Sudan'ın batısındaki Kuzey Darfur eyaletinin merkezi el-Faşir, bir yılı aşkın süredir orduyla çatışan Hızlı Destek Kuvvetlerinin (HDK) kuşatması altında tutulurken halk, açlıktan hayvan yemi tüketmek zorunda kaldı.

Doğu Afrika ülkesi Sudan'da, 15 Nisan 2023'te patlak veren, ordu ile HDK arasındaki şiddetli çatışmalar farklı bölgelerde sürüyor.

Başkent Hartum'da başlayan ve kısa sürede ülkenin çeşitli bölgelerine yayılan çatışmalar, büyük bir insani krizi de beraberinde getirdi.

Birleşmiş Milletler (BM) verilerine göre, çatışmalar nedeniyle bugüne dek 11 milyondan fazla kişi ülke içinde yerinden edilirken yaklaşık 4 milyon Sudanlı komşu ülkelere sığınmak zorunda kaldı.

HDK, 5 eyaletten oluşan Darfur'un 4 eyalet merkezini kontrol ederken Mayıs 2024'ten bu yana ise Kuzey Darfur'un ve bölge ticaretinin merkezi konumundaki Faşir’i kuşatma altında tutuyor.

HDK, şehre yönelik 227 saldırı düzenledi

Sonuncusu dün olmak üzere şehri almak için 227 saldırı düzenleyen HDK, Faşir'i bir türlü kontrol edemedi. Faşir'deki ordu güçleri ile müttefik "müşterek kuvvetler" şehri savunmaya devam ediyor.

Kentteki yerinden edilmişlerin ve halkın büyük bir bölümü, sivil toplum kuruluşları ve hayırseverlerin desteğiyle gönüllüler tarafından işletilen tekke adı verilen toplu mutfaklara bağımlı durumda.

Bölgedeki gıda sorunu nedeniyle birçok kişi, yer fıstığı ve susam yağının kalıntılarından yapılan hayvan yemini pişirip yemek zorunda kaldı.

İnsani durumun ciddiyetine dair uyarıların giderek arttığı Faşir'deki sakinler ve yerinden edilmiş kişiler arasında hastalıkların yayılması, açlık ve gıda kıtlığı nedeniyle acil insani yardım sağlanması çağrıları sürüyor.

"Faşir, insani yardımların erişemeyeceği şekilde izole hale geldi"

Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programından (WFP) 5 Ağustos'ta yapılan açıklamada, Faşir'in insani yardımların erişemeyeceği şekilde izole hale geldiği aktarılarak hayatta kalmaya çalışan sivillerin elindeki sınırlı malzemeler dışında hiçbir seçeneği kalmadığı belirtildi.

Açıklamada, WFP'nin 1 yıldan uzun süredir Faşir'e kara yoluyla gıda yardımı ulaştıramadıkları, kente giden tüm yolların kapalı olduğu vurgulandı.

Bazı ailelerin hayatta kalabilmek için hayvan yemi ve yiyecek atıklarını tüketmeye başladığı bilgisi paylaşılan açıklamada, şehirden kaçmayı başaran pek çok kişinin ise artan şiddet, yağmalama ve cinsel saldırılara tanıklık ettiği bildirildi.

"Faşir'deki herkes her gün hayatta kalmak için mücadele ediyor"

Açıklamada ifadelerine yer verilen WFP'nin Doğu ve Güney Afrika Bölge Direktörü Eric Perdison, "Faşir'deki herkes her gün hayatta kalmak için mücadele ediyor." dedi.

Perdison, "İki yılı aşkın süren savaş nedeniyle halkın dayanma gücü tamamen tükendi. Acil ve sürdürülebilir yardım ulaşmazsa can kayıpları kaçınılmaz olacak. Ticaret yolları ve tedarik hatları kesildi, Faşir'de temel gıda maddelerinin fiyatları fırladı." diye konuştu.

Sivil toplum kuruluşu Sudan Doktorlar Ağı, 6 Ağustos'ta yaptığı açıklamada, "Açlık ciddi seviyeye ulaştığı için Faşir'i kurtarmak üzere yerel yetkililere ve uluslararası kuruluşlara acil yardım çağrısı yapıyoruz." ifadesini kullandı.

