استانبول/ شریف شریف‌اوغلو/ خبرگزاری آناتولی

وزارت امور خارجه جمهوری آذربایجان با صدور اطلاعیه ای از سفر المار محمدیاراف، وزیر خارجه این کشور به تهران و دیدارش با محمدجواد ظریف، همتای ایرانی اش و رایزنی درباره مناقشه «قره‌باغ» خبر داد.

در این اطلاعیه آمده است: در دیدار مذکور دو طرف درباره مسائل متعدد از جمله دستور کار روابط دوجانبه شامل توسعه روابط در زمینه‌های گردشگری و فرهنگی، همکاری در منطقه و سازمان‌های بین‌المللی و افزایش همکاری در چارچوب یونسکو گفتگو کردند.

در بخش دیگر این اطلاعیه گفته شده که محمدیاراف و ظریف درباره نشست آتی سران کشورهای عضو جنبش عدم تعهد به میزبانی باکو و برگزاری نشست وزرای خارجه این سازمان پیش از نشست سران تبادل نظر کردند.

در اطلاعیه مذکور همچنین آمده است که وزیر امور خارجه آذربایجان ضمن تاکید بر لزوم حفظ امنیت و صلح در منطقه بر اهمیت حل هرچه سریع‌تر مناقشه قره باغ میان آذربایجان و ارمنستان، همتای ایرانی خود را در جریان آخرین گفت‌وگوها در این زمینه قرار داد.

همچنین در این رایزنی‌ها، اهمیت حل‌ و فصل این مناقشه برای دستیابی به صلح، امنیت، توسعه پایدار و رفاه در منطقه مورد تاکید قرار گرفت.

وزیر امور خارجه ایران نیز در این دیدار تاکید کرد که تهران امنیت و توسعه آذربایجان را همچون امنیت و توسعه خود می‌داند و خواهان حل‌ و فصل مناقشه قره باغ از طریق مذاکرات صلح‌آمیز بر اساس تمامیت ارضی و احترام به مرزها است.

لازم به ذکر است سفر رسمی نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان به ایران آن هم یک روز پس از بیست و هفتمین سالگرد نسل کشی مردم خوجالی و همچنین حضور پرحاشیه پاشینیان در باشگاه ورزشی آرارات تهران و نصب بنری با عنوان "قره باغ، ارمنستان است"، به برخی انتقادات و اعتراضها در میان ترک‌های ایران منجر شد.

هادی بهادری، نماینده مردم ارومیه در مجلس ایران در همین راستا گفت: "ایروان باید به تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان احترام بگذارد. براساس اصول کشور باید از مسلمانان مظلوم قره‌باغ دفاع کنیم. نباید به کسانی که مساجد مسلمانان در قره باغ را به اسطبل تبدیل کرده بودند اجازه چنین رفتاری آن هم در داخل ایران داده می شد".

طرفداران تیم فوتبال تراکتورسازی تبریز نیز در مسابقه این تیم با سپاهان اصفهان با سر دادن شعار «قره‌باغ متعلق به ماست و متعلق به ما خواهد ماند» اعتراض خود را نسبت به حواشی پیش آمده در مراسم سخنرانی نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان در باشگاه آرارات تهران نشان دادند.

گفتنی است مناقشه میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر منطقه قره باغ کوهستانی در سال 1988 آغاز و در سال 1991 به درگیری نظامی تبدیل شد. در نتیجه این مناقشه منطقه قره باغ کوهستانی جمهوری آذربایجان و هفت شهرستان همجوار آن تحت اشغال نیروهای ارمنستان درآمد.

در ماه می سال 1994 میان طرفین مناقشه رژیم آتش بس برقرار شد، ولی میانجیگری بین المللی گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا به ریاست مشترک روسیه، فرانسه و آمریکا برای حل مسالمت آمیز این مناقشه تاکنون نتیجه ای نداشته است. سازمان ملل متحد و کشورهای عضو آن قره‌باغ کوهستانی را جزئی جمهوری آذربایجان می‌دانند اما دولت ارمنستان تاکنون نسبت به چندین قطعنامه شورای امنیت مبنی بر لزوم ترک اراضی اشغال شده آذربایجان بی تفاوت بوده است.

- قتل‌عام خوجالی

پس از اشغال شهر خوجالی طی جنگ قره‌باغ، نسل کشی غیرنظامیان آذربایجانی در این شهر توسط ارتش ارمنستان به همراهی یگان 366 ارتش روسیه در 25 و 26 فوریه سال 1992 اتفاق افتاد. بر اساس آمارهای بین المللی از جمله آمار دیده‌بان حقوق بشر در این قتل عام 613 نفر از غیرنظامیان از جمله 63 کودک وحشیانه به قتل رسیدند. البته سازمان دیده‌بان حقوق بشر معتقد است که این آمار ممکن است تا 1000 کشته نیز باشد.

پنجاه و سه نفر به صورت بیرحمانه (سوزاندن، چهار میخ کردن، با بریدن سر یا کندن پوست آن و سایر قسمت‌های بدن، از حدقه خارج کردن چشم یا بریدن بخش‌هایی از بدن) کشته شده‌اند. همچنین هشت خانواده به طور کامل نابود شده، 25 کودک، هر دو والدین و 130 کودک نیز یکی از والدین خود را از دست دادند.

قطعنامه های مختلف شورای امنیت سازمان ملل جنایات ارمنستان در طول جنگ قره باغ و به ویژه خوجالی را محکوم کرده و کشورهای زیادی نیز این نسل کشی را به رسمیت شناخته اند.