استانبول/ شاهین دمیر/ خبرگزاری آنادولو

با دستورالعمل جدید ریاست‌جمهوری ترکیه که از ۱۰ اکتبر ۲۰۲۵ اجرایی شده است، روند اشتغال اتباع خارجی تُرک‌تبار در نهادهای دولتی و خصوصی این کشور تسهیل شد. این اقدام در ادامه سیاست‌های ترکیه برای تقویت ارتباط با جوامع تُرک‌تبار در سراسر جهان و گسترش همکاری‌های فرهنگی و اقتصادی میان کشورهای تُرک اتخاذ شده است.

قانون مربوط به اشتغال اتباع تُرک‌تبار خارجی نخستین بار در سال ۱۹۸۱ تصویب شد و به افرادی که اصالت تُرکی خود را با اسناد معتبر اثبات می‌کردند، اجازه فعالیت حرفه‌ای و هنری در ترکیه می‌داد. این قانون شامل شهروندان کشورهای تُرک عضو «سازمان کشورهای تُرک» و همچنین تُرک‌تباران ساکن مناطق بالکان و سایر کشورهایی است که قادر به ارائه مدارک معتبر برای احراز تبار خود باشند.

بر اساس دستورالعمل جدید ۲۰۲۵، فرآیند تشخیص تُرک‌تبار بودن شفاف‌تر و کوتاه‌تر شده و ریاست‌جمهوری ترکیه مرجع نهایی در تأیید این هویت به شمار می‌رود. متقاضیان تنها کافی است مدارک هویتی و مستندات اثبات تُرک‌تبار بودن خود را ارائه کنند تا مجوز اشتغال آنان در نهادهای مختلف صادر شود.

دکتر بنیامین اسن، استاد روابط بین‌الملل دانشگاه توپقاپی استانبول، در گفت‌وگو با خبرگزاری آنادولو در این باره گفت: «در آخرین تغییر آیین‌نامه، اتباع خارجی تُرک‌تبار باید نشان دهند که از نظر قومی و فرهنگی با اکثریت مردم کشور محل تابعیت خود تفاوت دارند و مدارک لازم برای اثبات تُرک‌تبار بودن را در ترکیه ارائه کنند.»

به گفته‌ی وی، بر اساس آیین‌نامه جدید، تعیین افراد واجد شرایط برای اشتغال به عنوان اتباع تُرک‌تبار با تصمیم ریاست‌جمهوری انجام خواهد شد و وزارت کشور ترکیه نیز موظف است برای آنان مجوز اقامت صادر کند. در برخی مشاغل تخصصی نیز ارائه مدارک صلاحیت حرفه‌ای از مراجع رسمی ترکیه الزامی است.

این اصلاحات در حالی صورت می‌گیرد که طی سال‌های اخیر ترکیه تلاش کرده است ارتباطات خود با جوامع تُرک‌تبار خارج از مرزهایش را تقویت کند.

کارشناسان معتقدند که با اجرای این دستورالعمل جدید، مسیر قانونی اشتغال برای اتباع تُرک‌تبار شفاف‌تر و آسان‌تر شده و فرصت‌های شغلی گسترده‌تری در ترکیه برای آنان فراهم خواهد شد.

- دستورالعمل جدید قانون «اشتغال آزاد اتباع خارجی تُرک‌تبار در ترکیه

قانون مربوط به تسهیل اشتغال اتباع خارجی تُرک‌تبار در موسسات خصوصی و دولتی ترکیه با امضای رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور کشور 10 اکتبر 2025 در روزنامه رسمی منتشر شد.

به موجب دستورالعمل جدید و در چارچوب ماده هشتم قانون شماره 2527، آیین‌نامه مربوط به اجرای قانون «اشتغال آزاد اتباع خارجی تُرک‌تبار در ترکیه و امکان اشتغال آنها در نهادها و مؤسسات دولتی یا خصوصی» به اجرا درآمده است.

دستورالعمل جدید، اشتغال افراد ترک‌تبارِ دارای تابعیت خارجی در ترکیه را تسهیل خواهد کرد و ترک‌تباران خارجی می‌توانند به حرفه‌ها و مشاغل مختلف بپردازند و در نهادها، سازمان‌ها و محل‌های کار دولتی یا خصوصی مشغول فعالیت شوند.

در بخشی از دستورالعمل اجرایی منتشر شده درباره تعیین ترک‌تبار بودن اتباع خارجی آمده است: رئیس جمهور بر اساس قانون شماره 2527 مورخ 25 سپتامبر 1981 با عنوان «قانون مربوط به امکان اشتغال آزاد اتباع خارجی ترک‌تبار در ترکیه و اشتغال آنها در نهادها و مؤسسات دولتی یا خصوصی» و همچنین طبق این آیین‌نامه، مرجع شناسایی و تعیین جوامع یا گروه‌ها به عنوان «ترک‌تبار» است.