دو حزبی اداره می‌شود. از میانه قرن نوزدهم، دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان با تغییر اولویت‌ها و حمایت پایه‌های مردمی، قدرت اصلی سیاست آمریکا را در اختیار داشته‌اند.

علت موفقیت این دو حزب، ساختارهای سازمانی قوی، شبکه‌های کمپین گسترده در سراسر این کشور، دسترسی به منابع مالی و مزایای ناشی از سیستم انتخاباتی است.

با وجود ظهور گهگاه احزاب سوم، سیستم «برنده همه را می‌برد» و قوانین انتخاباتی ایالتی، امکان تبدیل این احزاب به قدرت پایدار را محدود کرده است. با این حال، احزاب سوم گاهی در مقاطع حساس، می‌توانند افکار عمومی را تغییر دهند و سیاست‌های احزاب اصلی را تحت تأثیر قرار دهند.

تاریخچه کوتاه احزاب سوم

در تاریخ سیاسی آمریکا، احزاب غیر از دو حزب اصلی گاهی درصد بالایی از آرا را کسب کرده و تعادل‌ها را تغییر داده‌اند، اما نادر است که بتوانند ریاست جمهوری را به دست آورند. برای نمونه:

حزب پیشرو به رهبری تئودور روزولت در ۱۹۱۲، ۲۷ درصد آرا و ۸۸ رأی کالج انتخاباتی گرفت، اما برنده نشد و باعث پیروزی دموکرات وودرو ویلسون شد.

جرج والاس در ۱۹۶۸ با حزب مستقل آمریکا، ۵ ایالت جنوبی را برد و ۴۶ رأی کالج انتخاباتی کسب کرد.

راس پروت در ۱۹۹۲، ۱۸.۹ درصد آرا را به دست آورد اما هیچ ایالتی را به طور کامل نبرد و رأی کالج انتخاباتی کسب نکرد.

چرا احزاب سوم نمی‌توانند پیروز شوند؟

اصل «قانون دوورژر» در علوم سیاسی می‌گوید که در حوزه‌های تک‌عضوی و سیستم «بیشترین رأی برنده است»، گرایش به تجمع در دو بلوک اصلی ایجاد می‌شود.

سیستم انتخابات در آمریکا، از مجلس نمایندگان تا کالج انتخاباتی، احزاب سوم را در موقعیت نامطلوب قرار می‌دهد. علاوه بر این، هزینه‌های بالای دسترسی به رأی‌دهندگان، چالش‌های قانونی و محدودیت در حضور در مناظره‌های ملی، مانع بزرگی برای احزاب سوم است.

با این حال، احزاب سوم چگونه اثرگذار بوده‌اند؟

احزاب سوم، حتی بدون دستیابی به قدرت مستقیم، می‌توانند سیاست‌های احزاب اصلی را شکل دهند. مثلاً پروت در دهه ۱۹۹۰ بحث کسری بودجه و تجارت آزاد را به صدر جدول آورد. در سطح ایالت، موفقیت بیشتری ممکن است؛ جسی ونتورا در مینه‌سوتا (۱۹۹۸) با حزب اصلاح توانست فرمانداری را به دست آورد.

آیا حزب «آمریکا» ماسک موفق خواهد شد؟

ماسک، به رغم شهرت و منابع مالی، نمی‌تواند رئیس‌جمهور شود زیرا متولد آمریکا نیست و تابعیت طبیعی ندارد. با این حال، می‌تواند به عنوان بنیان‌گذار، حامی مالی یا «پادشاه‌ساز» نقش ایفا کند. کارشناسان معتقدند که حتی با محبوبیت ماسک، سیستم دو حزبی و ساختارهای نهادی آمریکا، زمینه موفقیت مستقیم یک حزب سوم را فراهم نمی‌کند.

در نهایت، کارشناسان می‌گویند بهترین تأثیر حزب سوم، تقسیم آرا در مواقعی است که هیچ نامزد غالبی وجود ندارد و در برخی موارد، نفوذ داخلی در یکی از دو حزب اصلی، راه مؤثرتری برای تغییر سیاست‌هاست.