"Açlık seviyeleri, acil durum aşamasına ulaştı"

Açıklamada, Faşir'in maruz kaldığı tam kuşatmanın, yaşam ve sağlık koşullarının felaket boyutunda bozulmasına yol açtığı belirtilerek "Açlık seviyeleri, gıda güvencesizliğinin uluslararası sınıflandırmalarına göre üçüncü (acil durum) aşamaya ulaştı, bu da binlerce çocuk ve kadının açlıktan ölüm riski altında olduğu anlamına geliyor." değerlendirmesi yapıldı.

Faşir'de binlerce ailenin, kuşatma ve HDK tarafından insani yardımların girişinin engellenmesi nedeniyle gıda, ilaç ve temiz içme suyu sıkıntısı çektiği kaydedilen açıklamada, bu durumun özellikle çocuklar ve yaşlılar başta olmak üzere, sivillerin yaşamını açlık ve salgın hastalıklar tehlikesiyle karşı karşıya bıraktığı vurgulandı.

"Pazarlarda gıda gibi temel ihtiyaçların tamamı yok"

Sudan'daki Yerinden Edilmişler ve Mülteciler Genel Koordinasyonu Sözcüsü Adam Rical, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Darfur'da ve özellikle Faşir'de insani koşulların son derece karmaşık olduğunu dile getirdi.

Durumu "sessizce kimsenin fark etmediği yavaş ölüm ve insani felaket" olarak nitelendiren Rical, "İnsanlar çok zor bir aşamaya geldi, pazarlarda gıda gibi temel ihtiyaçların tamamı yok." dedi.

Rical, "Paranızla satın alacak hiçbir şey bulamazsınız. Faşir’de insanlar açlık, kıtlık ve yetersiz beslenme ile sessizce çocukları öldüren amansız bir mücadele içinde." diye konuştu.

Faşir'deki durumun acilen ele alınması ve bu acı gerçeğe insanların dikkatinin çekilmesi gerektiğinin altını çizen Rical, "İnsanlar artık sadece ambaz (yağlı tohum küspesi) yiyor ve ambaz bile bulunmuyor, pahalı ve fiyatı ikiye katlanmış durumda." ifadesini kullandı.

"Dünya sessiz"

Rical, şöyle devam etti:

"İnsanın sadece hayvan yemi yemesi, insani felaketi aşan çok zor bir aşama, dünya sessiz. Yakın zamanda yardım koridorlarının açılması için taraflara baskı yapılmazsa sessiz bir soykırım bekleniyor burada."

Faşir'deki Zamzam Mülteci Kampı'ndaki insan hakları aktivisti Muhammed Hamis Duda ise "İnsani yardım hizmetlerinin ve ticari malların bulunmaması nedeniyle çok acı çekiyoruz." dedi.

Duda, halihazırda Faşir'de bulunduğunu, bu sıkıntıların HDK'nin şehri kuşatmasından kaynaklandığını söyledi.

"Bir çuval mısır ununun fiyatı 3 bin dolar"

"Faşir halkı topçu bombardımanından, şarapnellerden, rastgele kurşunlardan ve her an onları tehdit eden açlıktan muzdarip." ifadesini kullanan Duda, şöyle devam etti:

"Vatandaşlar gıda maddelerine ulaşmakta zorluk çekiyor, bazıları susam ve yer fıstığı yağının kalıntılarından yapılan hayvan yemini yemek zorunda kaldı. Gıda maddelerinin kesilmesi nedeniyle temel tüketim mallarının fiyatları arttı; bir çuval mısırın fiyatı 8 milyon Sudan cüneyhi (2 bin 666 dolar), bir çuval mısır ununun fiyatı ise 9 milyon Sudan cüneyhine (3 bin dolar) çıktı."

Duda, Faşir halkının, hayatta kalanları kurtarmak için uluslararası ve bölgesel kuruluşlar ile Sudan hükümetinden acil ve derhal müdahale beklediğini kaydetti.