تهران/خبرگزاری آناتولی

نزهت امیری، اولین زن رهبر ارکستر در ایران است که همراه با ارکستر ملی این کشور پنجشنبه گذشته به روی صحنه رفت. آن هم در شرایطی که هنوز تکخوانی زن در ایران ممنوع بوده و محدودیت های زیادی برای موسیقی و برگزاری کنسرت در این کشور وجود دارد.

با این حال، نزهت امیری در 58 سالگی توانسته است به عنوان رهبر ارکستر ملی ایران روی صحنه برود. این هنرمند ایرانی درباره تبعیض هایی که بین زن و مرد به ویژه در هنر وجود دارد به خبرنگار "آناتولی" می گوید: تبعیض انواع مختلفی دارد جنسیتی و طبقاتی، هر چقدر جوامع به این مسائل به صورت بنیادی فکر نکرده باشند، تنوع تبعیض ها و فشارها را بیشتر می بینند. اما برای من، زن بودنم هیچ وقت باعث نشده کناری بایستم.»

او درباره تلاش مضاعفی که به عنوان زن باید در اجتماع داشته باشد، می افزاید: «زن بودنم دلیلی شده پرچمم را افراشته نگه دارم. چون باعث شده به این فکر کنم با این سختی ها و فشارها باید برابری خودم را ثابت کنم. در یک شرایط برابر کسی که با دست خالی به مرتبه ای رسیده خیلی با کسی که با امکانات به همان مرتبه رسیده است، فرق دارد. اصولا مردم برای آدم های زحمت کش احترام خاصی قائل هستند.»

امیری که برای اولین بار در سال 2005 به عنوان رهبر ارکستر، نوازندگان را گرد هم آورده و روی صحنه می رود، درباره اولین تجربه اش می گوید: «وقتی من آن سال و شاید 20 سال دیرتر از چیزی که فکر می کردم، روی صحنه رفتم، گفتم خب من به رهبری ارکستر رسیدم و آموزشگاه را تعطیل می کنم و به این کار می پردازم. اما هماهنگی کارها اینقدر زیاد بود، و وقتی تنهایی دنبال همه اینها رفتم دیگر نتوانستم کنسرت برگزار کنم. بعد از 10 سال که دوباره دنبال کارها رفتم و بعد از آن دوباره تلاش کردم. سماجت کردم به اینجا رسیدم. اما جوانان ما صبوری ندارند و اینقدر تلاش نمی کنند.»

رهبر ارکستر ملی ایران سختی کار و موانع را آنقدر زیاد می داند که باعث شده سال ها بین هر کنسرت فاصله باشد. او درباره انتخابش به عنوان رهبر ارکستر ملی ایران نیز توضیح می دهد: «من را به صورت تصادفی شناختند. منشی یکی از مسئولین من را سر تمرین یک کنسرت دیده بود و به روسایش گفته بود بیایید ببینید یک زن رهبری کنسرت می کند. ارکستر سمفونیک تهران و ملی من را نمی شناختند. در همه عرصه ها مطمئنم زنانی هستند که کار می کنند اما کسی آنها را نمی شناسد. رسانه ملی درباره ما سکوت مطلق کرده است.»

قوانین ایران محدود کننده است

اولین رهبر ارکستر زن ایران با اشاره به اینکه در جوامع ما، زن ها مجبور هستند بیشتر تلاش کنند، می گوید:« مساله قوانین محدود کننده ماست. زن وظایف زیادی دارد، مادری و همسری در کنار فعالیت اجتماعی. زن در کشور ما نگران این است که قانون اجازه نمی دهد به همه علایقش برسد. اگر مادر شد باید به فرزندش برسد و قانونی وجود ندارد تا مادر هم همگام با پدر به زندگی اجتماعی خود ادامه دهد. قوانین یک زمانی به وجود می آیند با آرای مردم، اما به مرور باید به روز شوند. اگر کسانی هستند که عقب مانده تر از زمان هستند باید کنار گذاشته شوند. نباید نسل بشر فدای اقلیتی شوند که غلط فکر می کنند.»

امیری معتقد است با شرایطی که ایران پیش می رود به ویژه در حوزه هنر، در سال های آینده حرفی برای گفتن در دنیا نخواهد داشت. او در این باره می افزاید: « باید آینده را دید. ما چند سال دیگر حرفی برای گفتن در دنیا نداریم. آنقدر خودمان را محدود کرده ایم، همه عرصه ها را برای خودمان تنگ کرده ایم. شما ببینید زنان ما که مدال ورزشی می گیرند، ورای یک انسان معمولی تلاش می کنند تا به نتیجه برسند، تا بتواند یک کار معمولی انجام دهد. انصاف نیست به اندازه هزار زحمت بکشید اما به اندازه صد نتیجه بگیرید.»

رهبر ارکستر ملی ایران با اشاره به ممنوعیت آواز خواندن زن در این کشور می گوید: «دنیا قرن هاست صدای زن را می شنود، هیچ اشکالی هم به وجود نیامده است. اما ما تصور می کنیم که اشکال به وجود می آید و با همین تصورمان قوانین محدود کننده برای آن ایجاد می کنیم و اگر کسی تخطی کرد با آن مقابله می شود.»

او تاثیر قوانین را نه تنها بر روی زنان هنرمند بلکه در همه عرصه های فرهنگ می داند و توضیح می دهد: «30 سال است در این مملکت سالن کنسرت خوب ساخته نشده است. در تلویزیون ایران نمی توان از موسیقی حرف زد و ساز را نمایش داد، اولین اولویت بشر تامین غذایش بوده اما مردم ما هم هنوز اولین اولویت شان سر کردن شکم است. مردم را از هنرمند دور نگه داشته اند. نمی توانند دو وعده غذا به فرزندشان بدهند پس چگونه هزینه کلاس موسیقی بدهد. فرهنگ از سبد خانوار حذف شده است. مقصر مردم و هنرمندان نیستند، مقصر کسانی هستند که این شرایط را برای جامعه به وجود آوردند.»

قوانین باید به روز شود

امیری می گوید: قوانین محدود کننده همچون سدی عمل می کند که انرژی مخرب پشت آن تجمع می کند و ویرانی به بار می آورد. امیدوارم پیش از اینکه دیر شود به این مسائل فکر کنند. وقتی با مسالمت قوانینی را کنار نمی گذاریم مثل سد می شود. سد وقتی خراب شود ویرانی به بار می آورد. در حالی که قبل از تخریب فشار آب را نرمال کنیم، سد برای همیشه می ماند و می تواند مفید باشد.

او با اشاره به تصمیم دولت در حوزه اقتصاد و کنترل نرخ ارز می افزاید: « جالب است که در کشور ما مسئولین برای ارز یک تصمیمی می گیرند و بعد که می بینند تصمیم شان اشتباه بود آن را عوض می کنند اما درباره قوانین زنان هیچ تغییری نمی بینیم. قاطعانه بر سر قوانین ایستاده اند. اما قطعا تغییر قوانین درباره زنان مهم تر از تصمیمات اقتصادی است.»