Kişinin gerçekte tanımadığı ünlülere veya sosyal medya karakterlerine karşı duyduğu duygusal yakınlığı tanımlayan 'Parasocial' (Parasosyal) kelimesi Cambridge Sözlüğü tarafından 2025'in kelimesi olarak seçildi.
1995 yılından beri yayınlanan İngiltere merkezli Cambridge Sözlüğü'ne göre Parasosyal; "Bir kişinin tanımadığı ünlü bir kişi, bir kitap, film, dizi vb.'deki bir karakter veya yapay zekaya karşı hissettiği yakınlığı" ifade ediyor.
İlk kez 1956'da Chicago Üniversitesinden Donald Horton ve Richard Wohl tarafından kullanılan ve televizyon izleyicilerinin ekran kişilikleriyle kurduğu tek taraflı ilişkileri tanımlamak için ortaya atılan terim, 2025 yazında YouTube fenomeni IShowSpeed'in takıntılı bir hayranını "numara 1 parasosyal" diyerek engellemesinin ardından Google'ın aramalarında artışa geçti.
Cambridge Sözlüğü Baş Editörü Colin McIntosh, terimin uzun süre akademik çevrelerle sınırlı kaldığını, ancak son yıllarda sosyal medyanın etkisiyle yaygınlaştığını belirtti.
Parasosyal Örnekleri İlgi Çekti
Cambridge Sözlüğü ekibi, keliminin seçilmesinde etkili olan örnekleri de listeledi. ABD'li şarkıcı Taylor Swift ile Amerikan futbolu oyuncusu erkek arkadaşı Travis Kelce'nin nişanına gösterilen ilgiyi parasosyal ilişkiye örnek olarak gösterdi.
Örnekler arasında, İngiliz şarkıcı Lily Allen'ın ayrılık temalı albümünün hayranlarda uyandırdığı merak ve kullanıcıların yapay zeka sohbet botlarıyla kurduğu duygusal bağlar da yer aldı. Ekip, sosyal medyanın parasosyal ilişkileri güçlendirdiğini vurgularken, podcast yayıncılarının dinleyicilerle bir arkadaş gibi konuşarak dinleyicilerden elde ettiği yakınlığın da bu terime örnek teşkil edebileceğini belirtti.
Yılın Kelimesi Listesinde Neler Var?
Cambridge Sözlüğü’nün 2025 yılında takip ettiği kelimeler arasında, yapay zeka sohbet robotları tarafından samimiyetsiz ve yapay bir şekilde övgü veya iltifatın aşırı kullanılması anlamına gelen sırlama (glazing), kişilerin nefeslerini bilinçli biçimde kontrol ederek zihinsel ve fiziksel faydalar elde etmeyi hedeflediği 'breathwork' ve kendilerini daha iyi hissetmek için sahip olmadıkları parayı harcama eğilimi anlamına gelen felaket harcaması (doom spending) yer aldı.
Geçmiş Yılların Kelimeleri
Cambridge Sözlüğü, 2023 yılında yapay zekanın bilgi uydurması anlamına gelen 'halüsinasyon' kelimesini yılın kelimesi olarak seçmişti. 2024'te ise, "bir şeyi başarmayı hayal etmek ve bunu yaparsan gerçekleşme olasılığının artacağına inanmak" anlamına gelen 'manifest' kelimesini yılın kelimesi ilan etti.
