Literatürde "iklim yası" olarak da kullanılan bu kavram Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Hollanda'dan akademisyenlerin 2021 yılında gerçekleştirdiği ortak bir çalışmada "Zamanla ya da aniden gelişen çevresel değişimler sebebiyle yaşanmış ya da yaşanması beklenen tür, ekosistem ve arazi kaybı için tutulan yas” olarak ele alındı.

Kayıp kavramını maddi ve manevi kaynakların yitirilmesi olarak tanımlayan çalışmada iklim krizi sonucu hayvan ve bitkilerin yok olması, tarım ve hayvancılıkta kullanılan arazilerin kaybedilmesi, bireylerin gündelik yaşam şekillerini yitirmesi, çevreyle kurdukları bağ üzerinden sahip oldukları kimliklerin kaybolması gibi birçok örnek "ekolojik kayıplar" arasında sıralandı.

#YeşilSözlük📖: Ekolojik Yas

❓Kavram ne zaman ve nasıl ortaya çıktı
❓Ne anlama geliyor
❓“Ekolojik kayıplar” neler
❓Kimleri daha çok etkiliyor#Yeşilhat🌱https://t.co/96oFzM8nu3 pic.twitter.com/IsAHjA4Tpx

— Yeşilhat (@AA_Yesilhat) October 14, 2023

Ekolojik kayıp çeşitleri

Çalışmada, kişileri ekolojik yas sürecine iten 3 kayıp çeşidi olduğu belirtildi.

Bunlardan ilki fırtına, sel, kuraklık gibi hem ani hem de zamanla meydana gelen felaketler sebebiyle yaşanan kayıplar karşısında bireylerin yaşadığı şiddetli ekolojik kayıplar. 

Araştırmada "çevresel bilginin yitirilmesi" olarak gösterilen ikinci kayıp çeşidi ise fiziksel çevrenin özelliklerine bağlı olarak inşa edilen kişisel ve kültürel kimliklerin bozulması olarak aktarıldı.

Gelecekte yaşanabilecek olası kayıplar karşısında tutulan yas da üçüncü başlık olarak değerlendirilerek burada kişinin tür, arazi, ekosistem ve yaşam şekli kayıpları için yas tuttuğu belirtildi.

Ekolojik yası derinden hissedenler

"Ekolojik yas"ı en derinden hisseden gruplar arasındaysa doğada daha çok zaman geçiren ve kimliklerini bu şekilde kurgulayan yerli halklar, tarım ve hayvancılıkla uğraşanlar, doğa sporlarıyla ilgilenen kişilerin olduğu kaydedildi.

Bilim insanları ekolojik yas sürecinin daha kolay atlatılması için de çeşitli tavsiyelerde bulunuyor. Bunlar arasında benzer şeyler yaşamış kişilerle zaman geçirmek, kontrol edilemeyecek şeyler üzerinde daha az kaygı duymaya çalışmak, doğada vakit geçirmek, iklim krizi karşısında pasif kalmak yerine sürdürülebilir bir dünya için harekete geçmek gibi öneriler yer alıyor.

Yas sürecinin ağır geçmesi halinde profesyonel desteğe başvurulması tavsiye ediliyor.