استانبول/‌ شاهین دمیر/ خبرگزاری آناتولی

به دنبال اعلام نخستین فراخوان طرح پژوهشی مشترک ترکیه و ایران در چارچوب برنامه «TUBITAK-MSRT Joint Call 2020» توسط سازمان پژوهش و فناوری ترکیه (توبیتاک) و مرکز همکاری‌های علمی و بین‌المللی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران «وزارت عتف» بیش از 164 طرح توسط محققان دو کشور ارسال شد که به گفته مسئولین ذی‌ربط این شمار مصداق استقبال پرشور از این فرخوان بوده و لزوم بر ادامه آن در آینده را نشان می‌دهد.

پروفسور حسن ماندال، رئیس توبیتاک در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار آناتولی در رابطه با نحوه استقبال و آینده این فراخوان که جولای 2019 به طور همزمان در دو کشور اعلام شد، گفت: با استقبال بالای پژوهشگران ترک و ایرانی مواجه شدیم. در پایان مهلت آن از بین تمامی مراجعات، 134 پروژه با رعایت ضوابط ارسال شده بودند. بدین ترتیب یکی از بالاترین میزان مراجعه‌کننده به پروژه‌های مشترک توبیتاک رقم خورد.

وی ادامه داد: محققان ترکیه‌ و ایران 22 طرح مشترک را با توافق سازمان پژوهش و فناوری ترکیه (توبیتاک) و مرکز همکاری‌های علمی و بین‌المللی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران انجام خواهند داد.

ماندال در خصوص نحوه انتخاب و روند بازرسی این طرح‌ها گفت: پژوهشگران پروژه‌های منتخب مورد حمایت پژوهشی توبیتاک قرار خواهند گرفت. در این پروسه هزینه‌های تجهیزات لازم، مخارج جانبی، استخدام نیرو، معرفی، سفر و کارآموز‌ها تامین خواهد شد. همچنین به تمامی پروژه‌های مذکور در پروسه مذکور 100 هزار لیر ترک به عنوان حمایت پژوهشی تعلق خواهد گرفت. مرکز همکاری‌های بین‌المللی وزارت عتف نیز برای پژوهشگران این کشور در طول اتمام پروژه 400 میلیون ریال (40 میلیون تومان) حمایت مالی ارایه خواهد کرد.

رئیس توبیتاک در این زمینه ادامه داد: پروژه‌ها با توجه به 5 معیار مشترک اصلی شامل سطح کیفیت علمی و فناوری، نحوه اجرا و مدیریت، اهمیت همکاری بین‌المللی و جامعیت پروژه توسط دو سازمان مورد ارزیابی قرار گرفتند. داوری برای انتخاب هر پروژه توسط کارشناسان مستقل مورد تایید توبیتاک در دانشگاه‌های مختلف ترکیه انجام می‌گیرد. پس از ارزیابی‌های علمی پروژه‌های منتخب با مخاطبان ایرانی بررسی شده و طرح‌هایی که بالاترین امتیاز را گرفتند، مورد حمایت قرار می‌گیرند. در نهادهای دو کشور با مجریان طرح برای آغاز پروسه تحقق آن قرارداد می‌بندند.

ماندال در رابطه با موضوع طرح‌های برگزیده شده گفت: هم اکنون 22 پروژه مشترک در زمینه‌های انرژی، فناوری اطلاعات و ارتباطات، مهندسی مواد و علوم شناختی مورد تایید سازمان‌های دو کشور قرار گرفته است.

- ادامه فراخوان‌های همکاری دو کشور در سال‌های آینده

وی با بیان این که این نخستین همکاری توبیتاک با سازمان‌های ایرانی است، گفت: توافق همکاری نخست در 19 اکتبر 2017 بین توبیتاک و مرکز همکاری‌های بین‌المللی منعقد شد.
ماندال از تمایل نهادهای دو کشور برای ادامه همکاری‌های مشترک در سال‌های آینده خبر داد و گفت: رایزنی‌های دفتر همکاری‌های بین‌المللی توبیتاک با همتاهای ایرانی‌اش برای ایجاد یک فراخوان جدید در سال جاری ادامه‌ دارد.

- همکاری محققان ترک و ایرانی مایه خوشحالی است

رئیس توبیتاک با تاکید بر اهمیت همکاری محققین دو کشور گفت: شرایط کنونی از لحاظ ایجاد همکاری علمی محققان ترک و ایرانی و توسعه این همکاری‌ها با حمایت مشترک توبیتاک و مرکز همکاری‌های علمی و بین‌المللی ایران بسیار اهمیت داشته و مایه خوشحالی‌ است.

وی ادامه داد: با توجه به این که هیچ کشوری از توانایی کافی برای مقابله با تغییرات اقلیمی، آفات طبیعی، امراض و بهره‌وری انرژی در سطح جهانی برخوردار نبوده و به همین دلیل همکاری‌های بین‌المللی در حوزه‌های علمی، فناوری و نوآوری اجتناب ناپذیر است.

ماندال با بیان این که همکاری‌های علمی به تقویت و گسترش روابط دو کشور کمک خواهد کرد، گفت: هدف از این طرح حمایت از تلاش‌های مشترک پژوهشگران ترک و ایرانی در مسیر انجام پژوهش و توسعه و تحقق پرو‌ژه های مبتکرانه در عرصه علم و فناوری است.

- پروژه‌های مشترک توبیتاک در سال 2019 به حدود 1400 پروژه رسید

رئیس توبیتاک در رابطه با همکاری‌های مشترک این سازمان با نهادها و سازمان‌های بین المللی در سال 2019 گفت: در سال 2019 در مجموع 27 فراخوان برای همکاری‌های مشترک اعلام شده است که از بین آن ها با 9 کشور از جمله ایران برای نخستین بار همکاری مشترک به عمل خواهد آمد. در پلتفرم‌های چند جانبه هم 15 فراخوان مشترک اعلام شد. میزان همکاری‌های مشترک توبیتاک در سال 2019 نسبت به سال 2018 با 70 درصد افزایش به حدود 1400 پروژه رسیده است.

ماندال بیان کرد:‌ سازمان توبیتاک مطابق با سیاست‌های خارجه کشورمان به همکاری با کشورهای جهان ادامه می دهد، در این راستا هم‌اکنون با 83 سازمان از 59 کشور در جهت تحقق پروژه‌های توسعه و پژوهش، فعالیت‌های علمی، تبادل کارشناسان و محققان توافق همکاری دوجانبه دارد. همچنین طی توافق‌های چند جانبه سازمان توبیتاک با نهاد‌های بین‌المللی مختلف، همکاری‌های مشترک بین محققین ترک و خارجی از بیش‌از 100 کشور در جریان است.

وی ادامه داد: سازمان همچنین از طریق پرداخت سهم مشارکت در نهادهای بین‌المللی مختلف مانند موزه‌های علمی که در زمینه‌های زیست‌شناسی مولکولی و ژنتیکی، آب و محیط زیست فعالیت‌های علمی و فناوری انجام می‌دهند عضویت داشته و در پروژه‌های مشترک آن‌ها شرکت می کند.

رئیس توبیتاک در پایان اظهار کرد:‌ در چارچوب این عضویت‌ها، زمینه حضور دانشمندان ترکیه در پروژه‌های بین‌المللی، پی‌گیری نوآوری‌های جدید با استفاده از بورس‌های سازمانی، تبادل اطلاعات با محققین کشورهای مختلف و حضور در نشست‌ شوراهای علمی بین‌المللی برای معرفی بیشتر کشورمان در عرصه جهانی فراهم شده است.